Bütçede yoksulluk izi

Genel sağlık sigortası primini ödeyemeyenler için, yılın ilk dokuz ayında bütçeden 22.2 milyar lira harcandı. Temmuz 2021 sonu itibarıyla bu durumda 7.6 milyon kişi var.

Mustafa Çakır

Türkiye’de artan yoksulluk, son açıklanan bütçe rakamlarına genel sağlık sigortası (GSS) giderleri üzerinden yansıdı. 

Buna göre bütçeden eski adıyla “görev zararı”, yeni adıyla “görevlendirme gideri” kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yılın ilk dokuz ayında 96.2 milyar TL aktarıldı. Bunun detaylarına bakıldığında işveren prim teşviki için 21.3 milyar TL, bayram ikramiyesi için 24.8 milyar TL verildi. Bu tür giderlerin içinde en yüksek tutarlardan bir diğeri ise GSS prim ödemeleri. 18 yaşından büyükler GSS kapsamına alınıyor. Aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az olanların GSS primleri devlet tarafından karşılanıyor. Bu yıl için brüt asgari ücret 3 bin 577 TL. Buna göre yaşadığı hane içerisinde kişi başına düşen gelir 1192 TL’nin altında olanların GSS primlerini devlet karşılıyor. Bütçeden SGK’ye sosyal güvenliği olmayanlar için yapılan GSS prim ödemeleri ilk dokuz ayda 22.2 milyar TL’ye ulaştı. SGK’nin 2021 yılı temmuz sonu verilerine göre, 9 milyon 655 bin 402 kişinin GSS kapsamında tescili yapıldı. Bunlardan 7 milyon 578 bin 123 kişinin GSS primini ise devlet ödüyor.

Yine bütçe verilerine göre, bu yılın ilk dokuz ayıyla ilgili olarak kurumların “görevlendirme giderleri” de netleşti. Bu kapsamda Toprak Mahsülleri Ofisi’ne (TMO) 616 milyon TL, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’na (TKİ) 1.3 milyar TL, Et ve Süt Kurumu’na da 422 milyon TL aktarıldı. 

‘MÜLTECİ’DE ARTIŞ

Öte yandan bütçedeki “mülteci tahliye giderleri” de dikkat çekici hale geldi. Mültecilerin sınır dışına çıkarılması nedeniyle oluşan harcamaların kaydedildiği bu gider kaleminden eylülde 25.9 milyon TL, ilk dokuz ayda 50.5 milyon TL harcandı.