Çiftçiler dikkat! Tarımda izinsiz üretim bitti

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanan “Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Böylece tarımda izin almadan üretim yapma dönemi resmen sona erdi.

5488 sayılı Tarım Kanunu’nun 7. maddesine dayanılarak hazırlanan ve tarımsal üretimin planlamasına yönelik usul ve esasları düzenleyen yönetmelik, bitkisel üretim, hayvansal üretim ve su ürünleri üretiminde tarım havzası veya işletme bazında üretimin planlanmasını kapsıyor.

'SEKTÖR TEMSİLCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ KISMEN DİKKATE ALINDI'

Ekonomim'den Ali Ekber Yıldırım'ın aktardığına göre, bakanlık, haziran ayında tarım sektörü temsilcilerinin görüşünü almak üzere Tarımsal Üretimin Planlanması Hakkında Yönetmelik Taslağı’nı paylaşmış ve sektör temsilcilerinin büyük tepkisini çekmişti. Taslak ile ilgili bölgesel toplantılar yapıldı. Birçok kurum taslak ile ilgili eleştirel görüşünü bildirdi. Bu görüşlerin Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğe kısmen de olsa yansıdığı görülüyor.

HER İLDE “TEKNİK KOMİTE” OLUŞTURULACAK

İlk taslakta Tarım ve Orman Bakanlığı bürokratlarından oluşan Üretim Planlaması Kurulu’nun oluşturulması ve üretim planlamasını bu kurulun yapması öngörülüyordu. Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikte ise sektör temsilcilerinin de yer alacağı her ilde bir “Teknik Komite” nin kurulması öngörülüyor. Ancak, son sözü yine Tarım ve Orman Bakanlığı söyleyecek.

Yönetmeliğe göre, tarımsal üretimin planlanması uygulamaları, Bakanlığın ilgili merkez ve taşra teşkilatları ile Üretim Planlaması Kurulu, teknik komiteler, il/ilçe tahkim komisyonları, il/ilçe keşif komisyonları ve il/ilçe tespit komisyonları tarafından yürütülecek.

KURUL’UN YAPISI DARALTILDI

İlk taslakta, bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretiminde tarım havzası veya işletme bazında üretimin planlanması için Tarım ve Orman Bakanı tarafından belirlenecek 1 bakan yardımcısı başkanlığında, bakanlık bünyesindeki 12 genel müdür ve 3 başkanın katılımı ile 16 üyeli “Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu” oluşturulması öngörülüyordu. Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmeliğe göre Bakanın görevlendireceği bir bakan yardımcısı başkanlığında Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü, Bitkisel Üretim Genel Müdürü, Devlet Su İşleri Genel Müdürü, Hayvancılık Genel Müdürü, Bakanlık Strateji Geliştirme Başkanı, Tarım Reformu Genel Müdürünün üyesi olduğu Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu oluşturulacak.

Bilgi Teknolojileri, Et ve Süt Kurumu, Gıda ve Kontrol, Tarım İşletmeleri, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar, Su Yönetimi, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü, Şeker Dairesi Başkanı, Tütün ve Alkol Dairesi Başkanı Kurul’da yer almayacak.

İhtiyaç duyulması halinde Kurul toplantılarına katılmasında yarar görülen kurum ve kuruluşlar, üniversiteler, ürün konseyleri, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarından Kurula temsilci davet edilebilecek. Taslakta “toplantılara katılan bu temsilcilerin oy hakkı bulunmaz” cümlesi yayınlanan yönetmelikte çıkarıldı, yer verilmedi.

Yönetmeliğe göre, Kurul, başkanın çağrısı üzerine yılda en az iki kez salt çoğunluk ile toplanır. Kurul kararları, toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu yönünde karar alınmış sayılır. Kurul kararları, Bakan onayı ile yürürlüğe girer.

İlk taslakta Kurul’un raportörlüğü ve sekreteryası Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü’ndeydi. Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikte bu görev Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’ne verildi.

Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu’nun görevleri

Resmi Gazete’de yayınlanan Yönetmelikte Tarımsal Üretimin Planlanması Kurulu’nun görevleri şöyle sıralanıyor:

a) Kurul, üretimden sorumlu Bakanlık birimlerinin teklifi üzerine üretim planlamasına konu ürün veya ürün gruplarını belirleyerek değerlendirir.

b) Tarımsal üretim planlanmasına esas olmak üzere üretim dönemleri itibarıyla ürün veya ürün grupları ile asgari ve azami üretim miktarlarını belirler.

c) Mevcut sosyo-ekonomik koşulları, üretim maliyetlerini ve gelir düzeyini, uluslararası gelişmeleri, iç ve dış ticareti, tarım ve gıda sektörünün mevcut durumunu ve gelişme trendi ile çevre faktörlerini dikkate alarak bütüncül yaklaşımla tarım, tarımsal sanayi ve kırsal kalkınmada entegrasyonu sağlayacak yönlendirmeleri yapar.

ç) Kurul, arz güvencesinin temin edilmesi, verimliliğin artırılması ve tarımsal üretimin geliştirilmesi için iklim değişikliğini de dikkate alarak uygun ekolojilerde arz ve talep miktarı ile yeterlilik oranına göre tarımsal üretim planlaması yapar.

d) Kurul, üretim planlamasını tarımsal faaliyet alanlarına göre havza veya işletme bazında belirler.

TEKNİK KOMİTE 3 YILLIK ÜRETIM PLANI HAZIRLAYACAK

Yönetmeliğe göre Teknik Komite’nin çalışma biçimi şöyle:

Teknik komite, başkanın çağrısı üzerine salt çoğunluk ile toplanır. İhtiyaç durumuna göre yeter sayıda toplantı yapar. Toplantılarda teknik komite kararları, toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu yönünde karar alınmış sayılır.

Su kısıtı, sosyo-ekonomik koşullar, pazarlama olanakları, örgütlülük durumu, tarımsal altyapı, tarımsal sanayi durumu, depolama ve işleme kapasitesi, çiftçilerin mevcut alet ve ekipman varlığı, sulama durumu, münavebe, iş gücü olanakları, mera varlığı, otlatma kapasitesi, hayvan varlığı, su ürünleri üretim potansiyeli ve çiftçi deneyimleri göz önüne alınarak hazırlanacak rapor doğrultusunda ürün veya ürün gruplarında, üç yıllık dönemleri kapsayacak şekilde havza veya işletme bazında her yıl üretim planını hazırlar.

Bitkisel üretim alanında sulama durumunu göz önüne alarak, sulanan alanlarda en az üçlü, kuru alanda ise en az ikili münavebeyi içeren ekim nöbeti planı hazırlar ve Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğüne sunar.

Teknik komite tarafından hazırlanacak planların ve raporlamaların tarihi ve bildirim takvimi Bakanlığın üretimden sorumlu ilgili birimlerince belirlenir.

Teknik komite aldığı kararları Bakanlığa sunar ve bu kararlar Kurul tarafından uygun görülmesi halinde yürürlüğe girer. Teknik komite, Kurul kararı doğrultusunda iş ve işlemleri yürütür.

Çiftçi üretim izni için il/ilçe müdürlüğüne başvuracak

Yönetmeliğe göre, çiftçiler üretimini yapmak istedikleri ürün için Tarım İl/İlçe Müdürlüğüne başvurarak izin almak zorunda. İl ve İlçe Müdürlükleri başvuruları 15 günde sonuçlandırmak zorunda.

Yönetmelikte Tarım ve Orman İl İlçe müdürlüklerinin görevleri ise şöyle sıralanıyor:

1- İl müdürlüğü, teknik komite kararları ile üretim planlamasına ilişkin teklifleri ilgili Bakanlık birimlerine iletir.

2- İl müdürlüğü, Kurul kararı doğrultusunda il geneline ait üretim planlamasını uygular.

3- İl müdürlüğü, üretim planlaması çalışmalarının sekretaryasını, koordinasyonunu, yürütülmesini, izlenmesini, değerlendirilmesini ve duyurulmasını sağlar.

4- İl/ilçe müdürlüğü, üretim planlamasına esas olmak üzere belirlenen takvim doğrultusunda çiftçi başvurularını alır.

5- İl/ilçe müdürlüğü, üretim izni başvurularını başvuru tarihinden itibaren on beş gün içerisinde değerlendirir ve planlamaya aykırı sonucu çiftçiye bildirir. Bildirim yapılmayan çiftçinin başvurusu onaylanmış sayılır.

6- İl/ilçe müdürlüğü, tarımsal üretim planlamasına esas başvuruları Bakanlık ilgili kayıt sistemlerine kayıt eder.

7- İl/ilçe müdürlüğü, üretim iznine esas kontrol planı hazırlayarak kontrol işlemlerini yürütür.

8- İl/ilçe müdürlüğü, her üretim yılında, yerinde ve/veya teknik kontrol yapmak suretiyle tarımsal faaliyet alanlarına göre tarım işletmelerini kayıt altına alır.

9- İl/ilçe müdürlüğü, bu Yönetmelikte belirtilen komisyonlar tarafından alınan kararların uygulanmasını sağlar, ilgili kişi ve kurumlara tebliğ ederek takibini yapar.

10- İl/ilçe müdürlüğü, bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar hakkında gerekli işlemlerin yapılmasını temin eder.