Bir arkadaşım, ekteki görseli gönderince, Siyasal Bilgiler Fakültesi 1. sınıfta “İstatistik” dersimize gelen, dönemin “İstatistik Umum Müdürü” rahmetli Şefik İnan’ın, ilk dersine şöyle başladığını anımsadım:
“Arkadaşlar! Ben bu derslerde, size ‘bilimsel yalan’ söylemeyi öğreteceğim!”
Hepimizin şaşırdığını görünce, ilk dersindeki sözlerine şöyle devam etti:
“Örneğin! Bir ülkede; nüfusun yarısı birer tavuk, öteki yarısı birer ekmek sahibiyse, istatistik bilimine göre, o ülkede nüfus başına yarım tavuk, yarım ekmek düşüyor, demektir!”

***

Yerel seçimden önce, dolar yaklaşık 5.30 TL idi. Reis-i Cumhur’un ve AKP Reis-i Umumisi’nin “damat paşası” olan Hazine ve Maliye Nazırı, geçen hafta “Yeni Ekonomik Plan”ını açıklayınca “dolar” 5.80’e çıktı. (Eskiden “Devlet Planlama Teşkilatı -DPT-” planları açıklardı! Anlaşılan damat paşa, -DPT’nin- görevini de yüklenmiş!)
Rahmetli İnan’ın sözlerini “dolar” bağlantılı olarak günümüze uygulayalım...
Diyelim ki bir vatandaşın cebinde 50 dolar olsun. Demek ki seçimden önce 265 TL’si vardı. Damat paşanın planı açıklamasından sonra 290 TL’si oldu. Kazancı ne? 25 TL. Bir tavuğun fiyatı ne? 25 TL... Ne kazandı? Havadan bir tavuk...
Gelelim “dolar” yerine TL’si olan vatandaşın 265 lirasına... Damat paşanın açıklamasından sonra TL’sinin değeri, dolar karşılığında 240 liraya düştü... Doların sahibi, tavuğu kimin cebinden, neden kazandı? Damat paşanın “planı” sayesinde değil mi?
TL’deki değer kaybı, yılbaşından bu yana yüzde 9.5, geçen yılın aynı tarihine göre ise yüzde 40’a ulaştı...

***

Cumartesi günü Cumhuriyet’te “Tavuk üretimi azaldı” haberi şöyleydi:
“TÜİK’in (İnan’ın İstatistik Kurumu’nun günümüzdeki kısaltılmış adı) ‘Kümes Hayvancılığı Üretimi Şubat 2019’ raporuna göre şubatta kesilen tavuk sayısı 91 milyon adede indi. Düşüş önceki aya göre yüzde 5.7, 2018’in aynı ayına göre yüzde 2.7 oldu. Tavuk eti üretimi de 158 bin 411 tona inerken, bir önceki aya göre yüzde 6.2, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4.9 azaldı...”
Haberde, “yumurta, süt, peynir üretimlerinde düşüşler” ile ilgili rakamlar da yer alıyordu... Çünkü cebinde TL olan Türk vatandaşları artık tavuk bile alamaz olmuşlardı!
Bu satırları yazarken, TRT - TV’de bir kamu ilanında “Ürettiğimizi paylaşarak büyüyoruz’!” deniliyordu!
Acaba kimlerin karnı doyduğu için Türkiye “büyüyor”?

***

Damat paşa, sonrasında Vaşington’da katıldığı ABD merkezli, “Uluslararası Yatırım Bankası JP Morgan’ın” düzenlediği toplantıda da “planını” sundu.
Reuters haber ajansı, bu sunumu şöyle duyurdu:
“Yatırımcılar, reform paketinde, yüksek enflasyon ve kırılgan para birimi sorunlarıyla mücadele eden ülke ekonomisini yeniden canlandıracak iddialı uzun vadeli taahhütleri göremediklerini belirttiler...”
Reuters’e konuşan bir yatırımcı, “Bu sunum sonrasında Türkiye konusundaki fikirlerin değiştiğini sanmıyorum!” dedi...
Bir diğer yatırımcı ise “Türkiye’nin ekonomik güvenliğini geri kazanabilmesi için daha fazlasını yapması gerekiyor. Farklı bir yaklaşım görmedik!” yorumunu yaptı...

***

Nev York’lu yatırım izleme kuruluşu Moody’s ise damat paşanın sunumunu “Plan ayrıntılardan yoksun... Takvimi belirsiz... TL zayıf konumda... Bazı vergilerin süreleri de dolduğu için yeni tehlikeler oluşabilir!” diye yorumladı.
“Gelişmekte olan ülke ekonomileri” konusunda uzman olan ekonomist Timothy Ash, İnternet’te damat paşaya “ABD’de yatırımcı toplantılarıyla boşuna zaman yitirme, doğrudan Uluslararası Para Fonu’na (IMF - UPF) git!” tavsiyesinde bulundu.
Ash, Türkiye ekonomisi ve izlenmesi gereken siyasayı şöyle değerlendirdi: “2018’den çıkarılması gereken tek ders varsa, o da Merkez Bankası’nın siyasa faizini artırarak bu dönemeci dönmesi gerektiğidir. İstanbul seçimlerinin ve S-400 sorununun çözülmesi ve IMF desteğinin alınmasına gerek var.”

***

Cumartesi günü Cumhuriyet’te bir başka haberde, “TL, değer kaybında dünya lideri oldu!” deniliyordu... Demektir ki bundan sonra doları olmayan vatandaşlarımız artık kolay kolay “tavuk” yiyemeyecek!