Çinli gökbilimciler Samanyolu dışında galaktik "meyve ve sebze bahçesi" buldu

Çin Bilimler Akademisi'ne bağlı Ulusal Astronomi Gözlemevi'nin himayesindeki bir araştırmacılar ekibi, Büyük Gökyüzü Alanı Çok Nesneli Fiber Spektroskopik Teleskop (LAMOST) yardımıyla şimdiye dek bilinenin neredeyse iki katı sayıda, 1.417 yeni kompakt galaksi keşfetti. Çalışma, Astrophysical Journal dergisinde geçtiğimiz günlerde yayınladı.       

Baş araştırmacı Luo Ali Salı günü, "Bu, şimdiye dek bir seferde keşfedilen en büyük kompakt galaksi örneği" diyerek bir önceki dünya gözlem rekorunun sadece 800 üyeden oluştuğuna işaret etti.

Örnek sayısından bağımsız olarak evren üzerine bu çalışma, yeni keşfedilen galaksilere tamamen renk ve şekillerine bakılarak sebze ve meyve adları verilmesiyle de medyada geniş bir yer buldu.   

Luo, keşfin 739 Bezelye galaksisi, 270 Yaban Mersini galaksisi ve 388 Mor Üzüm galaksisi içerdiğini söyledi.

Luo, "Örneğin, Bezelye galaksileri bezelye gibi yuvarlak ve yoğun görünüyordu ve sahte renklendirme uygulanan görüntülerde yeşil görünüyordu, bu nedenle 'Bezelye galaksileri' olarak adlandırıldılar" dedi.

Yaklaşık 1,5 milyar ila 5 milyar ışık yılı uzaktaki Bezelye galaksileri Samanyolu'nun büyüklüğünün onda birinden, kütlesinin ise yüzde birinden daha küçük, ancak çok yüksek - Samanyolu'ndan 10 kat kadar daha yüksek - yıldız oluşum hızına sahipler.   

Araştırma ekibinin bir üyesi olan Liu Siqi, "Böylesine etkileyici bir yıldız oluşum hızı erken evrende yaygındı, ancak günümüzde çok nadir" dedi.

Liu, Bezelye galaksileri hakkındaki araştırmaların erken evrendeki galaksilerin oluşum ve evriminin anlaşılmasında yeni bir perspektif sunacağına inanıyor.

Yaban Mersini galaksileri Dünya'ya en yakın olanlar ve Bezelye galaksilerinden daha kompaktlar; Mor Üzüm galaksileri ise bu iki galaksinin ortasında bir yerde veya Bezelye galaksilerinden daha uzakta bulunuyor.

Bazı Çinli basın kuruluşları bu buluşu "Galaksi dışı bir meyve ve sebze bahçesi" olarak adlandırdı. Ancak araştırmacılar bu parlak renkli galaksilerin küçük ve soluk renkli olduklarını ve bu durumun gözlemleri çok zor ve sıkıntılı hale getirdiğini söylüyor.

Luo, bu yeni kompakt galaksilerin kütlelerinin yaklaşık 310 bin ila 10 milyar güneş kütlesi arasında olduğuna ve en uzaktaki galaksinin ise 9 milyar ışık yılı uzakta bulunduğuna işaret ediyor.

Çin'de Guo Shoujing Teleskobu olarak da bilinen LAMOST, gök cisimlerinin kimyasal bileşimi, yoğunluğu, atmosferi ve manyetizmalarıyla ilgilenen gök bilimcilere yardımcı olan önemli bir veri seti olan yüksek kaliteli spektrumlar toplamak için 2008 yılında faaliyete geçti. LAMOST şimdiye dek keşfedilen en büyük yıldızsal kara delik ile şu ana dek bilinen lityum açısından en zengin dev yıldızın keşfine yardımcı oldu.

Luo, LAMOST'un galaksi dışı araştırmaları devam ettiği için daha kompakt galaksilerin de keşfedileceğini ve bu keşiflerin erken evrende galaksilerin oluşum ve evriminin anlaşılması için daha fazla olanak sağlayacağını söyledi.