Depreme karşı 'karbon fiber' güçlendirme (11 Mart 2023)

Deprem bölgesindeki hasarlı binalarda inceleme yapan Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Anıl Özdemir, hafif ve orta hasar görmüş yapıların güçlendirilmesinde en güvenli yöntemin 'karbon fiber' olduğunu söyledi. Özdemir, "Bu lifler, çelikten kat kat yüksek bir dayanıma sahipler. Bunlar kolon ve kirişlere özel yapıştırıcısı ile sarılıyorlar. Böylece inşaat demirlerinde gördüğümüz burkulma etkisini ve betonda gördüğümüz patlama, ayrılma, dağılma etkisini azaltıyor" dedi.

YAPILARIN GÜÇLENDİRİLMESİNDE TEKNOLOJİ KULLANILABİLİR

Yapıların güçlendirme ve onarımı alanında çalışmalar yapan Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Anıl Özdemir, depremde hasar gören binalarda birçok yöntemle güçlendirme yapılabileceğini belirtti.

Özdemir, güçlendirmenin kolon, kiriş, perde diye tabir edilen binanın taşıyıcı sistemlerine uygulandığını belirterek, "Teknoloji bu konuda gelişti, çok fazla malzeme var. Son 10-20 yıldır kullandığımız karbon fiber lifler var. Daha sonra bazalt lifler çıktı, tekstil bazlı lifler de mevcut. Bunlarla kolonları, kirişleri sararak binayı gerekli performans seviyesine ulaştırabiliriz. Ayrıca mantolama dediğimiz, hasarlı bölgenin kolon çekirdeğini temizledikten sonra etrafına demir örerek ve beton dökerek de binaları güçlendirebiliriz" dedi.

'EN UYGUN YÖNTEM KARBON FİBER'

Özdemir, güçlendirme uygulamasında en pratik ve hızlı sonuç alınabilen malzemenin karbon fiber lifler olduğunu söyleyerek, "Vatandaşı evinden tamamen çıkarmadan ve hızlı bir şekilde uygulama yapılması dolayısıyla buradan doğacak bir mağduriyeti yaşatmayacak bir yöntem bu. Bu lifler, çelikten kat kat yüksek bir dayanıma sahipler. Bunlar kolon ve kirişlere özel yapıştırıcısı ile sarılıyorlar. Bu yapıştırıcı ile beraber yüzeye uyguladıktan sonra yapıştırıcı lif bazında emiliyor ve 1 hafta içerisinde sertleşiyor ve bu sertleşme sonucunda da betonla beraber bu lifler hareket ediyor. Böylece inşaat demirlerinde gördüğümüz burkulma etkisini ve betonda gördüğümüz patlama, ayrılma, dağılma etkisini azaltıyor. Böylece güçlendirme yapılan yapının performansında artış bekleriz" diye konuştu.

Özdemir, güçlendirmeye uygun binaların hafif ve orta hasarlı binalar olacağının altını çizerek, "Hafif hasar dediklerimiz genelde duvar hasarları olan binaları kapsıyor. Bunun üzerinde, kolonlarda ve perde duvarlarda oluşan hasarların ki bakanlık bu hasarların hangi ölçüde ve sayıda olması gerektiğini tanımlamış. Bu tip hasar almış yapılara da orta hasarlı diyoruz biz. Taşıyıcı sistemlerde deformasyonları olduğunu gördüğümüz yapılar bunlar. Can güvenliğinin olmadığı yapılara da ağır hasarlı yapılar diyoruz ki bunların hemen yıkılması gerekiyor" dedi.

'GÜÇLENDİRME YAPILAN BİNA AYAKTA, YAPILMAYAN İKİZİ YIKILMIŞ'

Hafif ve orta hasarlı binaların güçlendirme uygulaması sayesinde istenilen seviyeye getirilebileceğine değinen Özdemir, "Hatay’da güçlendirme yapılmış bir blokun yıkılmadığını, aynı blokun güçlendirme yapılmamış ikizinin yıkılmış olduğunu gördüm. Çok nadir güçlendirme yapılan binalar var. Vatandaşlarımız buna çok fazla rağbet göstermiyorlar maalesef. Şu an için güçlendirme çalışmaları konusunda gündem var, biz de istiyoruz bunun yapılmasını. Can güvenliği çok önemli. Biz hep söyleriz; bir doktor ameliyatta hata yaparsa bir kişi hayatını kaybedebilir ama bizim bir hatamızdan dolayı 40-50 kişinin hayatını kaybetmesine neden olabiliriz" diye konuştu.