İddianameler arasında bazı gazetecilerin, basın kuruluşlarının da “çok gizli terör örgütü”nün sivil yapılanmalarından birini oluşturduğu ve bunların kamuoyunu yanlış yönlendirmek için uğraştığı suçlaması var.

Tutuklu gazeteciler konusu bütün dünyada yankı uyandırıyor ama hükümet, onların gazeteci olmadığını düşünüyor. Gazetecilik faaliyeti nedeniyle değil de başka işler çevirdikleri için tutuklandığı kanaatinde...

Bu durum, gazetecilik nedir tartışmalarını da gündemde tutuyor.

Türkiye’de gazetecilik geçmişten bugüne siyasetle iç içedir.

Birçok yazarın doğrudan bir partiyi tutmasa bile, görüşü bellidir ve zaten okuyucu da ona göre bu yazarları izler, okur, beğenir veya eleştirir.

Bunun dışında Türkiye’de yine geçmişten beri farklı görüşleri savunan “misyon gazeteciliği” vardır. Bugün de var.

Bunlar da kendilerini ait hissettikleri toplulukların, görüşlerin, ideolojilerin propagandasını yapar. Kimileri bunu dürüstçe yaparken kimileri düşman gördüklerini hedef göstermeye kadar her türlü yolu dener.

Bu türden yayınların hepsi de bizde gazete, dergi, medya olarak anılır.

***

Peki bir gazetecinin istediği görüşün propagandasını yapması suç mudur?

Bu propagandayı yaparken yasalarda tanımlanmış suçları işlemiyorsa değildir.

Eğer öyle yapıyorsa zaten hakkında dava açılıyor. Ya da yazdıkları yüzünden başına gelmedik kalmıyor. Okur tepkisinden tutun da işten atılmaya, hapse atılmaktan tutun da öldürülmeye kadar uzanan bir sorumluluğu zaten üstleniyor.

Bunların bir kısmı kendi samimi düşüncelerini savunurken bir kısmı belli toplulukların ya da kurumların sözcülüğünü yapar.

Hatta siyaset bir yana, iş dünyasından birilerinin, spor dünyasından birilerinin hatta magazin dünyasından birilerinin çıkarlarını kollayarak gazetecilik yapanlar da vardır.

Bunun yanı sıra bir gazeteci araştırma yaparak haber üretecekse, ya hükümetten ya polisten ya askerden ya muhalefet partilerinden ya devlet kurumlarındaki birilerinden ya istihbarat teşkilatından yararlanır. Bunu kimi zaman bilerek yapar, kimi zaman da bu kurumlar ya da kurumların içinde birileri tarafından kullanılır.

“İçerden” haber alamıyorsa zaten büyük haberler patlatması da imkânsız gibi bir şeydir.

***

Haberler bir yana, Türkiye’de gazetecilik adı altında tamamen birilerinin sözcülüğünü, propagandasını yapan, birilerinden emir alarak konuştuğu, yazdığı çok açık belli olan pek çok insan var.

Bu yayınların kimliği açıksa, yani açıkça ne savundukları belliyse zaten herkes ona göre okur, izler. Bu yazarların da imzasıyla açıkça görüşleri yazılıyorsa onun hakkında da okuyucu yine kendisi karar verir.

Bir yazar, yalnızca düşüncelerini yazıyorsa, ister ayrılıkçı görüşleri savunur, ister askeri vesayeti savunur, ister Şamanizmi savunur.

Bunları gazetecilik sayarsınız veya saymazsınız ama sonuçta düşünce özgürlüğünü savunuyorsanız kimsenin ne düşündüğüne zorla ambargo koyamazsınız.

Demokrasiye alışmak böyle bir şey. Ama yalnızca devletin değil, yurttaşların da bu düşünceye alışması gerekir.