İsrail’den Ramazan’da da huzur yok! Sıradaki hedef Hizbullah mı?

İsrail’in Gazze’nin kuzeyinde sürdürdüğü askeri operasyon 30 binin üzerinde Filistinlinin yaşamını yitirmesine sebep oldu. İsrail’in sivil gözetmeksizin yaptığı saldırılar, asker kaybını tahmin edilenin altında tutsa da İsrail için operasyon bitmiş değil. Gazze’nin kuzeyini terk eden Filistinliler güneydeki Refah sınır kapısının etrafındaki kamplarda yaşıyor.

'REFAH’A GİRECEĞİZ'

İsrail Cumhurbaşkanı Bünyamin Netanyahu, Refah operasyonunun yaklaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden da dahil olmak üzere İsrail’i destekleyen ülkelerden operasyonun yapılmaması yönünde baskılar gelmesine rağmen İsrail Refah taarruzunda kararlı. Netanyahu’ya göre 7 Ekim’den bu yana süren operasyonlarla Hamas’ın askeri kuvvetinin dörtte üçü yani 13 bin militan etkisiz hale getirildi. İsrail Cumhurbaşkanı, Refah operasyonuyla Hamas’ın 4 ila 6 hafta içinde tamamen bitirileceğini söylüyor. Ancak bölgedeki insani kriz savaşın ilk aylarından çok daha ileride. 

Birleşmiş Milletler raporlarına göre Gazze’de oluşan kıtlıkta ilk ölümler meydana geldi. Yardımın ulaşmasının daha fazla engellenmesi halinde bu sayıların artacağından endişeleniliyor. İsrail’in kara yoluyla yapılacak yardımları durdurması krizin büyümesine yol açtı. Netanyahu, ABD’nin Kıbrıs üzerinden açacağı deniz koridoru fikrinin kendisine ait olduğunu iddia etti. Ramazan öncesi gerçekleşmesi umulan ateşkes için Hamas tarafından "daha fazla rehinenin serbest bırakılması gerektiğini" söyledi.

BIDEN ÖFKELİ

7 Ekim’den bu yana ABD’nin yarım ağız yaptığı itidal çağrıları İsrail tarafından pek ciddiye alınmadı. Bu çağrıların arkasında Biden hükümetinin yaklaşan seçim korkusu vardı. ABD seçimlerinin kaderini belirleyecek olan “salıncak” eyaletlerde yaşayan Müslümanlar, Biden’ın İsrail desteği yüzünden sandığı protesto edebilirler. Anketlerde zaten iyi sonuçlar almayan Biden, Müslüman oyları geri kazanabilmek adına İsrail’e üslubu yumuşak uyarılarda bulundu. Ancak İsrail’in, kuzeyde yürüttüğü operasyonun benzerini Refah’a yapması korkunç bir insani krizi ortaya çıkaracak. Bu durumda Biden’ın seçim şansı daha da azalacak.

Bu yüzden Biden, Netanyahu’yu uyardığını sürekli dile getiriyor. “Bizim Irak ve Afganistan’da yaptığımız hataları yapma dedim” diyor. Refah’a yapılacak operasyona karşı olduğunu ve bunun bir 30 bin Filistinlinin daha hayatına mal olmaması gerektiğinden bahsediyor.

Tabii Biden’ın iyi niyet ve temennilerinin arkasını ABD’nin devasa yaptırım gücü desteklemedi. Bu nedenle İsrail’i böylesi bir operasyon için caydırabilmiş değil. Dahası, ABD’nin kıtlıkla mücadele için Gazze’ye kuracağı geçici liman çeşitli provokasyonlara açık olacak. ABD askerlerine bölgede bir zarar gelmesi, Biden’ın eline seçimden önce korkunç bir kriz bırakacaktır.

SIRADA HİZBULLAH VAR

Savaş, İsrail için tahmin edilenden daha iyi gitse de bu Netanyahu’nun popülerliğine yansımadı. Kendi politik kariyerinin devamı, savaşın da devam etmesine bağlı. Gazze’de yürütülen operasyon sonlandıktan sonra İsrail’in gözünü düzenli olarak çatışma yaşadığı Hizbullah’a çevirmesi olası. Bugüne kadar iki tarafın çatışmayı büyütmemesini birkaç gerekçeyle açıklayabiliriz. Öncelikle ABD İsrail’i, İran ise Hizbullah’ı bölgesel bir savaşı tetiklemekten alıkoymak istiyor. Hizbullah’ın Hamas gibi ağır yara alması, İran’ın Ortadoğu’daki nüfuzuna ciddi bir darbe vuracaktır. ABD ise aynı Refah operasyonu gibi seçim öncesi uğraşacağı devasa bir krizden çekiniyor.

Tabii bu sırada İsrail’in düşünmesi gereken farklı durumlar var. Gazze çatışmalarında harcanan mühimmatların yenilenmesi bekleniyor. Daha önce Lübnan’a girip başarısız olan İsrail’in tam hazır olmadan iki cephede savaşa girmesi tehlikeli olabilir. Dahası, çatışmaların büyümesi halinde İsrail kendini İran’la da karşı karşıya bulabilir.

Hizbullah ise İsrail’le yapılacak bir savaşın kendi topraklarında olmasını tercih ediyor. Savaşma prensibi konvansiyonel olmayan Hizbullah, savunma harbinde İsrail’e yoğun kayıplar verdireceğini umuyor. Bu nedenle uzaktan roket fırlatsa da alan kontrolü sağlayacak girişimlerden kaçınıyor.

Kısacası, İran’la ABD’nin pek sıcak bakmadığı bu operasyon, ancak Netanyahu isterse gerçekleşebilir. Refah’taki askeri operasyonun başarısı da Netanyahu’nun politik kariyerinin geleceğini belirleyecek.