Hans’a 23 bin lira Mehmet’e 8.500 lira
MESEM, öğrencilerin sermaye sahipleri için ucuz emek haline getirildiği yerler olarak karşımıza çıkarken Avrupa ile Türkiye’nin mesleki eğitim politikaları arasında fark gözler önüne serildi.
Taylan GülkanatÜlkemizde son bir yılda 12 çoçuğun yaşamını yitirdiği, 3 yıl çıraklık 1 yıl kalfalık eğitimi verilen Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) öğrencilerin sermaye sahipleri için ucuz emek haline getirildiği yerler olarak karşımıza çıkarken, Avrupa’daki bazı ülkeler ile Türkiye’nin mesleki eğitim politikaları arasında farklılıklar olduğu görünüyor.
MESLEK ODALARI YETKİSİ
Almanya’da ikili mesleki eğitim sistemi çerçevesinde öğrenciler 2 ila 3.5 yıl arası eğitim görüyor. Öğrenciler 3-4 gün işletmede (pratik) 1-2 gün okulda (teorik) eğitimlerini alıyor. Bir işletmenin mesleki eğitim sunmasına yalnızca sorumlu meslek odası tarafından yetkilendirilmesi durumunda izin veriliyor. Öğrenciler; eğitim merkezinin tür ve tesis bakımından meslek eğitimine uygun olunması ve stajyer sayılarının uygun olması durumunda işe alınabiliyor. Meslek okulunda mesleğe özgü içeriklerin yanı sıra Almanca, siyaset, spor, matematik, İngilizce dersleri de yer alıyor.
BÖLGEYE GÖRE MAAŞ DEĞİŞİYOR
Mesleki eğitimde alınacak ücret Toplu İş Sözleşmesi ile belirleniyor ve eyaletler arası farklılık gösteriyor. Mesleğe ve bölgeye bağlı olarak öğrenci maaşları değişiyor. Geçen seneki rakamlara göre mesleki eğitimine 1 Ocak 2023 ile 31 Aralık 2023 tarihleri ??arasında başlayan öğrenci 620 Euro (yaklaşık 23 bin lira) ücret alıyorken yıl geçtikçe de ücrete zam geliyor. MESEM’lerde ise 9,10 ve 11. sınıf öğrencilerine 5 bin 100 Türk lirası. 12. sınıf öğrencilerine ise 8 bin 500 Türk lirası ücret veriliyor.
İSTİHDAM OLANAĞI
İspanya’da mesleki eğitim alan öğrenci diplomasını aldıktan sonra staj yaptığı işletmede çalışmak istiyorsa şirket öğretmeninin değerlendirmesinden geçiyor. Sonra da bir hibe ya da sözleşme yoluyla istihdamına olanak sağlanıyor. Ayrıca İspanya hükümeti eğitim ve öğrenme sözleşmesi gibi sözleşmelerle şirketlere vergi avantajları sunuyor. MESEM’lerden mezun olan öğrenciler “Ustalık Belgesi” ile “Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi diploması” alarak kendi iş yerlerini açabilme hakkı kazanıyor.
TÜM GİDERLER KARŞILANIYOR
Portekiz hükümeti ise meslek eğitimi alan öğrencilerin aylık maaş, ulaşım, yemek, materyal ve konaklama gibi giderlerini karşılıyor.