Bir öğün ücretsiz okul yemeği dünyada var ancak bizde yok

Devlet okullarındaki tüm öğrencilere bir öğün ücretsiz yemek verilmesi yaşamsal önemde. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından Şubat 2023’te başlatılması planlanan ücretsiz okul yemeği uygulamasından, depolama ve lojistik sorunlar gerekçe gösterilerek vazgeçilmişti. Derin Yoksulluk Ağı Koordinatörü Önder Uçar’ın verdiği bilgiye göre, Tuzluçayır Kadınları Dayanışma Derneği’nin MEB’e karşı açtığı davada, bakanlığın hukuk müşaviri, pilot uygulamada depolama sorunu ve gıda zehirlenmesi riski gibi zorluklarla karşılaştıklarını, bazı “üst düzey” ailelerin çocuklarına yemek verilmesinden hoşlanmadıklarını ifade etmiş.

Figen Atalay

Siyasi iktidar ücretsiz okul yemeğine duyarsız kalsa da bazı demokratik toplum kuruluşları, kampanyalar ve bağışlarla az sayıda da olsa çocuklara bir öğün ücretsiz yemek ulaştırmaya çalışıyor. Çünkü yüz binlerce çocuk için bu ücretsiz öğün, “günün tek öğünü” olabiliyor.

Önder Uçar, Uluslararası Okul Yemekleri Koalisyonu’nun dünya genelinde 418 milyon çocuğa ulaştığını, hedefin dünyadaki 724 milyon ilkokul öğrencisini 2030’a kadar sağlıklı yemeğe kavuşturmak olduğunu anlattı. Uçar, şöyle devam etti: “Koalisyonun kurucuları Finlandiya ve Fransa’ya bugün 90’dan fazla ülke eşlik ediyor. Bu ülkeler arasından Ekvador, öğrencilerin yüzde 61.5’ine, Moğolistan yüzde 55’ine, Peru yüzde 52’sine ve Mısır yüzde 44’üne tamamen kendi bütçeleriyle günde bir öğün ücretsiz yemek sağlıyor. Brezilyalı öğrencilerin yüzde 92’si, Güney Afrikalı öğrencilerin yüzde 72’si, Şilili öğrencilerin yüzde 68’i ve Polonyalı öğrencilerin yüzde 41’i okullarda bir öğün ücretsiz besleniyor. Henüz bu koalisyona üye olmayan Türkiye’de ise ücretsiz okul yemekleri uygulaması hâlâ yaşama geçirilememiştir.”

AYLIK 2 BİN TL

Sulukule Gönüllüleri Derneği, kuruluşundan beri, okul terkini önleyebilmek için okulda beslenme desteği veriyor. Beslenme desteği, okulun açık olduğu süre boyunca devam ediyor. Dernek gönüllüleri, “2024- 2025 öğretim yılında, bir çocuğun aylık beslenmesi 2 bin TL tutuyor. Okul beslenmesini, okulun kantiniyle birlikte hazırlıyoruz. Çocuklara dengeli ve sağlıklı bir öğün sağlıyoruz. Beslenme desteğinden yararlanacak çocukları, okulun yöneticileri, psikolojik danışmanı, sınıf öğretmenleri ve okul aile birliğiyle birlikte belirliyoruz. Beslenme bursu için alınan bağışlar oranında, bölgemizdeki okullara beslenme desteği sağlıyoruz” diyor.

BAĞIŞ BEKLENİYOR

TOKTUT Derneği de ilköğretim öğrencilerine yönelik destek kampanyaları yürütüyor. Derneğin sağlıklı kahvaltılık öğünden oluşan “beslenme kutusu”, her sabah okullarda öğrencilere ulaştırılıyor. Kahvaltılık öğünler, kadın kooperatifleri tarafından hazırlanıyor. Ürünler günlük paketleniyor gün içinde tüketiliyor. Ambalajlar okulda öğrenciler tarafından geri dönüşüm kutularında toplanıyor. Beslenme kutusunun daha çok çocuğa ulaşması için bağış desteği gerekiyor.

DERSTE AÇLIK ÖĞRENMEYİ GÜÇLEŞTİRİYOR

Dernek gönüllüleri, bir öğrencinin beslenme kutusunun dolu olmasının neden önemli olduğunu şöyle açıklıyor:

  • Yeterince iyi beslenemeyen öğrenciler derslere odaklanmakta güçlük çekiyor, eğitim için hevesleri kırılıyor ve okul devamsızlıkları artıyor.
  • Çocuğunun beslenme çantasına koyacak en basit atıştırmalıkları bile bulamayan anneler çaresiz hissediyor.
  • Büyüme çağında gıda yoksunluğu çeken çocukların zihinsel, fiziksel ve sosyal gelişimleri akranlarına göre geri kalıyor.
  • Bu öğün, bir öğrencinin günlük beslenme ihtiyacının yüzde 25’ini karşılıyor.