Güray Öz
Güray Öz guray@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Tehlikeli İlişkiler (02.07.2014)

02 Temmuz 2014 Çarşamba

Amerika Birleşik Devletleri birtakım yalanları gerekçe göstererek Irak’ı işgal etmeye karar verdiğinde bugünkü durumu tahmin ediyor muydu? Aslında soruyu “öngörüyor, amaçlıyor muydu” diye sormak daha doğru olacaktır.
El Kaide’nin karanlık noktaları hâlâ aydınlatılmamış İkiz Kuleler saldırısı öncesinde ABD’nin bölgede, özellikle Afganistan’da yoğun faaliyetleri olduğunu, bu faaliyetlerde Taliban’ı ve El Kaide’yi desteklediğini biliyoruz. El Kaide’nin tuhaf bir şekilde öldürülen ve denizin dibine gömülmesi tercih edilen lideri Usame bin Ladin’in ailesinin Bush ailesi ile sıkı ticari, ekonomik ilişkileri, ünlü bir şirkette hisselerinin bulunduğu da bir sır değildi. Bu herkesin bildiği gerçek saldırıdan hemen sonra dakikalar içinde sırra dönüştürülmüştür.
Bunları neden söylüyoruz?
Bugün olup bitenler ve olacaklar da sır değildir de onun için söylüyoruz.

***

Irak’ın bölünmesi operasyonu hız kazandı. Eli kanlı IŞİD çetesi “devlet” olarak kendini tescil ettirme operasyonunun ilk adımı olan “mülk sahibi olma” aşamasını tamamlamak üzeredir. Bu konuda epeyce ve çok da sır olmayan desteklere sahip olduğu da ortadadır. Şimdi ABD açısından bütün mesele, bu bölünmenin kabul edilebilir ve ABD’nin bölgedeki çıkarlarına aykırı düşmeyecek formüllerle tamamlanabilmesidir.
Kolay değil.
Önce bölünmenin tamamlanması; yani Şii Irak, Selefi Irak ve Irak Kürdistanı olarak planlanan paylaşımın legalleşmesi gerekiyor. Irak Kürdistanı konusunda sorun yoktur. Tek sorun petrol ticaretini engelleyen ve kendini hâlâ “merkezi hükümet” sanan Maliki’nin ikna edilmesidir ki, edilir. Kimilerinin Türkiye’nin kırmızı çizgisi sandığı Kerkük’te olduğu gibi oldubittiler bu günlerde çok işe yaramaktadır. Bölünmenin tamamlanabilmesi için ise Irak’ta geniş bir mülke el koymuş bulunan Selefi IŞİD’in öyle ya da böyle ehlileştirilmesi, pazarlığa uygun hale getirilmesi gerekiyor.

***

ABD, askerlerini göndererek sorun çözme yöntemini terk edeli çok oluyor. Şimdi daha ince yöntemleri yeğliyorlar. Bunu parçalı bütünlü ittifaklarla, uzmanlar ve düğmesi çok uzaklarda silahlarla yapmayı daha güvenli ve ABD halkına daha kolay anlatılabilir buluyor.
Öyle yapıyor zaten.
İttifaklar konusunda ise hiçbir etik, ahlaki kaygısı yoktur. Gerekiyorsa herkesle ve her zaman ittifak yapabilir. Şimdi Irak’ta liderlerini sözde yargılayıp astığı Baas kalıntılarıyla alışverişte olduğundan hiç kuşku duymuyorum.
Türkiye’nin bu dönemin uygun bir şekilde tamamlanabilmesi için uygun bir partner olduğundan da emperyal güçler kuşku duymuyorlar artık. Dış politikada çok hatalar yapmış bir hükümetten daha uygun bir ortak nereden bulacaklar ki. Üstelik bu hükümet ya da bu parti, ülke üzerindeki tekliğini giderek güçlendirmekte, olası işbirliklerine taş koyma ihtimali olan muhalefet hareketlerini, partilerini sindirebilecek araçları yenilemekte, kurumları bir bir ele geçirmektedir. Yani artık Irak işgali öncesi karşılaşılan ve ABD yöneticilerinin canını fena halde sıkan durumlar bir daha olmayacaktır. Hesaplar şimdilik böyledir.

***

Türkiye’de umut ışıklarını dış faktörde, o dış faktörün arada bir parlayan sert eleştirilerinde arayan ve bulanlar hayal kurmayı bir yana bırakmalı, kendi güçlerine güvenmeyi, dış analizcilerin palavralarından kaçınmayı öğrenmelidirler.
Ama bir gerçek daha var.
Ortadoğu tahminlerin ötesinde karıştı. Yangın büyüyor. Bu yangının koruluktaki tarihi köşkü yakarak inşaata alan açma işlerine benzemediğini de bilmek gerekiyor. Yangın üzerinden yapılan kar zarar hesapları tutmayabilir ve siz de alevlerin ortasında kalabilirsiniz.
Siz dediğimiz Türkiye’dir ve ne yazık ki öyledir... 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Sondan Bir Önceki 7 Eylül 2018

Günün Köşe Yazıları