Deniz Berktay, Kiev'den bildiriyor: Kuzeyden notlar, Savaş, Kore Savaşı'na benzer mi?

Oy verme işlemine dün başlandı. Oylamanın salı gününe kadar devam etmesi bekleniyor. Rusya’nın denetimi ve inisiyatifiyle gerçekleşen referandumlardan “Rusya’ya bağlanmaya evet” sonucunun çıkacağını tahmin etmek zor değil. Rusya’nın buna dayanarak bu bölgeleri kendi topraklarına kattığını açıklaması (ilhak etmesi) ise müzakere umutlarına tamamen noktayı koyan ve savaşı daha da şiddetlendiren bir gelişme olur.

HAİNLİK TEHDİDİ

Buraların ilhakı öncelikle müzakere masasını devirmek demek olacak. Nitekim Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, daha önceden Rusya’nın buralarda referandum yapması durumunda barış görüşmelerinin tamamen sona ereceğini söylemişti. Onun böyle söylemesinden de öte Rusya, bu toprakların önemli bir kısmını şimdiye kadar Ukrayna’ya bazı şartları kabul ettirmek için geçici olarak elinde tutuyordu. Buraları ilhak etmesi ise Moskova açısından geri dönülmez bir adım olacak. Çünkü bu topraklar Rusya’nın bir parçası olarak ilan edileceği için, artık Moskova’dan herhangi bir yetkili buralardan çekilmekten bahsederse bu kişi, “Rus vatanının topraklarını veren kişi” yani, “hain” durumuna düşmüş olacak. Ayrıca bu toprakların ilhakı, savaşın daha da şiddetlenmesi demek olacak. Çünkü Ukrayna’nın buraları Rusya’dan geri almak için düzenleyeceği karşı saldırılar, Moskova tarafından “Rus topraklarının işgali” olarak görülecek. Dahası da Rusya’nın daha öldürücü silahlar kullanmasının önünü açabilecek. Bunun yanında Rusya’ya bağlanması söz konusu olan illerin bir bölümü, kısmen Rus yönetimi kısmense Ukrayna denetimi altında. Mesela, Donetsk ilinin yüzde 55’i Rus, yüzde 45’i Ukrayna denetimi altında bulunuyor. Zaporojye’nin ise yüzde 60’ı Rus, yüzde 40’ı ise (il merkezi de dahil olmak üzere) Ukrayna denetiminde. Şimdi bu referandumun sonuçlarına dayanarak Rusya, Zaporojye il merkezini de “işgal altındaki Rus toprağı” ilan edip ağır silahlarla buraya yüklenebilir.

RUSYA SERT ADIM ATTI

Rus lider Vladimir Putin, işgal altındaki topraklarda Rusya’ya bağlama referandumu düzenlenmesine daha mesafeli yaklaşıyordu; fakat hem “şahin” kesimin ısrarı hem de savaşın Kremlin yönetiminin istediği şekilde gelişmemesi ve Batı’nın her alanda Rusya’nın üzerine gelmesi onu daha sert adımlara zorladı. ABD, Kafkasya’da da Ermenistan’a, Rusya’nın başını çektiği Kolektif Savunma Anlaşması Örgütü’nden çıkma telkininde bulunuyor ve her yönden Rusya’yı kuşatmaya çalışıyor. Moskova ile Kiev arasında barış müzakerelerinde Putin’e kendi imajını koruyarak barış yapma imkânı da ABD ve İngiltere tarafından engellendi. Bu iki devlet, açık çekilde Putin’e kendi imajını koruyup geri çekilme imkânının önüne geçtiler. Bunlar, Putin’i daha sert adımlara sevk etti. Şimdi savaş, iki taraftan birinin düşüp bir daha kalkamayacağı aşamaya gelinceye kadar devam etme veya Kore Savaşı gibi birkaç yıl sürüp tarafların yenişemeyip bir ateşkes hattını benimseyecekleri bir aşamaya kadar sürme olasılığıyla karşı karşıya.

denizberktay@yahoo.com