Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar

Emre Kongar

[email protected] Son Yazısı / Tüm Yazıları

Samir Amin'le Türkiye ve Ülkeler Turu

20 Aralık 2011 Salı

\n\n\n

Cumhuriyet okurları bir harika:

Yazarların yanlışlarını, eksiklerini-gediklerini derhal bildiriyor, insanı geliştiriyorlar.

Hani bazı okurlar hep derler ya “Cumhuriyet okumak bir üniversite bitirmek gibidir” diye…

Cumhuriyet’te yazmak da öyle…

Hatta Cumhuriyet’te yazar olmak, üniversite diplomasının da ötesinde doktora yapmak, profesör olmak gibi bir deneyim kazandırıyor insana.

Mısır doğumlu Samir Amin’in Monthly Review’un ekim sayısındaki makalesi keşke Türkçeye çevrilse de herkes rahatça erişip okusa deyince okurlardan ilginç yanıtlar geldi.

Bazı okurlarım metni kendilerine ulaştırırsam çeviriyi seve seve yapacaklarını belirtti.

Ama öyle bir yanıt geldi ki, utanayım mı sevineyim mi şaşırdım:

Kalkedon Yayınevi bu dergiyi Türkçede yayımlıyormuş ve Samir Amin’in iki makalesinin olduğu sayı da şu anda satıştaymış.

Dergiyi henüz göremedim ama internetten baktım.

Bunu bilmediğim için çok utandım ama Türkçede yayımlanmış olduğu için de çok sevindim.

***

Samir Amin’in Mısır hakkındaki en önemli saptamalarından biri, asıl kavganın devrik Mübarek rejiminin anayasasındaki ikinci madde üzerinde olduğu.

Bu madde, İslam şeriatını hukukun temeli sayıyor.

Mısır’ın geleceğinin bu maddenin yeni anayasada yer alıp almamasına bağlı olduğunu belirtiyor.

Samir Amin, “güya demokrasiye inanan” Müslüman Kardeşler iktidarının meşrulaştırılması için Türkiye modelinin çok konuşulduğuna da işaret ediyor.

Ama bu modelin, Türkiye’de ordunun, pek demokratik olmasa ve NATO’nun sadık bir müttefiki bile olsa, laik niteliğinden dolayı geçerli olamayacağını söylüyor ve asıl önerilen modelin, ordunun İslamcı nitelik taşıdığı Pakistan olduğunu belirtiyor.

Çözümlemelerini esas olarak Mısır üzerinden yapan Amin, öteki Arap ülkelerine de bir göz atıyor:

Tunus’taki hareketin, Burgiba’nın yarı laik düzeni üzerinde geliştiğine dikkat çekiyor ve bunu Tunus’un bir avantajı olarak görüyor.

İngiltere’deki sürgünden dönen İslamcıların bu modeli fazla zorlamayacaklarını düşünüyor ama aynı zamanda küreselleşen liberal kapitalizmle de bütünleşme halinde olduklarını söylüyor.

Libya’nın Mısır’dan da Tunus’tan da geri bir feodal düzene sahip olduğunu, Kaddafi’nin zaman zaman milliyetçi ve sosyalist, zaman zaman da liberal söylemleri dile getirdiğini, boş bir palavra olduğunu belirtiyor.

Libya’daki hareketin bir halk hareketi olmaktan çok NATO tarafından desteklenen ve oradaki petrol üzerindeki oyunlara bağlı askeri bir harekât olduğunu, demokrasiyle bir ilişkisi bulunmadığını söylüyor.

Suriye’deki oluşumun henüz nereye gideceğinin belli olmadığını belirtiyor ve gittikçe sağa kayan Baas rejiminin İsrail’e yeterince karşı çıkmamasından kaynaklanan halk hoşnutsuzluğunun CIA tarafından da desteklenerek, Suriye ile İran arasındaki ittifakın bozulmasını hedeflediğini düşünüyor.

Yemen’deki hareketin Güney Yemen’deki ilerici güçlerin mağlup edilmesinden sonra bittiğini ve buranın kaderinin Amerika ve Körfez ülkeleri tarafından belirleneceğini söylüyor.

Bahreyn’deki hareketin Suudi Arabistan ordusu tarafından kanlı bir biçimde bastırıldığını ve bu konuda demokrasi şampiyonluğu yapanlardan hiç ses çıkmadığını vurguluyor, Arap ülkelerindeki ve Batı’daki “demokrasi yanlılarının” ikiyüzlülüğüne işaret ediyor.

***

Samir Amin’in temel yaklaşımı, Arap ülkelerine demokrasinin Siyasal İslam yoluyla gelemeyeceği, bunun sadece bir aldatmaca olduğu ve ancak laik gelişmelerin demokrasinin temelini oluşturabileceği biçiminde.

Siyasal İslam veya Ilımlı İslam denilen modellerin demokratik olmadığını, sadece Arap ülkelerini emperyalizmin liberal kapitalist modeli ile bütünleştirmek ve Amerika’nın emrine sokmak amacını taşıdığını söylüyor.

Samir Amin’e veya “Arap Baharına” ilgi duyuyorsanız, benim söylediklerimle yetinmeyin, en iyisi Monthly Review’in Türkçe 28. sayısını alıp okuyun.

\n\n