İstanbul siluetine rant gölgesi düştü!

İstanbul’da Sulukule ve Tarlabaşı’yla başlayan kentsel dönüşüm çalışmaları, tarihi semtlerin yapısını değiştirdi, siluetini bozdu. Bölgelerin tarihi hafızası yok edilirken dar gelirli yurttaşlar da evlerinden edildi. “Soylulaştırma pratikleri” bağlamında dar gelirlilerin yaşadıkları yerlere orta ve üst sınıflılar yerleştirildi. Yatay mimariden oluşan bölgelere ise dikey yapıların inşa edilmesi için adımlar atıldı. Ayrıca dönüşümlerde müteahhitle karşı karşıya bırakılan yurttaşların evleri küçüldü, yeşil alanları yok oldu. Bunlar gerçekleştirilirken deprem riskini minimuma indirmek amacıyla güvenlik adı altında tarihi silüet yok edildi. AKP iktidarı kendi izini şehre yansıttı. 

‘KİMLİK YOK OLDU’

Yapılan çalışmalarla tarihi kimlik kıyımı gerçekleştiğini belirten Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İstanbul Şehir Plancıları Odası Başkanı Pelin Pınar Giritlioğlu, “Bölgeyi hatırlatan önemli kodlar vardır. Bu zaman içerisinde örüntülenmiş kodlar dikkate alınmadan uygulamalar gerçekleşti. Standart ve tek tipçi yaklaşım kimliği yok etti. Sadece ekonomik ve rant anlayışı var. Burada önemli olan kente nasıl baktığınız ve vizyon meselesi” dedi.

(Pelin Pınar Giritlioğlu)

Kamu ve özel sektör dengesi kurulamadığını söyleyen Giritlioğlu, “Özel sektör yoksul yerlere girince rant oluştu, insanlar mağdur oldu. Müteahhitle vatandaşı yüz yüze bıraktık. Müteahhit kâr etsin diye kentler yok oldu” diye konuştu.

‘FARKLI İNANÇ YOK SAYILDI’

TMMOB İstanbul Mimarlar Odası Başkanı Esin Köymen ise bu yapılanların siyasal İslamcı bir yaklaşımın kentlere yansıması olduğunu söyledi. Kentsel dönüşümün iktidarın kendinden olmayan farklı kültüre hoşgörüsüz tavır olarak kullanıldığını dile getiren Köymen, “Her yapılan plan değişikliğinde ibadet alanları konarak farklı inançlar yok sayıldı. Siyasal İslamcı bir yaklaşımla AKP kendi yapısını, düşünce sistemini kentlere yansıttı. Hafızaya saldırıyla insan hayatına müdahale edildi” ifadelerini kullandı. 

(Esin Köymen)

‘MEYDANLAR KAPATILDI’

Kentsel dönüşümle çevre hakkı ve tarihi hafızanın yok sayıldığını belirten Köymen, “Bunlar, insanlara güvenli yapı sağlamak amacıyla yapıldı ama sağlamlık vurgusuyla yok edildi. Ayrıca  kural tanımaz hale gelindi. Yapılan dönüşümlerle dar gelirli gruplara da yerinde dönüşüm sağlanmadı. İnsanlar aynı yerde yaşayamaz hale geldi” dedi. İnsanların ortak alanlardan da uzaklaştırıldığına değinen Köymen, “Parklar, yeşil alanlar imara açıldı. Meydanlar bizlere kapatıldı. Bir araya gelmeyi yok eden dar şehirlere insanlar mahkûm edildi. Dışarıyla ilişki kurmamız, dayanışma göstermemiz bu süreçle yok edildi” ifadesini kullandı.

‘HEDEFİMİZ SİLUETİ BOZMAMAK’

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanı Murat Yün, İBB tarafından gerçekleştirilen kentsel dönüşüm çalışmalarından bahsetti. Sürecin başından beri hak sahipleriyle iletişim halinde olduklarını belirten Yün, “Mimari proje çalışmalarında mahalle ve çevresindeki yapılaşma ölçeğiyle uyumu, yeşil alanların ve doğal yapının çevresiyle ilişkisinin kurularak sürekliliğin sağlanması, mevcut siluetin bozulmamasına özen gösterildi” dedi. Yün, “Beykoz Çubuklu Riskli Alanı’nda yürüttüğümüz çalışmada kent ve mahalleyle uyumlu bir doku oluşturulmaya çalışıldı. Kamusal yarar da planlama ilkeleri de bunu gerektiriyor” diye konuştu.