Putin’in vahim hatası

Yıllar önce, Rusya’nın küçük bir şehrinde Rusça öğrendiğim dönemde, akşamları mahallenin barında, mahalleden genç ve orta yaşın başındaki kız ve erkek arkadaşlarla bir araya gelirdik. Masamızda, eşini ve çocuklarını evde bırakıp gelen bir astsubay bulunurdu. Ben, mahallenin güzel kızlarıyla sohbet etmeye çalışırken, bu astsubay, konuşacak kimse bulamayıp sürekli benimle, “biz Ruslar’ı akılla kavramak, mümkün değil. Biz, şöyle güçlüyüz, böyle güçlüyüz, Amerika’yı şöyle yokederiz”, şeklinde sohbetlere girişir, fakat sonra, masadaki kadınların “Seryoja, kes artık, senin askerlik muhabbetlerin sıktı” şeklinde tepkisiyle karşılaşırdı.

Deniz Berktay

Putin’in Ukrayna’ya savaşa girerken yaptığı açıklamaları, bana astsubay Seryoja’nın bu en yapmacıksız sözlerini hatırlattı. Evet, Ukrayna’da patlak veren savaşı ve onun öncesidneki siyasi krizi sadece ve sadece Putin’in savaşçı emelleriyle açıklayanlara hiçbir zaman katılmadım ve katılmıyorum. ABD, Rusya’yı her taraftan çevirme stratesini benimsemiş ve bu konuda Ukrayna’yı kullanmak istedi. Ukrayna’nın NATO’y üye olma ihtimali de, Rusya’nın güvenliğine büyük bir tehdit olur.

Bütün bunlar, anlaşılan konular. Fakat Putin yönetimi, Rusya’nın ulusal çıkarlarını, tüm dünyayı kendisine yabancılaştıracak şekilde yapma yoluna gitti. Herşeyden önce, Ukraynalılar Ruslar’la aynı kökten gelse de, Ukrayna’nın bağımsız bir devlet olduğunu kabullenmek istemedi. Bu zamana kadar birkaç kez, “Ukrayna’nın yapay bir devlet olduğu, Ukrayna topraklarının büyük kısmının Sovyetler Birliği’nin hediye ettiği Rus toprakları” olduğunu söyledi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna’nın doğusundaki çatışmaları düzenleyen ve yeni bir siyasi yapı öngören Minsk Anlaşmaları’nı uygulamak istemediğini, bu anlaşmaların kendisinin hoşuna gitmediğini söylediğinde Putin, “hoşuna gitsin gitmesin, sabredeceksin, güzelim”, dedi, bir erkeğin bie kadına zorla sahip olmasını ima ederek. Bu sözü, ülke içinde kitleleri güldürebilir, “cumhurbaşkanımız tam bir erkek”, dedirtebilirdi, ama, Ukrayna’da ve dış dünyada tepki çekti. Zelenski’nin başını çektiği ekibin ılımlı çizgide olduğunu görmezden gelerek, onunla doğrudan müzakereden kaçındı. Böylelikle, Ukrayna’nın siyasi kesimlerini karşısında birleştirdi.

BİRKAÇ GÜN SÜRER SANDI

Ukrayna’nın nüfusunun önemli bir kısmında Rusya sempatizanlığı olmasına rağmen, Ukrayna’yı kendi yanına çekecek propaganda yöntemine başvurmak yerine, “bizim dediklerimizi yapmazsanız, başınıza dert açılır” diye özetlenebilecek, tehdit dolu yöntemleri benimsedi. Rus ordusunun dokuz gündür bombaladığı Doğu Ukrayna’daki şehirlerin büyük kısmı, Rus sempatizanı olan yerler. Bir zamanlar kendisini Rusya’ya yakın hisseden bu insanlar şimdi Rus bombaları altında. Dolayısıyla, Ukrayna’daki Batı yanlısı ve Rus karşıtı liderlerin bile yapamadığını yaparak, Ukrayna toplumunun büyük çoğunluğunu kendi karşısında birleştirdi. Hemen herkes, Ukrayna ordusunun 2014 yılında Kırım’ı savaşmadan Rusya’ya terk eden ordu olmadığını, güçlendiğini söylerken Putin, bunu görmezden geldi ve birkaç gün süreceğini zannettiği savaş, onuncu gününe girdi.

Ukrayna Ordusu, dayanma gücünü ispatladıkça, Batı’dan Ukrayna’ya gelen destek arttı. Şimdi Ukrayna’dan çıksa bir mesele, çıkmasa bir mesele. Ayrıca, bütün Batı dünyasını karşısında birleştirmeyi başardı. Ukrayna’da attığı lçüsüz adımlarla, ABD’nin dünyadaki konumunu yeniden sağlamlaştırmış oldu. İktidardaki 22 yılı boyunca hesaplı, ölçülü hareketleriyle tanınan Putin’in Ukrayna’da ABD’nin provokasyonuna gelerek hem kendisini, hem de Rusya’yı batağa saplaması, bir tek şeyle açıklamabilir: İktidar zehirlenmesi. Rusya’yı yönetenlerin astsubay Seryoja’nın söylemlerinden kurtulup sağduyuya kavuşması, hem Rusya için, hem de bölge barışı için en büyük gereklilik.