Geçen hafta sonu yapılan Tunus seçimlerini laikler kazandı. Bu sonuç laik toplum kesimlerini her ülkede olduğu gibi ülkemizde de sevindirdi. Tunus sonucu iki özelliğiyle öne çıkıyor: İdeoloji ve seçim sistemi.

***

Tunus seçimlerinde iki ana düşünce akımı ya da ideoloji yarıştı. Laikler ve siyasal İslamcılar. Seçimi kazanan Nida Tunus (Tunus’un Çağrısı ya da Sesi) laikliği; iktidardaki Ennahda Hareketi de siyasal İslamcı görüşü savunuyordu.
Nida’nın seçim kampanyasının ana dayanağı, din ve devlet işlerinin kesinlikle ayrı tutulması gerektiğiydi. Bir başka anlatımla siyasal İslam karşıtlığı, yani laiklik Nida hareketinin varlık nedeni sayılıyor. Nida yönetimi, siyasal İslamcı Ennahda’nın, niteliği gereği, ülkede cihatçı akımların yayılmasını engellemede yetersiz kalacağını vurguladı ve bunun ülkeyi kargaşaya sürükleyerek halkın yaşam güvenliğini sarsacağını başarıyla işledi. Bunlara, ekonomiyi daha iyi yönetebileceğine seçmeni inandırması da eklenince Nida yüzde 37.56 oy alarak birinci parti oldu; siyasal İslamcı Ennahda da yüzde 27.79 oy ile ikinci sırada kaldı.
Nida 217 kişilik Tunus parlamentosunda bu oranın tam karşılığı olan 85 sandalyeye sahip olacak. Ennahda da parlamentoda 69 üyeyle temsil edilecek.
Tunus sayıları burada sona ermiyor; başlıyor. Nasıl mı?
Diğer partilerin aldıkları oyların oranı, bunun karşılığı kazandıkları milletvekili sayıları sırasıyla şöyle:
Özgür Milli Birlik Partisi: Yüzde 4.13 ile 16; Halk Cephesi: Yüzde 3.64 ile 15; Afak Hareketi: Yüzde 3.02 ile 8; Cumhuriyet İçin Kongre: Yüzde 2.05 ile 4; Demokratik Düşünce: Yüzde 1.95 ile 3; Halk Hareketi: Yüzde 1.34 ile 3; Girişimci Partisi: Yüzde
1.34 ile 3; Sevgi Akımı: Yüzde 1.20 ile 2; Cumhuriyet Partisi: Yüzde 1.65 ile 1; Demokratik Birlik: Yüzde 1.27 ile 1; Emek ve Özgürlük İçin Demokratik Forum: Yüzde 0.72 ile 1; bu oranın altında oy alan Çiftçilerin Sesi; Sosyalist Demokratlar Hareketi ve Kurtuluş İçin Ulusal Birlik birer ve Bağımsızlar 3 (Wikipedia).
Yanlış görmüyorsunuz. Seçmenlerinden yüzde 1’in altında oy alan partiler bile bir milletvekili çıkarıyor. Verilen hemen her oy milletvekili sayısına yansıyor.
Bu sonuç Nida’nın tek başına hükümet kurmasına yetmiyor. Kasım 23’te Cumhurbaşkanlığı seçimleri var ve Tunus’ta yarı başkanlık sistemi geçerli. Kısaca Tunus siyasetinin kırılganlığı sürüyor. Ancak laikliğin kazanması Tunus halkını bir karabasandan kurtarıyor; onlara derin bir nefes aldırıyor.

***

Türkiye seçmeni bu seçim sisteminin lezzetini, tarihi boyunca yalnızca bir kez, bundan yarım asır önce, 1965 seçimlerinde tattı. O seçimlerde yeni kurulmuş olan TİP-Türkiye İşçi Partisi, oyların yüzde 2.96’sını aldı; 450 kişilik Meclis’in yüzde 3’ü, 14 milletvekili TİP’liydi. TİP bir de senatör çıkarmıştı. Dört yıl sonra yapılan seçimlerde TİP yaklaşık aynı oranda oy almasına karşın, yalnızca iki milletvekili çıkarabilmişti. Çünkü 1965 seçimlerinde tek başına iktidara gelen sağcı Adalet Partisi’nin girişimiyle seçim sistemi değiştirilmiş, seçmenin isteğinin önüne baraj konulmasına başlanmıştı. Şimdilerde baraj yüzde 10!

***

Türkiye Cumhuriyeti 1923’te laiklik temeli üzerinde kuruldu. Kurucusu Habib Burgiba’nın Atatürk’ü örnek aldığı Tunus, bu tarihten çok sonra, 1957’de bağımsızlığına kavuştu. Ancak Tunus, bu seçimlerde siyasal İslamı dizginlemeyi başarıyor.
Türkiye bugünlere demokrat geçinen ancak laikliği savunmaktan korkan parti genel başkanlarının büyük yanlışlarıyla geldi.
Peki, 2015 seçimlerinde siyasal İslamı durduracak güçlü bir laik Türkiye çağrısı ya da nidası çıkabilir mi?
Çıkmalı diyoruz da...