Anketlerden korkan iktidar, ekonomide 21 yıldır yapamadıklarını şimdi vaat ediyor

AKP seçim beyannamesinde yer alan ekonomik programını açıklayarak 21 yıldır gerçekleştiremediklerini bir kez daha vaat olarak sıraladı. İşsizliğin yüzde 10’a çıktığı, enflasyonun yüzde 50’lerde olduğu, cari açığın rekorlar kırdığı, dövizin baskıya rağmen 19.3’e tırmandığı ortamda açıklanan yeni vaatler ise ilan edilen orta vadeli programla (OVP) da çelişiyor.

AKP’nin seçim beyannamesinde yer alan bazı ekonomi vaatleriyle OVP karşılaştırmaları ve değerlendirmeler şöyle:

• İşsizlik yüzde 7’ye inecek: Beyannamede yüzde 7’nin altına indirileceği belirtilen işsizlik oranı yıllardır yüzde 10-11’in üzerinde. AKP’nin hazırladığı OVP’de bu yıl için hedef yüzde 10.4. 2025’te bile hedef yüzde 9.6.
  
  
• Kişi başı 16 bin dolar gelir: AKP 21 yıllık iktidarında kişi başına geliri 2013 yılında en fazla 12 bin 582 dolara çıkarmıştı. 2020’de 8 bin 600 dolara kadar geriledi. Geçen yıl 10 bin 655 dolar oldu. İktidarın OVP’sinde de 16 bin dolarlık hedef görünmüyor.
  
  
• Enflasyonda hep aynı vaat: Beyannamede enflasyonun tek hanelere düşürüleceği savunuldu. AKP yıllardır bu iddiayı dile getiriyor. Ancak gerçekleşmiyor. IMF’nin bu yıl tahmini yüzde 50’nin üzerinde. OVP’de de bu yıl ve gelecek yıl için tek hane öngörülmüyor.
  
  
• Yine ‘cari fazla’ iddiası: AKP’nin “yeni ekonomi modelindeki” en büyük hedefi cari fazlaydı. Ancak tam tersi oldu. Son açıklanan verilere göre cari denge şubatta 8.78 milyar dolar açık verdi. 12 aylık cari açık ise 10 yılın zirvesine çıkarak 55.4 milyar dolar oldu. İktidarın OVP’sinde de zaten “cari fazla” yok.
  
  
• Ücret-enflasyon sarmalı: İktidar asgari ücrete 6 ayda bir zam yapıyor. Ancak enflasyon daha hızlı arttığı için asgari ücret bir ay geçmeden açlık sınırının altında kalıyor. Şu anda da 8 bin 506 lira olan asgari ücret 9 bin 591 lira olan açlık sınırının altında. 
  
  
• Ette fiyat düşecek: Yanlış politikalarla patlayan et fiyatları da beyannamede yer aldı. Ekonomik fiyatlarla ete erişimin kolaylaştırılacağı vaadedildi. Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, et fiyatının yüksek olduğunu kendisi de kabul ediyordu. Et fiyatları ise 350 liranın üzerine çıkmış durumda. 
  
  
• Büyüme yüzde 5.5: Beyannamede 2024-2028 dönemi arasında yıllık ortalama yüzde 5.5 seviyesinde büyüme öngörüldü. Burada OVP’deki hedefe uyuldu. Ancak OVP’de bu yıl için yüzde 5 büyüme öngörülüyor. Buna karşın IMF Türkiye’nin bu yıl için büyüme tahminini yüzde 2.7’ye düşürdü. 

"PİYASA BAŞKA YERDE ERDOĞAN BAŞKA"

Vaatleri değerlendirmek için görüştüğümüz ekonomistlerin çoğu “Konuşacak bir şey yok gerçekler ortada” dedi. Doç Dr. Evren Bolgün, “Bu vaatlerin hiçbir geçerliliği yok, vakit harcamayın konuşmakla Prof. Uğur Emek Hoca, ‘2023 hedeflerinden sadece biri gerçekleşti. 2023 geldi’ demişti çok doğru. Piyasa katı sermaye koşullarına geçilecek mi geçilmeyecek mi konuşmalıyken tek haneli enflasyon hayali konuşamayız. 60 milyar dolar cari açık var ve merkezde rezerv yokken kişi başı milli geliri artırma hedefi konuşamayız. Piyasa başka yerlerde vaatler başka yerlerde” dedi.