Rusya Polonya ve Bulgaristan'a gaz akışını durduruyor

Rus enerji şirketi Gazprom, Polonya ve Bulgaristan'a bugünden itibaren gaz akışını sonlandıracaklarını açıkladı.

Polonyalı gaz şirketi PGNiG de bugün TSİ 10:00'dan itibaren gaz akışının duracağına dair bir bildirim aldıklarını duyurdu.

Bulgaristan Enerji Bakanlığı da Rusya'nın ülkeye gaz akışını kesmeye karar verdiğini açıkladı.

Bulgaristan bunun üzerine Türkiye ve Yunanistan'dan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alma ve Azerbaycan'dan ithal edilen doğalgaz miktarını artırma yollarını araştıracaklarını belirtti.

Rusya "dost olmayan" ülkelerden doğalgaz ödemesini ruble ile yapmalarını istemeye başlamıştı.

İki ülke de bu şekilde ödeme yapmayı reddediyor.

Doğalgaz ihtiyacının yüzde 53'ünü Rusya'dan karşılayan Polonya, bu kararın hukuk dışı olduğunu ve itiraz edeceklerini söyledi.

Bulgaristan'da Rus gazına bağımlılık ise yüzde 90 ile daha yüksek bir seviyede.

Bulgaristan, Rusya'nın talep ettiği yeni ödeme yönteminin mevcut sözleşmeye aykırı olduğunu vurguladı.

Polonya İklim Bakanlığı, ülkede doğalgaz depolarının yüzde 80 oranında dolu olduğunu fakat havaların ısınmasıyla birlikte talebin düşmeye başladığını ve bu yüzden depolardaki gaza ihtiyaç olmayacağını söyledi.

Polonya bu yıl sonunda Gazprom ile uzun vadeli gaz tedarik anlaşmasının süresinin bitmesinin ardından bunu yenilemeyerek Moskova'dan gaz alımını sonlandırmayı planlıyordu.

Bir LNG terminali bulunan Polonya, 1 Mayıs'ta Litvanya ile yeni bir boru hattını devreye alarak bu ülkedeki LNG terminallerini de kullanıma alacak.

Ekimde ise Norveç ile Polonya arasındaki Baltık Boru Hattı tamamlanacak. Polonya böylece yıl sonundan itibaren Rus gazı yerine Norveç gazı kullanacak.

Bulgaristan'ın Gazprom ile sözleşmesi de yıl sonunda bitiyor. Sofya hükümeti Ukrayna'nın işgali sürdüğü müddetçe Moskova ile yeni bir sözleşme görüşmesi yapmayacaklarını açıklamıştı.

Polonya'nın aksine Bulgaristan'ın gaz rezervleri daha az, depolarda doluluk oranı yüzde 18.

AFP'ye konuşan Sofya merkezli düşünce kuruluşu Demokrasi Çalışmaları Merkezi'nden Martin Vladimirov, "Bulgaristan'ın Rus gazına bağımlılık seviyesi düşünülünce, gazın kesilmesi ciddi bir güvenlik riski oluşturuyor. Sanayiye gaz verilememesi ciddi bir ihtimal" dedi.

Analiz: BBC Varşova Muhabiri Adam Easton

Gaz akışının kesilmesi Polonya'daki tüketicileri derhal etkilemeyecek.

Polonya son yıllarda Rus gazına bağımlılığını azalttı, Katar'dan LNG alıyor ve boru hatlarıyla Avrupa pazarından da gaz ediniyor.

Dahası kış bittiği için talep daha az. Fakat Gazprom Polonya'nın gaz ihtiyacının yarısından fazlasını sağlıyordu. Bu, doldurulması gereken büyük bir boşluk yaratacak.

Polonya Rus gazına bağımlığını azaltmaya çalışan tek AB ülkesi değil.

Gaz pazarında büyük bir rekabet var. Sonbaharda talebin artmasıyla birlikte Polonya birkaç aylığına zorluk yaşayabilir. Bu durumda da endüstriyel üreticilere gaz arzını kısıtlamak zorunda kalabilir.

Rus gazı AB'nin gaz ithalatının yüzde 40'ını oluşturuyor.

Avrupa ülkeleri Rus gazına alternatif aramaya devam ediyor.

ABD Rusya'dan gaz, petrol ve kömür ithalatını yasakladı.

İngiltere de bu yıl sonuna kadar Rus petrolü alımını sonlandırmayı, Rus gazı almayı da mümkün olan en kısa sürede bırakmayı hedefliyor.