Mümtaz Soysal

Zahmetsiz Reform

28 Aralık 2012 Cuma

KENDİSİNİ akıllı sanıp başkalarını aptal yerine koymak tehlikelidir. Çünkü, doğal olarak, böyle bir densizlik, yapana zarar vermekle kalmaz, çevresinde ve peşinde olanların da başlarını belaya sokar. Başbakan Yardımcısı Sayın Bozdağ başkanlık sistemine geçip geçmeme duraksamasına akıllıca bir çare bulduğuna inanıyor: “Yeni anayasa” için parlamentoda kurulan Uzlaşma Komisyonu vesilesiyle söylediklerine ve oradan İngilizce Daily News gazetesine aktarılan düşüncelerine göre, başkanlık sistemine geçmek için bunca didinmeye gerek yokmuş. Başkana verilmesi gerekli yetkileri şimdi yürürlükte olan anayasaya göre seçilecek cumhurbaşkanına tanımakla, istenen çözüm “de facto”, yani “fiilen” sağlanmış olacakmış. Başka bir deyişle, devlet başkanı çok büyük yetkilere sahip olacak ama şimdiki anayasa sistemi değişmemiş olacakmış. Sayın Erdoğan’ı zahmetsiz yoldan şimdikinden çok daha güçlü duruma getirmenin pratik yolu bu oluyor. Yoksa, başkanlık sistemine geçilse, ABD’de olduğu bir yığın “fren ve denge” mekanizması icat etmek gerekecek. Oysa, görüldüğü gibi, bu çare daha pratik!

Bu tür çareleri düşünenler pekâlâ biliyorlar ki, yapmak istedikleri zaten yapılmıştır ve cumhurbaşkanı artık doğrudan halkın oylarıyla seçildiği için yarı-başkanlık sistemlerinde görülen yetkilerin neredeyse hepsine zaten sahip. Şimdi yapılmak istenen, bu yetkileri daha da güçlendirmekten ibaret. Ama yetkileri sınırlamanın gerekleri üzerinde durmadan, örneğin yargı denetimini gerçek başkanlık sistemlerinde olduğu gibi ciddi ölçüde sağlamlaştırmadan...

O zaman, şunları sormadan duramazsınız: Yürürlükteki parlamenter sistemde yürütme organının başındaki kişiler olarak cumhurbaşkanı-başbakan ikilisinin ne gibi yeni yetkilere muhtaç oldukları ciddi bir komisyon çalışmasıyla saptanamaz mı? Bu yetkiler artırılacaksa, kötüye kullanılmamaları için yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi ve Danıştay düzeyinde güçlendirmek ve bu organların yapılarındaki yanlışları bir an önce düzeltmek gerekmez mi?

Kimse kendini ve halkı aldatmasın: Şu aşamada anayasada şaşaalı değişikliklere gitmeden de düzeltilecek noktaları yönetim ve yargı hukukunda bulup düzeltmek için doğru ve içtenlikli biçimde çalışmadan anayasa oyuncağıyla oynamak nafile yorulmak demektir.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Çelişki Korkusu 19 Mart 2014
Acı 14 Mart 2014

Günün Köşe Yazıları