Türkiye, BM, Rusya ve Ukrayna, Karadeniz’de güvenli koridor için anlaşma imzaladı

Rusya’nın işgali nedeniyle Ukrayna’da sıkışan tahıl ürünlerinin yeniden ihraç edilmesini öngören Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi dün İstanbul’da imzalandı. Ankara ve Birleşmiş Milletler’in (BM) girişimiyle Kiev ve Moskova heyetleri, İstanbul’da bir koordinasyon merkezi kurulması için uzlaştı. 

İki ayrı belge

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Savunma Bakanı Hulusi Akar, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov’un Dolmabahçe’de katıldığı törende Kiev ve Moskova aynı belgelere imza atmadı. AFP’ye göre Kiev’in isteği doğrultusunda; Ukrayna, BM ve Türkiye ile bir belge imzalarken Rusya da BM ve Ankara ile ayrıca bir anlaşma imzaladı.

Törende ilk konuşmayı yapan Guterres, mutabakatın Ukrayna’nın Odessa, Çernomorsk ve Yuzhne limanlarından önemli miktarlarda gıda ihracatı yapılmasının önünü açtığını belirtti. Anlaşmanın iflasın ve kıtlığın eşiğinde olan gelişmekte olan ülkelere ve insanlara fayda sağlayacağını belirten Guterres, Ukrayna ve Rusya’ya anlaşmayı tamamen uygulama çağrısı yaptı.

Guterres’ten sonra konuşan Erdoğan da “Tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi. Gemi trafiği ile Karadeniz’den dünyanın birçok bölgesine nefes borusu açmış olacağız. Son derece önemli planın icrası İstanbul’da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleştirilecektir” dedi. İmzaların atılmasının ardından Rus bakan Şoygu, Rusya’nın Ukrayna limanlarının açılması ve mayından arındırılmasını kendi lehine kullanmayacağını ifade etti. Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali milyonlarca insanı açlık tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. İstanbul anlaşması doğru yönde atılmış bir adımdır. Anlaşmanın hızla uygulanması için çağrıda bulunuyoruz” diye konuştu.

SİLAH DENETİMLERİ

İlk etapta 120 gün boyunca uygulanacak, sonra yenilenecek anlaşmada, Ukrayna’ya gidecek ticari gemilerin geçisi ve denetimi için İstanbul’da koordinasyon merkezi kurulması planlanıyor. Ayrıca anlaşma ile Ukrayna’nın Karadeniz kıyısındaki mayınsız sularda ticari gemilerin geçişi için güvenli koridor oluşturulacak. Söz konusu gemilere ise Ukraynalı kılavuz gemilerin eşlik etmesi bekleniyor. Bunun yanında gemiler önce Türkiye’de bir limanda denetlenecek. Denetimlerde BM, Türkiye, Rusya ve Ukrayna’dan uzmanlar gemide silah taşınıp taşınmadığını inceleyecek.