Nijer'de darbe: ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Wagner'in istikrarsızlıktan yararlandığını savundu

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rus paralı asker grubu Wagner’in, Nijer’de askeri darbenin ardından oluşan istikrarsızlıktan avantaj elde ettiğini savundu.

Batı Afrika ülkesinde yaklaşık iki hafta önce yapılan askeri darbenin ardından Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum gözaltına alındı. Ülke bu süre zarfında cunta yönetimi altında.

Darbeci liderlerin Wagner’den yardım istediğine yönelik iddialar söz konusu.

Rusya’nın ya da Wagner’in Nijer’deki darbeyi teşvik ettiğini düşünmediğini söyleyen Blinken, BBC’nin “Focus on Africa” isimli programına yaptığı değerlendirmede ABD’nin, paralı asker grubunun Sahel bölgesinde kendisini göstermek istemesinden endişeli olduğunu söyledi.

Blinken, “Şu ana kadar Nijer’de olanlar ya da olacak şeyler Rusya ve Wagner tarafından teşvik edilmedi. Ama avantaj elde etmeye çalıştılar” diye konuştu ve şöyle devam etti:

“Wagner grubunun gittiği her yere ölüm, yıkım ve istikrarsızlıklar da gitti. Güvensiz ortam kaybolmadı, aksine arttı.”

Başka ülkelerde yaşananların tekrarlandığını belirten Blinken, grubun beraberinde sadece kötü şeyler getirdiğini sözlerine ekledi.

ABD ve Fransa, cihatçı gruplara karşı mücadele amacıyla Nijer'de askeri üslere sahip. Fransız birlikler, Mali’deki darbenin ardından ülkeden ayrılınca Nijer’i ana üs olarak kullandı.

Wagner'in Orta Afrika Cumhuriyeti (OAC) ve Mali gibi ülkelerde binlerce savaşçısı olduğuna inanılıyor. Grup, bölgede kazançlı iş çıkarlarının yanı sıra Rusya'nın diplomatik ve ekonomik ilişkilerini güçlendiriyor. Grubun savaşçıları, birkaç Afrika ülkesinde yaygın insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor.

Ancak Nijer’de askeri cuntanın, kendilerine yönelik askeri müdahale olasılığına karşı Wagner’den yardım istediği yönünde spekülasyonlar da ortaya çıktı.

Pazartesi günü, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland, darbe liderleriyle "zorlu ve açık sözlü" görüşmeler gerçekleştirdiğini belirtti.

Başkent Niamey'den gazetecilere açıklamalarda bulunan Nuland, “Burada bu eylemi gerçekleştirenler, Wagner'in davet edilmesi durumunda egemenliklerine yönelik riskleri çok iyi anlıyor.”

Şu anda gözaltında olan Bazum da, Wagner'ın Afrika'daki etkisi konusundaki endişelerini dile getirdi.

Geçen hafta Washington Post gazetesinde yayımlanan bir görüş yazısında, "Darbecilerin ve bölgesel müttefiklerinin açık daveti ve Wagner Grubu aracılığıyla, tüm Sahel bölgesi, Ukrayna'da açıkça vahşi terörizm sergileyen paralı asker grubunun etkisi altına girebilir" ifadelerini kullandı.

Şu anda Nijer’e Wagner savaşçılarının girdiği doğrulanmış değil. Ancak Wagner ile ilişkilendirilen önde gelen Telegram kanalı Grey Zone Pazartesi günü yaptığı bir paylaşımda, son zamanlarda bin 500 civarında savaşçısının Afrika'ya gönderildiğini belirtti.

Ancak kıtada nereye gönderildikleri belirtilmedi.

Wagner'ın sahibi Yevgeni Prigozhin, Salı günü Telegram'a yüklenen bir sesli mesajında cuntacılara "bizi arayın" çağrısında bulundu.

Prigozhin, “Her zaman iyinin, adaletin yanında ve egemenlikleri ve halklarının hakları için mücadele edenlerin yanında yer alıyoruz" dedi.

ECOWAS VE BM ZİYARETİNE RET

Nijer hükümeti, Batı Afrika bölgesel bloğu ECOWAS, Afrika Birliği ve BM temsilcilerinden oluşan bir heyeti kabul etmeyi reddetti; heyet Salı günü başkent Niamey'e gelecekti.

Salı günü AFP tarafından görülen bir mektupta, darbe liderleri ECOWAS tarafından uygulanan yaptırımlar yüzünden ortaya çıkan "kamu öfkesi ve isyan" nedeniyle heyetin güvenliğinin sağlanamayacağını belirtti.

Cunta yönetimine istifa etmeleri ve Bazum’u tekrar yönetime getirmeleri için geçen Pazar gününe kadar süre tanıyan ECOWAS, Perşembe günü yeniden bir araya gelecek.

Nijer hükümeti, darbenin ardından ülkenin eski maliye bakanı Ali Mahaman Lamine Zeine'yi yeni başbakan olarak atadı.