Sinsice gelen OKB
Yeni doğan çocuğa gösterilen aşırı ilgi annelerde aşırı kaygı gibi sorunlara yol açabiliyor...
Dilşad ÇelebiOğlumuza bakıcı tutmayacağımız konusunda henüz Uzay doğmadan eşimle anlaşmıştık. Çünkü ikimiz de çalışma saatlerimizi ayarlayabilecek kadar şanslıydık. Ayrıca dünyanın en iyi bakıcısını bile bulsak bizim verdiğimiz sevgi ve ilgiyi Uzay’a gösteremezdi ki! Kaldı ki o bakıcıyı bulamayacaktık.
Örneğin ben üç-dört yaşlarımdayken bir akşam başlamışım içli içli bir şarkı söylemeye: “Evlen diyolaa evlen diyolaa evlenmek isteyince kız vermiyolaa.”
Annemler içime şeytan girmiş gibi tepki vermişler; nereden çıktı bu şarkı? Bakıcımla dinlediklerimizden biriymiş. Bu bana anlatılan bir iki öyküden yalnız biri. Kim bilir daha neler yaşamış olmalıyım. Belki içimdeki iflah olmaz romantiğin altında Güldane ablam yatıyordur. Çok severdim kendisini, selam olsun.
Bebekle oynanacak oyunları ebeveynlerden daha iyi bilen bakıcılar da var. Ancak siz deyin “megalomanlıktan” ben diyeyim “idealistlikten” sonuçta Uzay’a bakıcı tutmamaya karar verdik. Bu nedenle ilk aylar eşimle, benim diyen yön-eylemcilerin bile hayran kalacağı bir iş bölümü yaptık. Uzay’dan önce tamamen anlık yaşayan, plandan programdan hiç nasibini almamış insanlardık ama öylesine düzenli bir vardiya oluştu ki Uzay’ın önüne turnike yaptırıp kart okutsak sırıtmazdı.
Emzirdiğim için haliyle benim iş yüküm biraz daha fazlaydı ama bu vardiya sistemi sayesinde çoğu yeni anneye göre çok daha kaliteli uyku zamanlarım oluyordu. Uzay’ın gece bakımı bendeydi. Neredeyse bir buçuk saatte bir emdiğinden, bir de üstüne her seferinde kalan sütü sağdığımdan geceleri pek uyuyamıyordum ama vardiyayı teslim ettiğimde eşime sağılmış süt de bıraktığım için kesintisiz üç saat uyumuşluğum bile oluyordu.
ANNE İLGİSİNİN ÖNEMİ
Bebeklerin fiziksel ve ruhsal gelişimi için anne bakımı ve anneyle temas çok önemli. Annenin ilgisinin yokluğu çocuklarda sosyal, davranışsal ve bilişsel işlevlerin gelişiminde geriliğe, öğrenme ve bellek bozukluklarına ve ilerde kendisinin de iyi ebeveyn olamamasına yol açıyor.
Öyle ki anne bakımını az alan çocukların erişkinlikte daha korkak ve anksiyeteli oldukları bulunmuş. Tabii ki annenin çalışıyor olması veya bebek bakıcısı tutmak annenin bebeği için gerekli bakımı sağlamayacağı anlamına gelmiyor. Hatta çocuklar üç yaşına geldikten sonra annelerin kendilerine zaman ayırmalarının çocuklar üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunmuş. Çünkü anneler stresli, uykusuz ve endişeli olduklarında çocuklarla geçirilen zamanın niceliği çok olsa da niteliği azalabilmekte.
Şimdiye kadar nicelikten zerre kısmadım, nitelik de fena gitmiyor gibi. Dokuz buçuk aydır neredeyse her anımı Uzay yönlendiriyor. Ondan ayrı olduğum kısacık zamanlarda bile emir eri gibi tetikte bekliyorum. Yanlış anlaşılmasın “ayrı olmak” derken ayrı odaya gitmekten, bahçeye çıkmaktan söz ediyorum. Hani “gık” dese koşup yetişecek mesafe…
Tüm özel işlerimi de onun uyku zamanlarına denk getiriyorum. Ancak elimdeki monitörden iki dakikada bir uyuyuşunu kontrol ederek geçireceğim zaman ne kadar bana ait olursa o kadar işte. Durumumda, biraz takıntılılığa doğru gidişat olduğunu kabul etmeliyim.
Ancak annelikle yaşadığım çoğu şeyde olduğu gibi yine yalnız değilim! Annelerde doğumdan sonraki ilk birkaç ayda çocuğun sağlığı ile ilişkili aşırı kaygılı olma (ilk haftalar bana sürekli oluyordu), gereksizken bile sık sık çocuğu gözetleme (tam ben), iyi anne olup olmadığına dair endişelenme (ilk günler bende çok yoğundu) gibi obsesif kompulsif bozukluğa (OKB) benzer durumlar çok yaygın. Yalnız anneler de değil; dogˆumdan hemen o¨nceki haftalarda annelerin yüzde 95’inde, babaların ise yüzde 80’inde OKB benzeri du¨s¸u¨ncelerin oldugˆu bulunmus¸.
Aslında hiç de şikayetçi değilim. Çünkü yaşadıklarımın tekrarı olmayacak ve Uzay’la geçirdiğim her an yanıma kar kalıyor. Sanırım mevzu geçirilen zamandan keyif almakta bitiyor. O zaman yorucu olmuyor.
Eşel, E. (2010). Anneliğin Nörobiyolojisi. Turk Psikiyatri Dergisi, 21(1): 68-78.
Johnson, E. (2015). Study Proves Moms Spend Too Much Time With Their Kids, Liberates Working Moms Everywhere. Forbes (20 Nisan 2015)
Leckman JF, Herman AE (2002) Maternal behavior and developmental psychopathology. Biol Psychiatry, 51(1): 27-43.