Mustafa Sönmez
Mustafa Sönmez mustafasnmz@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Polonya ve Türkiye; Kaplan mı, Kedi mi?

25 Mayıs 2012 Cuma
\n

\n

Sabah-ATVye bir ara talip olan dünya medya devi Murdochun grubuna ait finans ve yatırım sitesi MarketWatch, Türkiyeyi, Polonya ile Yeni Kaplan ilan edip haklarında bir rapor yayımladı. MarketWatch Avrupa büro şefi William L. Watts imzasıyla yayımlanan hikâye, dalkavuk Türk medyasının da pek hoşuna gitti. Böyle aslanlık, kaplanlık masalları ile kendilerini dev aynasında gören AKPnin narsistleri de Türkiyenin notunu indiren Standart&Poorsa (S&P) haddini bildirmek için kendi derecelendirme şirketlerini kuracaklarını ilan ettiler. Ne işe yarayacaksa, Türkün Türke propagandasından başka

\n

Avrupanın, hatta dünyanın yeni kaplanlarının Polonya ve Türkiye olacağı belirtilen raporda, bu iki ülke ekonomisinin Avrupa krizinden etkileneceğine ancak yine de Avrupada en hızlı büyüyen ülkeler olacağına hükmediliyor. Türkiyenin ABye girememiş olmasının şu an Avrupada yaşanan kriz nedeni ile Türkiyeyi mutlu ettiğini belirten makalede bölgedeki en iyi fırsatların Polonya ile Türkiyede olduğu öne sürülüyor. Ukrayna ile birlikte 2012 Avrupa Futbol Şampiyonasına ev sahipliği yapacak Polonya ile Türkiyenin ortak yanlarını saptayan makale sahibinin, bazı benzerlikleri olsa da kimyaları, ilişkileri farklı iki ülkeyi aynı kefeye koyması çok abartılı.

\n

2004’te ABnin tam üyesi olan ama Avroya henüz geçmeyen (bundan dolayı belki de şanslı olan) Polonya, kısa sürede Almanyanın arka bahçesi haline geldi. Reel sosyalist dönemden kalma kalifiye işgücünü üç-on paraya çalıştıran Alman sermayesi, emek-yoğun işlerini bu komşusuna kaydırınca, Polonyanın dış ticaretinin üçte biri Almanya ile yapılır oldu. Türkiyenin ise dış ticaretinde Almanyanın payı, onca yıllık geçmişine karşılık yüzde 10. Sadece bu yönden bile, iki ülkenin kimyası farklı denebilir.

\n

Polonya da Türkiye gibi dış kaynakla büyüyor. Ama Polonya, doğrudan yabancı sermaye çekmede Türkiyeyi katlıyor. Çoğu yatırımlar Almanyaya ait. Almanyaya kenetlenmek Polonyayı, Türkiyeye göre daha korunaklı yapıyor.

\n

Almanya ile entegrasyonun etkisiyle Polonya, Türkiyeye göre daha ihracatçı. 2011 ihracatının milli gelire oranı Polonyada yüzde 40, Türkiyeninki ise yüzde 17den ibaret. Türkiyenin ihracatı üstelik ithalata bağımlı ve bu, önemli bir zaaf.

\n

Türkiyenin, adaletsiz vergi yükü, azgın özelleştirmeler ve anti-sosyal devlet uygulamalarıyla gerçekleştirdiği ve kasılma vesilesi yaptığı kamu maliyesi avantajına, Polonya da sahip. Polonyanın da banka sistemi, Türkiyeninkinden geride değil. Bunların üstüne Polonyanın, cari açıkta daha az kırılgan olması bu ülkeyi, yabancılar için daha avantajlı duruma getiriyor. Dahası, Polonya, enflasyonu yüzde 4e kadar düşürmüşken Türkiye, iki haneli enflasyonla cebelleşiyor.

\n

***

\n

Özetle, Polonya, duvarın yıkılmasının ardından, Almanyanın kaptığı, tarihi bağları ve etnik ortaklıkları olan bir arka bahçe. ABye tam üye ama 27 ülkeli topluluğun çevre-bağımlısı. Kaderini Almanyaya bağlamış, Almanya ayakta kaldıkça Polonya da -uydu olarak- ışığından nasiplenecek. Bu anlamda Almanya uydusu bir ülke ne kadar kaplan olacaksa, Polonya da o kadar olur.

\n

Türkiyeye gelince Büyümesine büyüyen ama arkasında cılız bir ihracat gücü ve devasa cari açık (döviz açığı) biriktiren Türkiye, risk primleri (CDS) Polonyanınkinin üstünde seyreden bir kaplan Avrupa daraldıkça, Türkiye daha beter daralacak. Sermaye kaçışı başladı zaten. Dolar 1.85 TLyi test ediyor derken, o çıtayı da aştı. Merkez Bankası yeniden faiz arttırarak, döviz satarak ayar peşinde. Memuruna yüzde 3.5+4 zammı reva görüp, sermaye kaçmasın diye faiz rüşvetinde elini sakınmayan bir kaplan bizimki işte

\n

Rantiyeye kedi, halkına kaplan

\n\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları