Alman müsteşar: Zeus Sunağı iade edilmeli

1870’lerde Türkiye’den Prusya’ya kaçırılan ve halihazırda Berlin’de sergilenen Bergama Sunağı’nın Bergama’ya dönmesi için birçok kurum kuruluş uzun süredir çaba sarf ederken, Berlin Eyaleti Çeşitlilik ve Ayrımcılıkla Mücadeleden sorumlu Müsteşar Saraya Gomis de eserin Türkiye’ye iade edilmesi gerektiğini söyledi.

İZMİR / Cumhuriyet

Almanya’nın sömürgecilik döneminde bugünkü Nijerya’dan çalınan tarihi Benin bronz heykellerini iade etmesinden sonra Bergama Zeus Sunağı da gündeme geldi. İade önerisi Berlin Eyaleti Çeşitlilik ve Ayrımcılıkla Mücadeleden sorumlu Müsteşar Saraya Gomis’ten geldi. 

Hürriyet’in Alman basınına dayandırdığı habere göre; Müsteşar Gomis, Bergama Sunağı’nın yanı sıra Mısır’dan getirilen Nefertiti büstünün de ait oldukları ülkelere iade edilmesi gerektiğini belirtti ve “Ayrımcılık karşıtı bir bakış açısıyla şunu söylemek gerekir; Dünyanın diğer bölgelerinden gelen tüm kültürel ürünler bize ait değil, burada yasadışı olarak bulunuyorlar” dedi. 

Bergama Zeus Sunağı, günümüzde Bergama olarak anılan antik Pergamon şehrinde Pergamon Krallığı’nı yöneten Attalos hanedanı tarafından M.Ö. 2. yüzyılda yaptırılmış anıtsal, dinsel bir yapı. Bu görkemli yapının kalıntıları, 1870’li yıllarda Alman mühendisi Carl Humann tarafından, o zamanın Prusya’sına götürüldü. Günümüzde ise Berlin’de bulunan Pergamon (Bergama) Müzesi’nde sergileniyor.

‘OSMANLI’ BAHANESİ

Gomis'in bu açıkları ülkede tepki ile karşılanırken, Almanya eserin ülkeden çıkışına ilişkin olarak Osmanlı ve Alman İmparatorlukları arasında 1878 tarihinde yapıldığı iddia edilen bir anlaşmayı öne sürüyor. Anlaşma da Osmanlı İmparatorluğu’nun 1874’te kabul ettiği Asârı Atîka Nizamnamesi’ne dayanıyor. Nizamnamede, yapılacak kazı çalışmaları sonrasında bulunan eserlerin 3’te birinin kazı çalışmasını yapan ülkeye, 3’te birinin devlete ve 3’te birinin arazi sahibine devredildiği belirtiliyor.

‘NEFERTİTİ DE GERİ VERİLSİN’

Gomis, Mısır’dan getirilen Nefertiti büstünün de iade edilmesi gerektiğini belirtti. Firavun Amenophis’in eşinin M.Ö. 1340 civarında yapılmış büstü, Prusya Kültür Mirası Vakfı’na ait olan Berlin’deki Neues Museum’da (Yeni Müze) sergileniyor.