PISA 2018 verilerine göre kızlar, erkeklere göre birçok konuda daha üstün

Eğitim Reformu Girişimi’nin Aydın Doğan Vakfı işbirliğiyle hazırladığı rapor, kız çocuklarının, yapabilirlik ve haklar açısından çok kritik olan okuma becerileri alanında erkeklerden daha başarılı olmalarına, eğitime yüksek önem atfetmelerine ve yılmazlıklarına rağmen Türkiye’de kadınların birçok alanda erkeklerle eşit düzeyde temsil edilmediğini bir kez daha ortaya koydu. 

“Okuma Becerilerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Değerlendirilmesi: PISA 2018 Verileriyle Bir Analiz” başlıklı raporda, kız ve erkek çocukların okuma becerileriyle ilişkili faktörler ile “yılmazlık”, “motivasyon”, “rekabetçilik” gibi alanlardaki durumları inceleniyor. Bulguların toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifiyle yorumlandığı raporda, kızların ve erkeklerin okuma becerileriyle ilişkili olan etmenler ele alınıyor, öğrenci ve öğretmen davranış ve tutumlarıyla okul süreçlerine yer veriliyor ve okumada düşük yeterlik gösteren öğrencilerin nasıl desteklenebileceklerine dair öneriler getiriliyor. 

ERİŞİM DÜŞÜK 

Özellikle son 25 yılda kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşları tarafından kız çocukların eğitime erişimine odaklanan pek çok çalışma yürütüldüğü ve kız çocukların okullulaşma oranlarının arttğı belirtiler raporda şu görüşlere yer veriliyor: 

“Kızların ortaöğretimdeki net okullulaşma oranları 2001 yılında yüzde 39.2 iken 2021’de 48.6 yüzde puan artarak yüzde 87.8 oldu. Bununla birlikte kızların ortaöğretime erişimi belirli illerde oğlan çocuklardan düşüktür ve benzer illerde erken ve çocuk yaşta zorla evlilikler de yaygındır. Ayrıca okulöncesi eğitime erişimde cinsiyet farkı sürüyor ve eğitime erişebilen engelli kız çocuk sayısı da oğlanlardan düşüktür. Bu veriler kız çocukların eğitime erişiminde çözülmesi gereken önemli sorunların devam ettiğinin göstergesidir.”

ZEVK İÇİN OKUMA 

Okuma becerilerinin gelişmesindeki en önemli unsurlarından birinin “zevk için okuma alışkanlıklarının kazanılması” olduğuna dikkat çekilen raporun bu bölümü şöyle: 

“Kızların yüzde 13.2’si, erkek çocukların ise yüzde 34.3’ü zevk için okumadığını belirtiyor. Zevk için iki saatten fazla okuma yapanların oranı kızlarda yüzde 13.9, erkeklerde ise sadece yüzde 4.4. Kızların yüzde 77.5’i okumayı boş zamanlarını değerlendirmek için önemli bir uğraş olarak gördüğünü belirtiyor. Erkeklerin yarısından azı (yüzde 49.6) okumayı en sevdiği etkinlikler arasında sayıyor. Zevk için okuma yapan kız çocukların oranı erkek çocuklardan oldukça yüksektir ve zevk için okumak başarıyla ilişkilidir.”

EĞİTİMİ DAHA ÇOK ÖNEMSİYORLAR

Rapora göre, kızlar okulu erkeklerden daha çok önemsiyor. Okulu, iyi bir iş bulmak ve iyi bir üniversiteye devam etmek için önemli gören kızların oranı erkeklerden daha yüksek. Kızlar içinde bulundukları tarihsel, toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizliklerin üstesinden gelmenin yolları olarak okulda başarılı olmayı, meslek sahibi olmayı önemli görüyor ve bunların kendi ayakları üzerinde durmalarına bağlı olduğuna akademik başarılarından bağımsız olarak inanıyor.

OKUL TÜRLERİNE GÖRE OKUMA BECERİSİ 

Araştırma kapsamında yapılan analizler, okul türleri ile okuma puanları arasında önemli bir ilişki olduğunu gösteriyor. Ortalama okuma puanları okul türlerine göre değerlendirdiğinde en başarı okullar sırasıyla fen liseleri , sosyal bilimler liseleri ve Anadolu liseleri.Kızların ortalama puanları, fen liseleri ve güzel sanatlar liseleri dışında, tüm okul türlerinde erkeklerden daha yüksek.