'Tahıl anlaşması'nın ilk gününde Ukrayna’ya saldıran Rusya, ‘siyasi irade’ tartışmasına neden oldu
Odessa saldırısının ardından Moskova’nın anlaşmaya ne ölçüde uyacağı sorularına ilişkin emekli büyükelçi Rende, “Bütün mesele Rusya ve Ukrayna’da anlaşmayı uygulamak için siyasi iradenin oluşup oluşmadığı” dedi.
Hüseyin HayatseverRusya’nın açtığı savaş nedeniyle durma noktasına gelen Ukrayna’nın tahıl ihracının yeniden başlatılması için geçen hafta İstanbul’da imzalanan anlaşmanın ardından gözler, koridorun işleyişine çevrildi.
İstanbul’da kurulan Müşterek Koordinasyon Merkezi’nin çalışmaya başlaması sonrası bu hafta içinde koridor sevkıyatın, başlaması bekleniyor. Ancak başlangıçta reddetse de Rusya’nın dün üstlendiği Odessa Limanı’na yapılan füze saldırısı koridorun işleyişi konusunda soru işaretleri doğurdu. Konuyla ilgili Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan emekli büyükelçi Mithat Rende, anlaşmaların tüm taraflar açısından önemli olduğunu belirterek “Burada hem kendi açısından gıda krizinin müsebbibi olmadığını göstermek isteyen Rusya hem ambarlarında bekleyen tahılı ihraç edip acil döviz ihtiyaçlarını karşılayacak olan Ukrayna hem de arabuluculuk ve kolaylaştırıcılık rolüyle ön plana çıkmak isteyen Türkiye kazançlı görünüyor. Ancak uygulamayı görmek gerekiyor. Önemli olan koridorun nasıl işleyeceği, anlaşmada öngörülen hususların tam olarak uygulanıp uygulanamayacağı. Bunu da zaman gösterecek” dedi.
SORU İŞARETLERİ
İmzaların ertesi günü Odessa Limanı’nın füze saldırısına uğradığına dikkat çeken Rende, “Bu da Rusya acaba anlaşmaya ne ölçüde uyacak sorularını beraberinde getirdi. Bütün mesele Rusya ve Ukrayna’da bu anlaşmaların uygulanması için siyasi iradenin oluşup oluşmadığı. Umarım oluşmuştur ve devamı olmayacaktır. Anlaşma yaşama geçerse tahıl ve yağ fiyatlarında düşüş beklenir. Bu da küresel düzeyde olumlu sonuç yaratır” diye konuştu. Tahıl koridorunun sağlıklı işleyişi için en önemli konunun burada çalışacak ticari gemilerin güvenliği olduğunu vurgulayan Rende, “Rusya’nın Ukrayna limanlarının güvenliğini sağlama sözü verdiğini de görüyoruz. Anlaşma bu açıdan da önemli. Tabii bu koridora güvenlikli tahıl koridoru dememiz gerekiyor. Güvenliği olmayan bir koridor tahıl koridoru olmaktan çıkar” değerlendirmesinde bulundu.
MOSKOVA SALDIRIYI DOĞRULADI
Ukraynalı yetkililerin önceki gün Odessa Limanı’na Rus güçlerce füze atıldığını duyurmasının ardından Moskova’dan açıklama geldi. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, uzun menzilli yüksek hassasiyetli füzelerle Odessa Limanı’nda, tersaneye ait bölgeye saldırı düzenlendiğini söyledi. Konaşenkov saldırı sonucunda bir savaş gemisi ile ABD’nin Kiev’e gönderdiği Harpoon gemisavar füzelerinin bulunduğu bir mühimmat deposunun vurulduğunu söyledi. Bununla birlikte Ukrayna donanmasındaki onarım ve geliştirme çalışmaları için kullanılan üretim alanları da yok edildi. Konaşenkov’un açıklamaları şu şekilde: “Hava araçları, füze ve topçu birlikleri Nikolayev bölgesinde Ukrayna ordusunun Kahovka birliklerinin ortak komuta merkezini ve ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti’nde iki ABD yapımı M777 obüsünü vurdu. Gün içinde Ukrayna ordusuna ait beş insansız hava aracı düşürüldü, Uragan ve HIMARS sistemlerine ait 10 mühimmat engellendi. Nikolayev’de Ukrayna ordusunun 28. Tugayı’nın mühimmat deposunu ve 123. Bölgesel Savunma Tugayı vuruldu. Saldırı sonucunda 50’den fazla kişi öldürüldü. Kirovohrad bölgesideki Kanatovo Askeri Üssü’nde konuşlandırılmış havacılık teçhizatı vuruldu.” Öte yandan Rusya hükümeti “dostane olmayan ülkeler ve bölgeler” listesini genişleterek listeye İngiltere’nin Rus vatandaşları ve şirketlerine getirdiği yaptırımları destekleyen Guernsey ve Man adaları dahil edildi.