Çözüm yine doğada
Ekonomik çıkar ve kentleşme adına zarar verilen doğal alanlar ekosistem restorasyonuyla iklim krizine karşı mücadelede insanlığa büyük katkı sağlar.
Ayça CeylanEkosistem restorasyonu denildiğinde aklımıza ilk gelen ormanlar olabilir. Bunun elbette birçok nedeni var. Karbon nötrleme çalışmalarında birçok şirketin ağaç dikme kampanyaları veya doğum günü hediyesi olarak adınıza dikilmiş bir ağaç bağışı, insan ve çevre sağlığı açısından olumlu etkiler yaratır. Öte yandan ekosistem restorasyonu denildiğinde 8 tür restorasyon karşımıza çıkar. Gezegenimizdeki tüm çeşitlilik ve bunların birbiriyle etkileşimi yaşamın anahtarıdır.
Kentsel Alanlar: Kentsel alanlar ekosistem restorasyonu için büyük bir potansiyele sahip. Kentlerde yağmur hasadının teşvik edilmesinden okul bahçelerinde, parklarda yeşil alan ve vahşi yaşamı destekleyen alanların inşasına kadar uygulanabilecek birçok yöntem bulunuyor. Sanayi ve madencilikle kirlenen bölgeler ise rehabilite edilebilir. Bunun en güzel örneklerinden biri ABD’nin New York Kenti’nde bulunan Fresh Kills Park. Burası ülkenin en büyük çöplüklerinden biriyken 15 yıldır devam eden çalışmalarla arazinin dönüştürdüğü ve geleceği ortaya çıkardığını ilan eden halka açık bir parka dönüştü.
TARIM ARAZİLERİ
Aşırı kullanım, kimyasal ilaç, gübre ve toprak erozyonu derken tarım arazileri hasar alıyor. Bu nedenle tarım alanındaki yeşil teknolojiler yalnızca tarım arazilerini değil çevresindeki yaban hayatı için de yaşamsal değer taşıyor.
ORMANLAR
Orman ekosistemindeki restorasyon yalnızca ağaç dikmek değil aynı zamanda oradaki insan kaynaklı stresi veya baskıyı da azaltmak anlamına geliyor. Unutmadan, ormanlar tatlı su temininde filtre edici bir role sahiptir. Dünyanın erişebilir tatlı suyunun yüzde 75’i ormanlık havzalardan gelir.
OKYANUSLAR VE KIYILAR
Deniz ekosistemleri kirlilik ve iklim değişikliği nedeniyle risk altında. Öte yandan endüstriyel ve evsel atıkların yüksek ölçekte filtrelemesinden mercan ekimine, bazı kıyı şeritlerinde hayvanlar ve bitkiler için koruma alanları oluşturmaktan mangrov ormanlık alanlarının genişletilmesine kadar birçok çözüm de bulunuyor.
GÖLLER VE NEHIİRLER
Tatlı su ekosistemleri yoğun avlanma, endüstriyel ve evsel gereksinimler için aşırı su çekilmesi nedeniyle hasar gördü. Kirliliği azaltmak, endüstriyel ve evsel su yönetim politikaları, su altı bitki örtüsünü canlandırma, balıkçılık faaliyetlerindeki yönetim biçimleri göllerin ve nehirlerin ekosistem restorasyonunda yapılabileceklerden birkaçı.
DAĞLAR
Dünyanın yaklaşık dörtte birini kaplayan dağlar biyoçeşitlilik bakımından zengin olmakla beraber neredeyse dünyanın yarısına tatlı su sağlar. Ayrıca dağlar o bölgelerde yaşayan yerli halkların da evidir. Dağ ekosistem restorasyonunda ormanlık alanların arttırılması toprağın ve suyun korumasına yardımcı olur.
ÇAYIRLAR VE SAVANLAR
Çayırlar ve savanlar otlatma, avcılık ve toprak erozyonu gibi birçok nedenden zarar görüyor. Yerli otların ve çalıların ekimin, yerel ekolojik ortamlarla uyumlu hayvancılık politikaları bu alanların ekosistem restorasyonu için olumlu sonuç veren birkaç eylem.
TURBALIKLAR
Dünyanın yalnızca yüzde 3’ünü kaplamalarına karşın turbalıklar topraktaki karbonun yüzde 30’unu tutarlar. Bunun yanı sıra sel ve kuraklıkları önlemede önemli rol oynarlar. Tüm bu ve nice önemine karşın turbalıklar tarım arazisi açmak ve petrol ve gaz arama için dönüştürülüyor. Kritik eşiğin aşılmaması adına turbalıklardaki karbonun olduğu yerde tutulması lazım. Turbalıkların korunması ve restorasyonu küresel ısınmaya karşı düşük maliyetli ve yüksek etki gücü olan bir doğal çözümdür.