Rusya’nın Donetsk ve Luhansk kararı dünya siyasetinin gündemine oturdu

Donbas bölgesinin üçte ikisi Ukrayna hükümeti denetiminde bulunurken Donetsk ve Lugansk il merkezlerinin olduğu üçte birlik kısım sekiz yıldan beri, Rusya yanlısı ayrılıkçı grupların kontrolünde. Putin’in önceki akşam buradaki “Donetsk Halk Cumhuriyeti” ve “Lugansk Halk Cumhuriyeti” adlı yönetimleri tanıması sonrasında, Moskova’nın bu yönetimleri şu anda ellerinde bulundurdukları toprakların mı, yoksa bütün Donbas bölgesinin mi sahibi olarak tanıdığı konusu gündeme geldi. 

Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan dün yapılan ilk açıklamada, Moskova’nın bu iki yönetimi, şu anda ellerinde tuttukları yerlerdeki sınırlarıyla tanıyacağı belirtildi. Akşam saatlerinde ise Putin, düzenlediği basın toplantısında, Rusya’nın Donbas’taki iki yönetimi onların anayasalarına göre tanıdığını belirtti. Putin, diğer taraftan, Kiev ile bu yönetimler arasında diyaloğun kurulması gerektiğini söyledi. Bölgede gerilimin azalması için Ukrayna’nın Kırım’dan ve NATO üyeliğinden vazgeçmesi gerektiği şartlarını gündeme getirdi.

KIRIM’LA KARA BAĞLANTISI SENARYOSU

Söz konusu iki ayrılıkçı bölge, bildirgelerinde kendilerini bütün Donbas bölgesinin yöneticisi olarak ilan ediyor. Ukrayna’nın Azak Denizi kıyısındaki önemli liman kenti olan Meriupol de Donbas bölgesinde bulunuyor. Rusya’nın bu yönetimleri bütün Donbas’ın meşru sahibi olarak tanıması halinde, Rusya’nın, buna dayanarak, Mariupol’e de operasyon düzenleme ihtimali bulunuyor. Yıllardan beri, çeşitli askeri uzmanlar, Rusya’nın 2014’te ele geçirdiği Ukrayna’nın Kırım Yarımadası ile Rusya toprakları arasında kara bağlantısı olmadığı için, Rusya’nın Mariupol’ü ele geçirerek buradan Kırım’a kuzeyden ilerleyeceğini ve Kırım’la kara bağlantısı kurmaya çalışacağını ileri sürüyordu. Kremlin’den açıklamalar, bu senaryoyu yeniden gündeme getirdi. 

ASKERE YURTDIŞI ONAYI

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Rusya’nın Donbas’taki yönetimlerin güvenliğini garanti ettiğini söyledi. Bakanlıktan yapılan açıklamada da bölgedeki yönetimlerin istemesi halinde, Rusya’nın burada askeri üs kurabileceği kaydedildi. Öte yandan Rusya Parlamentosu’nun üst kanadı Federasyon Konseyi, Putin’in ordunun Rusya toprakları dışında görev yapmasına ilişkin başvurusunu da onayladı.

"MİNSK SÜRECİNDEN ÇIKTI"

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Putin’in Donbas’taki yönetimleri tanıma kararından sonra, ABD Başkanı Joe Biden ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson’la görüşerek izlenecek yolu belirlemeye çalıştı. Zelenski, vatandaşları sakin olmaya, paniğe kapılmamaya çağırdı. Rusya’nın bu hamlesiyle Minsk sürecinden tek taraflı olarak çıktığını söyleyen Zelenski, Ukrayna’nın Batılı ülkelerle birlikte Rusya’ya karşı birlik halinde hareket edeceğini söyledi. 

Öte yandan Zelenski, Rusya’nın bu hamlesiyle, zaten 2014 yılından beri Donbas’ta bulundurduğu askerlerini artık açık şekilde konuşlandıracağını da vurguladı. 

Zelenski dün ayrıca, Kiev’i ziyaret eden Estonya Cumhurbaşkanı Alar Karis ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, Rusya’nın bu yönetimleri tanıyarak Ukrayna’nın egemenlik ve toprak bütünlüğüne açıkça meydan okuduğunu söyledi. Bu şartlar altında Ukrayna Dışişleri Bakanlığı’nın kendisine, Rusya ile diplomatik ilişkileri tamamen sona erdirmeyi teklif ettiğini dile getirdi. Bu öneriyi ve yaptırımları değerlendireceğini duyurdu.