ANAYASA gibi bir “temel kurallar bütünü” şimdiki gibi bir dağınıklığa kurban edilmemeli ve kesin kurallar içermesi gereken bir metin belirsizlik dumanında kaybolmamalıydı. O konuda gelinen nokta, hukuk ve politika açısından endişe vericidir...

Dağınıklığa ve belirsizliğe karşı Sayın Başbakan’ın önerdiği çare yeterli değil; çözebileceklerinden daha çok yeni sorunlara yol açacak. “Yeni anayasa konusunda ortak bir metne varılmazsa kendi metnimizi dosyadan çıkarıp halkoylamasına gideriz” diyerek defteri kapatmak “hukuk devleti” olduğu söylenen bir siyasal rejime yakışmaz.

Hepsinden önemlisi, yeni bir anayasa yapmak için hukuk diliyle “asli kuruculuk” yetkisi gerekir; yeni bir devletin kuruluşunda olduğu gibi. Devlet zaten varsa ancak “tali kuruculuk”tan söz edilebilir ki kaç maddeye dokunulursa dokunulsun onun da adı “anayasa değişikliği”dir. Bu yetki ise uygulanmakta olan anayasayla “değiştirilmesi bile önerilemez” biçiminde kesin güvenceye büründürülmüş maddelere dokunma yetkisi vermez.

Bu duruma aldırış etmeden davranmak deyim caizse, “sivil darbe” demektir ki o zeminde \t\toyçokluğundan yararlanarak halkoylamasına başvurup hukuken geçersiz bir metne geçerlik vermeye kalkışmakla koparılacak tartışma da yıllarca bitmek bilmez.

Aynı titizliği anayasaya değişiklik getirme sürecinin her aşamasında gözetmek gerekecektir. Örneğin süreci başlatmak için TBMM üye tamsayısının üçte biriyle madde değişiklikleri önerileri de yürürlükteki anayasanın koyduğu değişmezlik kurallarına uymalıdır.

Elbet, gazete köşeleri ve sütunları üniversite kitaplarıymış gibi anayasa dersleriyle doldurulamaz. Aynı şey televizyon yahut radyo yayınları için de söylenebilir. Bu ülke medyasının talihsizliği şurada: Demokrasiyle yönetilen başka ülkelerin siyasal ya da toplumsal sorunlarına ilişkin temel kurallar belli ve herkesle benimsenmiş olduğu halde, bizde öyle değil; siyasal ya da toplumsal sorunlar gibi politikanın kuralları da hep tartışma konusudur. Okuyucudan özür dileyerek belirtmeliyiz ki, o tür sorunları ele almanın tatsızlığı ve bezdiriciliği de bundan kaynaklanır. Oyun kurallarının uygulanışını ve hakem kararlarını değil de kuralların kendilerini tartışarak futbol maçı seyredilemezse, anayasa kurallarının hep tartışıldığı güvensiz zeminde siyasal ya da toplumsal sorunların özüne inerek çözüm bulunamaz.

Daha doğrusu, asıl çözümlere ne zaman kalır, ne takat.