Deniz Berktay ile Kuzeyden notlar: ABD’nin kalesinden tarafsızlığa geçiş

Rusya-Ukrayna savaşında hem sahadaki gelişmeler önem taşıyor, hem de üçüncü ülkelerin tutumu. Bir açıdan bakarsak Rusya, hedeflerinin çoğunu gerçekleştiremedi. Hatta Rusya parlamentosunda Konstantin Zatulin, Moskova’nın bu savaştaki hedeflerinden hiçbirini gerçekleştiremediğini söyledi. (Bu nedenle de şimdi iktidardaki Birleşik Rusya Partisi, onun hakkında inceleme başlattı.) Ne var ki ABD’nin beklediği şekilde Rusya’nın yaptırımlarla altı ayda göçeceği tahmini de tutmadı. Bunun da en önemli nedeni, Batı’nın Rusya’yı izole edememiş olması.

Deniz Berktay

Bir taraftan ABD, Batı’yı Rusya karşısında birleştirmeyi başardı. Finlandiya’nın NATO’ya girmesi ve şimdi İsveç’in üyeliğinin eli kulağında olması, Putin’in tahmin etmeyeceği gelişmelerdi. Ama diğer taraftan Rusya, BRICS ülkelerinden destek aldığı gibi, önceden hiç tahmin edilemeyecek bazı ülkeler, Rusya’ya bu dönemde destek oldu. Gürcistan da bunlardan biri. Gürcistan yönetimi, ABD ve AB’nin ısrarlarına rağmen Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılmadı.

Gül Devrimi sonrası

Oysa ki Gürcistan, bir zamanlar ABD yönetiminin eski Sovyet coğraftyasındaki kalesiydi ve renkli devrimleri destekleyen George Soros’un “medar-ı iftiharı” idi. Gerek Azeri petrol ve doğalgazının, gerekse Orta Asya’nın Rusya’yı baypas ederek Avrupa’ya aktarılma planlarında kilit öneme sahip olan Gürcistan’ın geleceği, eskiden beri ABD’nin ilgisini çekiyordu. 2003’te Soros’un finanse ettiği ve ABD’nin açık destek verdiği Gül Devrimi sonrasında iktidara Mihail Saakaşvili gelmiş ve yeni yönetim, Soros’un Açık Toplum Vakfı’nın Gürcistan’daki başkanını eğitim bakanı yaparak (yani ulusal eğitimi Soros’a vererek) ona borcunu ödemişti. İhtilalden sonra Gürcistan, ABD’nin yönlendirmesiyle hızlı bir reform sürecine girmiş ve ABD’nin diğer eski Sovyet ülkelerine örnek gösterdiği bir ülke olmuştu. Ukrayna’da 2014’teki Batı yanlısı ihtilalden sonra ABD’nin telkiniyle Ukrayna’ya Gürcü uzmanlar getirilerek bu sefer Ukrayna’nın dönüşümü Gürcülerin eliyle sağlanmaya çalışılmıştı.

İç gerilim artacak

Fakat 2013’ten sonra ülke ABD’den giderek uzaklaştı. Bu savaşta da Rusya’ya karşı yaptırımlara katılmadıkları gibi, Rusya’yla yeniden doğrudan uçak seferlerine başlama kararı aldılar. Gürcistan Başbakanı Garibaşvili de Ukrayna savaşının nedenlerinden birinin, Ukrayna’nın NATO’ya üye olmak istemesi olduğunu söyledi, ki bu Rusların söylemine çok benziyordu.

İktidardaki Gürcü Hayali Partisi Genel Sekreteri Kobahidze de Gürcistan’ın AB üyesi olmadan AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarına katılmayacağını açıkladı.

Gürcistan’da muhalefet bu politikalara karşı protestolar düzenlese de henüz bu gösteriler, geniş kitlesel tabana ulaşmış değil. Fakat Batı’nın bunu Gürcistan yönetiminin yanına bırakmak istemeyeceğini, dolayısıyla sonbahardan itibaren Gürcistan’da iç gerilimlerin artacağını tahmin etmek zor değil.

denizberktay@yahoo.com