Ukrayna’yla motor projelerinde belirsizlik
Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş, Türkiye’nin Ukrayna’yla savunma sanayisi alanındaki kapsamlı işbirliği üzerinde de belirsizlik yarattı. Helikopter ve İHA motorlarının temininin, savaş nedeniyle sekteye uğrayabileceği belirtiliyor.
Hüseyin HayatseverRusya’nın Ukrayna’ya saldırısı 20. gününü geride bırakırken, savaşın Türkiye’ye etkileri tartışılmaya devam ediyor.
Bu hafta başında Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki Donetsk’e Ukrayna’nın füze saldırısının ardından, Rusya’nın bu saldırıya misilleme olarak Ukrayna’nın askeri sanayi tesislerinin hedef alınacağını açıklaması, Türkiye’nin Ukrayna’yla savunma sanayisi alanındaki yakın işbirliğini yeniden gündeme getirdi.
Türkiye’nin hava ve deniz savunma platformlarında kullanılacak motorların temini için Ukrayna’yla çeşitli anlaşmaları bulunuyor. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) “ATAK 2” olarak bilinen Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri’nde kullanılmak üzere Ukraynalı Motor Sich şirketinden 2025’e kadar 14 adet motor tedariki için anlaşma imzalamıştı. Bu anlaşma kapsamında iki adet motorun teslimatının bu yıl eylül ayında yapılması öngörülüyordu ancak Ukrayna’daki savaşın bu teslimatı sekteye uğratabileceği belirtiliyor. Ukrayna’dan motor tedarikinde sorun yaşanması durumunda ATAK 2 için 2023’te öngörülen ilk uçuş tarihi de gecikecek. Bu durumda ATAK 2 için devam eden yerli motor çalışmalarına yoğunlaşılacak.
ALTERNATİFLER GÜNDEMDE
Baykar Savunma şirketinin ürettiği ve geçen yıl Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslimatına başlanan Akıncı Taarruzi İnsansız Hava Aracı (TİHA) için kullanılan motorlar arasında, yerli motora göre daha fazla güç üreten Ukraynalı Motor Sich şirketinin ürettiği motorlar da bulunuyor. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, geçen hafta sonu Antalya Diplomasi Forumu’nda Ukrayna’daki savaşın Akıncı TİHA’nın üretimine bir etkisi olup olmayacağıyla ilgili, “Şu anda bir etkisi olmaz. Belirli sayıda motor envanterimizde var. Alternatif motor da var. Bir taraftan da kendi motorlarımızı geliştirme süreci de belli bir noktada ve kullanılabilir durumda” dedi. Ukrayna’daki savaşın uzaması durumunda Akıncı’da Ukrayna menşeli motor yerine alternatiflerinin kullanılması yoluna gidilecek.
YERLİ ÜRETİME DÖNÜŞ
Baykar’ın “Kızılelma” adını verdiği Muharip İnsansız Uçak Sistemi’nin (MİUS) motorunun da ilk aşamada hazır alım olarak Ukrayna’dan tedarik edilmesi için anlaşma imzalanmış, ayrıca Ukrayna motorlarının Türkiye’de üretilmesi için Baykar ve Ukrayna ulusal savunma sanayisi şirketi Ukrspetseksport ortaklığıyla merkezi Türkiye’de olan Black Sea Shield isimli bir şirket kurulmuştu. Savaş nedeniyle Ukrayna’dan motor alımının mümkün olmaması durumunda bu motorun da Türkiye’de üretilmesi üzerine yoğunlaşılacak.
GEMİ TESLİMATINDA BELİRSİZLİK
ROKETSAN tarafından geliştirilen ve “Yerli Tomahawk” olarak adlandırılan Gezgin seyir füzesinde de Ukraynalı Ivçenko-Progress şirketinin geliştirdiği turbofan motor kullanılması planlanıyordu. Savaşla birlikte bu motorun tedarikinin sekteye uğrayabileceği belirtiliyor. Öte yandan Türkiye’nin Ukrayna için ürettiği ilk MİLGEM Ada sınıfı korvetin inşası da devam ediyor. Ancak bu geminin Ukrayna’ya teslimat sürecini de devam eden savaşın seyri belirleyecek.