Uranüs uydularında bilim insanlarının anlayamadığı şeyler oluyor

Yeni bir araştırmaya göre, Uranüs'ün en büyük uydularından 4'ü, buzlu kabuklarının altında bir okyanus tabakası içeriyor olabilir.

cumhuriyet.com.tr

Uranüs'ün etrafında dönen en az 27 uydusu var.

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'ndan bilim insanları, bunların en büyüklerinden 5'inin (Ariel, Umbriel, Titania, Oberon ve Miranda) iç görünümüne ve yapısına ilişkin ilk bilgileri sundu.

Journal of Geophysical Research: Planets bilimsel dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, bu uydulardan 4'ü onlarca kilometre derinliğe sahip okyanuslar barındırıyor olabilir.

Independent Türkçe'de yer alan çalışma için, NASA'nın 1977'de fırlatılan Voyager 2 uzay aracından elde edilen veriler, yeni bir bilgisayar modellemesiyle birlikte tekrar gözden geçirildi.

Gökbilimciler Titania'nın, büyüklüğü sayesinde iç ısısını korumuş ve böylece iç okyanusunun donmasını engellemiş olabileceğini uzun zamandır düşünüyordu.

Ancak diğer uyduların ısıyı tutamayacak kadar küçük kaldığı ve Uranüs'ün çekim gücünün yarattığı sıcaklık değişimlerinin yalnızca küçük bir ısı kaynağı olduğu daha önce geniş kabul görüyordu.

Çalışmanın ortak yazarı Julie Castillo-Rogez, "Konu cüce gezegenler ve uydular gibi küçük cisimler olduğunda, gezegen bilimciler daha önce Ceres ve Plüton cüce gezegenleri ve Satürn'ün uydusu Mimas da dahil birkaç beklenmedik yerde okyanuslara dair kanıtlar bulmuştu" dedi.

Castillo-Rogez "Yani tam olarak anlamadığımız faal mekanizmalar var. Bu makale, bunların neler olabileceğini ve güneş sisteminde su bakımından zengin olabilecek ancak sınırlı iç ısıya sahip birçok cisimle nasıl ilgili olduklarını inceliyor" diye açıkladı.

Son çalışmada araştırmacılar, NASA'nın 1980'lerde Uranüs yakınlarına yaptığı Voyager 2 uçuşlarından ve yer tabanlı gözlemlerden elde edilen bulguları tekrar gözden geçirdi.

Araştırmacılar, NASA'nın her biri okyanus dünyaları keşfeden Galileo, Cassini, Dawn ve New Horizon uzay sondalarından elde edilen ek bulguların yanı sıra Satürn'ün uydusu Enceladus gibi diğer buzlu cisimlere ilişkin verileri de kullanarak bilgisayar modelleri oluşturdu.

Yeni bulgular, Uranüs'ün büyük uydularının bir okyanusa ev sahipliği yapmak için gereken iç ısıyı koruyacak kadar yalıtılmış olabileceğini gösteriyor.

Araştırmacılar uyduların kayalık mantolarında, bir okyanusun sıcak bir ortamı korumasını sağlayabilecek sıcak sıvı salan, potansiyel bir ısı kaynağı olabilecek bir şey de buldu.

Araştırmacılar bunun özellikle Titania ve Oberon için muhtemel göründüğünü, hatta bu uydulardaki okyanusların potansiyel itibarıyla yaşanabilirliği destekleyecek kadar sıcak olabileceğini söyledi.

Bilim insanları Uranüs'ün en büyük uydularının okyanuslarında klorür ve amonyağın bol miktarda bulunmasının olası olduğunu da tespit etti.

Araştırmacılar sudaki tuzların, özellikle de amonyağın, uyduların iç okyanuslarını koruyan bir başka antifriz kaynağı olabileceğinden şüpheleniyor.

Dr. Castillo-Rogez, "Gelecekteki gözlemlerin planlanmasına rehberlik etmesi adına uyduların kökenine ilişkin farklı varsayımlar için yeni modeller geliştirmemiz gerekiyor" dedi.

Bu uyduların altında ve yüzeylerinde neler olduğunu anlamak, gökbilimcilerin ve mühendislerin gelecekteki görevlerde bunları incelemek için en iyi bilim araçlarını geliştirmelerine yardımcı olacak.

Araştırmacılar yeni bulguların, gelecekteki sondaların bu uyduların derin iç kısımlarında sıvı su aramak için kullanabileceği araçların tasarlanmasında da faydalı olabileceğini söyledi.