Araştırmaya göre tüketicilerin yüzde 63’ü ihtiyacı olmasa bile ucuz bulduğu ürünü alıyor
Düğün alışverişinden market alışverişine kadar her alanda sürekli zamlara maruz kalan tüketici çareyi stoklu alışverişte buldu. Evlenecek çiftler nişandan önce beyaz eşya alıyor.
Ali Can PolatTürkiye İstatistik Enstitüsü’nün yüzde 80.21, bağımsız araştırma kuruluşu ENAG’ın ise yüzde 181.37 olarak açıkladığı enflasyon nedeniyle her gün artan fiyatlardan yılan tüketici yeni çözümler arıyor. Enflasyona karşı kendini korumak isteyen vatandaş ihtiyacı olan ya da olabilecek ürünleri önceden satın almaya başladı. Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, “Tüketicide stoklama eğilimi görüyoruz” dedi.
Tüketici Birliği Federasyonu enflasyon ortamında tüketicinin alışkanlıklarındaki değişimi görmek için bir anket çalışması yaptı. Ankete göre tüketicilerin yüzde 59.8’i indirimli ürün alabilmek için zaman ve enerji harcıyor, birden fazla marketten alışveriş yapıyor. Yüzde 48’i gereksinimi olan ürünün indirime gitmesini beklerken, yüzde 50.8’i ise en ufak bir ürün için bile raflarda benzer ürünlerin fiyatlarını karşılaştırıyor.
Tüketicilerin yüzde 65.3’ü gereksinimi olmasa bile indirime girmiş ürünleri satın alıyor. Gelecekte fiyatları öngöremediğini söyleyen tüketicilerin oranı yüzde 73. Ankete katılanların yüzde 74’ü ise indirimli ürünü o anda satın almaz ise sonraki günler o fiyata bulamayacağını düşünüyor.
ÖNCE BEYAZ EŞYA
Tüketicilerin enflasyonla mücadelesi beyaz eşya gibi büyük ürünlerde de farklı bir modelde sürüyor. Beyaz eşyada özellikle pandemi döneminde ertelenen düğünler için kullanılan “Şimdi satın al sonra teslim edelim” uygulamasında patlama yaşanıyor.
Stok eğilimi arttıran bu uygulamaları görmek için bayileri dolaşıyoruz. Bir mağazada alışveriş yapan çift haziran ayında yapacakları düğün için geçen yıl temmuz ayında alışveriş yaptıklarını anlatıyor. “Fiyatlara yetişemiyoruz bu nedenle şimdi de küçük ev aletlerini tamamlamak istedik” diyor.
Bir beyaz eşya mağazasında çalışan Barış Akgün de uygulamada büyük patlama yaşandığını söylerken “Bir yıl sonrasına kadar satış yapıyoruz. Genelde de 5-6 ay önceden satın alıyor tüketici” diye konuşuyor.
Öte yandan tüketicinin bu şansı da tehlikede. Sürekli değişen fiyatlar, artan depolama maliyeti ve tedarik sorunu nedeniyle bazı markalar, bir yıllık süreleri kısaltmaya başlamış. Bu mağazalardan birindeki satış temsilcisi Tayfun B. bu durumu şöyle anlatıyor:
4 AYDA FARK 15 BİN TL
“Ürünleri artık en fazla 15 gün tutuyoruz. Ama müşterilere erken almasını hep tavsiye ediyoruz. 4 ay önce bir arkadaşım 28 bin liraya beyaz eşya ve televizyon aldı. Bugün aynı ürünler 43 bin TL. 4 ayda 15 bin TL kâr ettiler. Düğün haziranda olacak o zaman fiyatın ne olacağını kimse bilmiyor.”
İHTİYACINI ÜÇ YIL ERKEN ALANLAR VAR
Arçelik, Türkiye’nin en büyük beyaz eşya üreticilerinden. 15 binden fazla bayisi var. Üst düzey yönetici (CEO) Hakan Bulgurlu, şunları söylüyor:
“Enflasyonla yaşamaya alışık olduğumuz için hızlı reaksiyon verebiliyoruz. Bugünlerde niye hemen herkes araç ya da beyaz eşya alıyor? Örneğin kızı evlenecek daha erkek arkadaşı yok, nişanlanmamış, hatta istemeye bile gitmemişler. Yani 2-3 yıl önceden alıyor ürünü. Enflasyon olan bir ortam, biliyor ki maliyeti çok artacak. Bayi de ‘Ben senin için tutarım elimde’ diyor.”