12 Ekim 2020; unutulmaz oyunlara, rollere, tiplemelere ve bunların arkasındaki senaryoların çoğuna imza atmış olan usta komedyen Levent Kırca’nın ölümünün 5. yılı. Levent Kırca, 12 Ekim 2015’te, 67 yaşında vefat etmiş, 13 Ekim 2015’te bu dünyadan uğurlanmıştı.

Levent Kırca, ruhsal ve bedensel olarak oyun ve komedi yeteneğiyle doğmuş bir sanatçıydı. Alanında doğal yetenek söz konusu olduğunda çok az sanatçı onun kadar şansa sahip olmuştur. Oyunculuk alanında aldığı eğitim, sonradan edindiği bilgi, birikim ve deneyim, doğuştan sahip olduğu bu üstün yeteneği kolayca zirvelere taşımıştır.

Levent Kırca, her rolün, her tiplemenin hakkını hiç zorlanmadan, hiçbir yapmacığa başvurmadan verebiliyordu. Aynı rolü, aynı tiplemeyi onlarca defa tekrarlasa seyirci yine bıkmıyordu. Jestleri, mimikleri de aynı doğallığı içeriyor; hemen herkesin kahkahasına, tebessümüne ve sempatisine yol açabiliyordu. Son derece başarılı esprileriyle kolayca güldürdüğü kadar düşündürmeyi; toplumsal sorunları, çarpıklıkları enine boyuna kurcalamayı da başarıyordu.

ÜRETTİKLERİYLE YAŞIYOR

Levent Kırca, kendisi de bir ferdi olduğu Türk toplumunun nabzını tutmakta, o nabza en uygun mesajları vermekte büyük bir ustalığa sahipti. Toplumla arasında iyi bir sinerji oluşturmuştu. Hangi tarzın, hangi davranışın, hangi sözün, hangi tiplemenin bu toplumun zevkini okşayacağının çok iyi bilincindeydi. Levent Kırca, kestirmeden bir ifadeyle mizahın, komedinin gurusuydu. Onun sunduğu her türlü komedi unsurunun bu toplumda karşılığı bulunuyor ve mesajları da kolayca algılanıyordu. O, bedensel olarak aramızdan ayrılmış olmasına rağmen komedi adına yaşarken ürettiği eserler, yapımlar, çok uzun yıllar bu toplumu güldürmeye ve ders vermeye devam edecektir.

Levent Kırca, mesleğinin doruklarına tırmanırken kimsenin himmetine, desteğine, kayırmasına yaslanma ihtiyacı duymamış sanatçıların da önde geleniydi. Bizim gibi muhafazakârlıkla çağdaşlık arasında bocalama evresindeki toplumlarda böyle bir ayrıcalık da asla yabana atılmamalıdır. Çünkü böyle toplumlarda bir yerlere ulaşmada eş-dost ilişkilerinin daima rolü olmuştur. Levent Kırca, böyle bir eksiklikten, yumuşak karından da uzaktı.

ACINAKLI DURUM

Türk televizyonlarında 21 yıl süreyle izleyiciyi ekran başına mıhlamış olan, insanımızın duyarlılıklarına damardan dokunan “Olacak O Kadar” programı alanında bir başyapıttır ve öznesini tek başına ebedi kılmak için yeterlidir.

Levent Kırca’nın 2012’de “Önüm Arkam Sağım Solum Dönek” adlı bir kitabı yayımlanmıştı. Adı geçen kitabıyla o günlerde epey yankı yaratmış ve gündem oluşturmuştu. Çünkü söz konusu kitapta bir sanatçı olarak toplum sorunlarıyla ilgili politik görüş ve düşünceler ifade ediyor, açık bir muhalefet ortaya koyuyordu.

Bunu yaparken de oyunlarında olduğu gibi uçlarda dolaşmıyor, sınırları zorlamıyordu. Ama bu kadarı bile yönetenler katında hoşgörüyle karşılanmıyordu. Çünkü bizde çoğu zaman ülkeyi yönetenler siyasal muhalefetin eleştirilerine olduğu kadar aydınların, sanatçıların düşünce ve sanat planındaki eleştirilerine de tahammülsüz oluyorlar.

Levent Kırca, son senelerinde ve ölümünden önceki son günlerinde işte gayet doğal ve dozundaki bu muhalifliği ve eleştirelliği yüzünden iktidar sahiplerinin kendisine çıkardıkları zorluklardan, ayrımcılıktan, devlet yardımlarının kesilmesinden şikâyet etmişti. Bu sebeple borç içinde ölmüştü. Gelişmiş ülkelerde onun kalitesindeki sanatçılar refah içinde yaşar ve ölür. Türkiye’de ise birçok büyük sanatçı, yazar, çizer sıkıntı içinde yaşıyor ve borç içinde ölüyor. Bu, kültür ve sanat hayatımız için çok acıklı bir durumdur!

İSMAİL ÖZCAN
EĞİTİMCİ/YAZAR