AKP rejiminin 2012-2014 dönemini kapsayan Orta Vadeli Programı’nda “açık edilmeyen” ama programa adeta gömülmüş ana varsayım dolar kuruna ilişkin öngörüler ya da hedefler. 2010’da 1.50 TL olarak gerçekleşen dolar kuru ortalaması 2011’i nasıl bitirecek. Temmuzdan itibaren yükselişe geçen ve eylül ayı içinde 1.90 TL’yi gören dolar kuru, geçen hafta Merkez Bankası’nın döviz satışları ve başka önlemleriyle ancak 1.82-1.83 TL bandına geriledi. Dolar yılın tamamında ortalama olarak nereye gelir? İlk 9 ayın ortalaması 1.62 TL. Bu demektir ki Merkez Bankası ekim, kasım ve aralık aylarında doların 1.82 TL’nin üstüne çıkmasına engel olması halinde, öngördüğü 1.67 TL ortalamaya ulaşacak. Böylece Orta Vadeli Program’a gömülmüş dolar kuru hedefinin yıl sonuna kadar ortalama 1.82 TL olduğu anlaşılmış bulunuyor. Peki sonraki yıllar? Program hedeflerinden anlıyoruz ki gelecek yıl, yani 2012’de ortalama dolar kurundaki artışın yüzde 3.6’da tutulması hedefleniyor ve ortalamanın 1.73 TL’de kalması arzulanıyor. Bu hedef 2013’te daha da düşürülüp 1.77 TL’ye ve 2014’te de ancak 1.82 TL’de kalsın isteniyor.

Bu dolar kuru hedefleri ile Orta Vadeli Program, bu yıl yüzde 7.5 büyümesi beklenen ekonomide 2012’de yüzde 4, izleyen yıllarda da yüzde 5 ortalama büyüme öngörüyor.

Programın ortalama yüzde 9 büyüme gerçekleştirdiği 2010-2011 döneminde ancak yüzde 10’a indirilen işsizlik oranını yüzde 4-5 büyümede yüzde 10’da tutturacağını iddia etmesi en sorunlu yanlarından biri.

Dolar kurunu dizginleyebileceğini umut eden OVP’de bu dolar kuru ile yüzde 4-5 büyüme ümit edilirken cari açık için ne öngörülüyor? Şöyle deniyor; “Orta vadeli program kapsamında cari işlemler açığına kalıcı olarak çözüm getirecek yapısal düzenlemelerin de hızlı bir şekilde uygulamaya konulmasına öncelik verilecektir. Bu çerçevede, yatırım ortamının iyileştirilmesi ile ilgili eylem planı uygulamalarına devam edilecek, kayıt dışılıkla kararlılıkla mücadele edilecek, İhracata Dönük Üretim, Girdi Tedarik ve İhracat Pazarlarının Çeşitlendirilmesi Stratejilerine ilişkin çalışmalar tamamlanacak, İstanbul’un Uluslararası Finans Merkezi olması çalışmalarına hız verilecek, enerjide dışa bağımlılığı azaltacak adımlara devam edilecek ve AR-GE ve yenilikçiliğin geliştirilmesine yönelik programlar etkin bir biçimde uygulanacaktı”...

Peki bunlar uygulanınca nereye gelecektir cari açık/GSYH oranı? 2011 için yüzde 9.4 gibi dudak uçuklatıcı bir boyuta ulaşılacağı kabul eden cari açık/GSYH oranının, izleyen yıllarda da en fazla yüzde 7’ye gerilemesi hedefleniyor.

Özet olarak, 2012-2014’e ilişkin yol haritasını oluşturan OVP, temelde umudunu yeniden sıcak para girişine bağlamış görünüyor. Yüzde 4-5 gibi Türkiye için tatmin edici olmayan büyüme hedefleriyle, bu düşük profille bu fırtınalı dönem geçiştirilmek isteniyor. Her şeyden önce dolar kurunun umdukları boyutta seyri kolay değil. Bunun için bile dış ticaret açığının 100 milyar dolarlarda sabitlenmesi gerekir. Ama öngördükleri dolar kuru 1.80 TL’nin altı ise dış ticaret açığının 100 milyar dolarda kalması da pek mümkün olmaz. Böylece cari açığın yüzde 7’ye inmesi de söz konusu olmayacaktır.

OVP’nin umut bağladığı varsayımlardan biri özelleştirme gelirleri diğeri de ham petrol fiyatlarının artmamasıdır. Umuluyor ki bu yıl 4 milyar TL’yi ancak bulacak özelleştirme gelirleri, önümüzdeki 3 yıl ortalama 12-13 milyar TL’ye ulaşsın… Yine umuluyor ki ham petrol fiyatlarının varili 100 doları fazla aşmasın. Uçağın ne kadar yumuşak inişle piste indirildiği, hasarın boyutunun bugün ne olduğunu ve gelecekte ne olacağını henüz göremiyoruz. Bekleyip göreceğiz…