Televizyonlarda konuşanların sözlerine bilimsel (!) ağırlık vermek için “Ortak Akıl” uydurmasını kullandıkları duyulur. Gazetelerde yazılır; akademisyenler, “doyen” (!) gazete yazıcıları kullanır. “Müşavere”, “müzakere” anlamında kullandıkları bu deyişin uygar ülke dillerinin hiçbirinde karşılığı yoktur. Mucidi de R.T. Erdoğan’dır. İlk kez bir gazete (Akit, 26.8.2001) röportajında “Kolektif Akıl” olarak kullanmış, ben de 16.9.2001 tarihli Hürriyet Pazar’da yayımladığım bir yazıyı “AK Parti’nin Kolektif Aklı” bu aklın ne menem bir akıl olduğunu saptayan şu cümle ile bitirmiştim:
“Ortak (Kolektif) Akıl’ın vardığı noktayı en iyi Erbakan Hoca belirliyor ve ‘Lidere itaat farzdır’ diyor. Ortak Akıl, demokrasilerde değil, teokratik düzende, faşizmde, totaliter rejimlerde geçerlidir. Onlar tarafından yaratılır ve onları yaratır! Ya da onları yaratır ve onlar tarafından yaratılır!”
Ortak Akıl’ın tek adamın, Başyüce’nin aklı olduğunu 18 yıldır anlatmaya çalışıyorum ama nafile. Pek fiyakalı! Her derda deva ebegömeci!

***

AKP’nin “Ortak Aklı” Cumhurbaşkanı sıfatıyla Japonya’ya gitti ve orada kendisine “Fahri Doktora” veren bir kadın üniversitesine ilk bakışmada vuruldu. Kendisini dinleyelim:
“Japonya’da 800 üniversitenin yüzde 10’u yani 80 tanesi kadın üniversitesi (...) ta kreşten alıp ilk, orta, lise, ardından üniversite olmak suretiyle çok farklı bir yapı. Bu alanda atılan adımın bizler için önem arz ettiğini şu anda YÖK Başkanı’na hatırlatıyorum, çalışmanı da buna göre yap. Çok önemli bir şey. Türkiye de benzer bir adımı atmalı.
Lise yıllarımızda ülkemizde de kız liselerinden tutun erkek liselerine varıncaya kadar bunların hepsi yok muydu? Vardı. Sonra bunların hepsini karıştırdılar, birbirine bir değişik hale getirdiler, şimdi yeniden bunları toparlama dönemine girmiş bulunuyoruz.” (Hürriyet, 4.7.2019)

***

Cumhurbaşkanı sıfatıyla konuşan R.T. Erdoğan hazretleri kusura bakmasın, ama söyledikleri ne pedagojik ne de doğru. Karma liseler, sandığı gibi, imam hatipte okuduğu yıllarda değil, ta CHP’nin tek parti döneminde açıldı. Karma ortaöğretimin yanında Kız Enstitüleri ve Erkek Sanat okulları vardı. İkisi de çok yararlı okullardı: Kızlar biçki-dikiş, erkekler zanaatkârlık öğrenirlerdi.
“Ortak Akıl” daha kadın üniversitelerinin neyin nesi olduğunu anlamadan, uzmanı olmadığı bir konuda, malumat alacağına anında talimat veriyor: “YÖK Başkanı’na hatırlatıyorum, çalışmanı da buna göre yap. Çok önemli bir şey. Türkiye de benzer bir adımı atmalı.”
Japonların kadın üniversitesi acaba neden bizim için önem arz etsin?

***

Kadın üniversitesi düşüncesini Japon filozof ve eğitimcisi Masakazu Toyama 1896’da ortaya attı. Kadınları eğiterek Hıristiyanlığın yayılmasını öngörüyordu. Amacı, ABD olduğu gibi kadınlara yükseköğrenim vermek değildi, kadınları “çağdaş” vatandaş ve eş yapmaktı ve onlara bir üst statü kazandırmaktı. Şu anda Japonya’da büro işi yapanların üçte biri kadın. Bir başka amaç da iyi bir anne ve ev kadını yetiştirmekti. Bunların doktora programları yoktur, kadınlara özgü alanlarda uzmanlaşmışlardır. Çoğunluğu özeldir.

***

Erdoğan konuşuyor: “Bu tabii gerçekten bizler için çok ama çok anlamlı. Doğrusu bizde böyle bir şey yok. Olması halinde de neler olur o ayrı bir soru işareti, ama Japonya bu noktada çok önemli bir örnek ve şu anda çatısı altında bulunduğumuz üniversitede tabii hemen daha anaokulundan alıp ilk, orta, lise ve üniversite.../ Bu üniversiteyi inceleyeceğim (...) Büyükelçime de görev veriyorum, incelemek suretiyle ülkemde de bunun adımını atacağız.” (sınırsız bilim.com)

***

Tek Adam’ın “Ortak Akıl”ı değil mi, her alanda uzmandır.