İsrail Dış Politika Uzmanı Dr. Remzi Çetin: 'Koalisyon pamuk ipliğine bağlı'

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun dış politika danışmanı Ophir Falk, İsrail’in, ABD Başkanı Biden’ın Gazze Şeridi’ne yönelik ateşkes önerisini kabul ettiğini ancak anlaşmanın İsrail için yeterince iyi olmadığını, kusurlu ve üzerinde daha fazla çalışılması gerektiğini belirtti. ABD’nin İsrail’in, Mısır ve Katar’ın ise Hamas’ın garantörü olacağı üç aşamalı bir anlaşmanın er ya da geç uygulanması beklenirken, ABD’nin İsrail’i ikna edip edemeyeceği ve Netanyahu’nun radikal sağcı ortaklarının ateşkese ilişkin fikirlerinin değişip değişmeyeceği merak ediliyor.

REFAH'TAKİ ÇADIR KAMPINI BOMBALADILAR

İsrail dış politika uzmanı Dr. Remzi Çetin, gündemdeki ateşkes anlaşmasını Cumhuriyet’e değerlendirdi. Çetin, “İsrail zaten şu ana kadar alacağını aldı. 7 Ekim saldırılarından sonra Netanyahu’nun eline büyük bir fırsat geçti. Önce Gazze’yi ikiye böldüler. 1 milyonu aşkın nüfusu Gazze’nin kuzeyinden güneyine hareket ettirdiler ve Refah kapısına bu insanlar yığılmış vaziyette. Sonrasında neler olduğunu hep birlikte gördük. Refah'taki çadır kampını bombaladılar. Bu dünyada büyük bir infial yarattı. İsrail daha da ileri gitti. İsrail-Mısır hattını koruyan Philadelphia (Salahaddin) koridorunu da ele geçirdi. Bu koridorun ele geçirilmesi Netanyahu ve İsrail askeriyesi açısından son derece önemlidir. Çünkü Mısır’dan Gazze’ye giriş çıkışlar, her türlü insani yardımdan tutun da maddi yardımlara kadar şu an İsrail’in kontrolünde” dedi. 

‘İSRAİL’DE KOALİSYON HÜKÜMETLERİ PAMUK İPLİĞİNDEDİR’

7 Ekim öncesinde Netanyahu’nun İsrail’in hukuki kurumlarıyla oynadığını belirten Çetin, “Netenyahu, İsrail Yüksek Mahkemesi’nin yapısıyla oynarken ülkede büyük bir muhalif protesto gösterileriyle karşılaştı. Şimdi o protestolar rehinelerin salıverilmesi için ateşkesin kabul edilmesi yönünde Netanyahu hükümetine baskıda bulunuyor. Netanyahu burada zorlanıyor çünkü ABD’nin dayattığı ateşkesi kabul ederse hükümet düşecek. Çünkü İsrail’de koalisyon hükümetleri pamuk ipliğindedir” diye konuştu.

‘İÇ DİNAMİKLER DIŞ DİNAMİKLER KADAR GÜÇLÜ’

İsrail Maliye Bakanı Bezalal Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in Başbakan Netanyahu’yu ‘sakın ateşkesi kabul etme’ diyerek tehdit ettiğini ifade eden Çetin, “Hamas’ı tümüyle Gazze’den söküp atana kadar herhangi bir ateşkes teklifini kabul etme diyorlar. İsrail tarihinin gördüğümüz en aşırı sağ iktidarı ile karşı karşıyayız. Ateşkes dayatılıyor ama İsrail’in koalisyonu kesinlikle bu ateşkesi kabul etmiyor. Netanyahu’nun işi burada zor. Çatışma ne kadar uzarsa İsrail’in muhalif kesimleri o kadar ayaklanacak. İsrail’in laik kesmi Netanyahu’ya tahammül edemeyecek noktada. Ateşkesin kısa sürede işler hale geleceği konusunda iyimser değilim çünkü İsrail’de iç dinamikler de dış dinamikler kadar güçlü” değerlendirmesini yaptı. 

‘ADİL BİR BARIŞ İÇİN KÖKTENDİNCİLİKTEN KURTULUNULMALI’

Adil bir barışın sağlanması için her iki tarafın da içindeki aşırıcılıklarından kurtulması gerektiğini vurgulayan Çetin, adil bir barışın bu olmadan mümkün olamayacağını söyledi. Çetin, “Her iki tarafta da köktendincilik var. Kaybedenler ya da kazananlardan ziyade büyük bir insanlık trajedisi var. Bu en fazla Filistin tarafını yorup ona zarar veriyor. Adil bir barış için ABD’nin de müdahalesinden önce İsrail ve Filistin tarafının baş başa verip kendi aralarında bunu gerçekleştirmesi lazım” dedi.  Bunun 2001’deki Taba Müzakereleri’nde başarıldığını ancak müzakereler aşırıcıların kontrolüne girdiğinde yine istenilen sonucun alınılamadığını aktaran Çetin, dış müdahale veya ara bulucu olmadan her iki tarafın da görüşmesi gerektiğini ancak İsrail’in ve Hamas’ın birbirini tanımamalarından kaynaklı olarak bu konuda iyimser olmadığını belirtti.