Maliye, aralık ayı bütçe rakamlarını duyurdu. Böylece ocak-aralık dönemini içeren 2017 yılının tamamına ilişkin bütçe gerçekleşmeleri de değerlendirilebilir hale geldi.
Yıl içinde Kamu İhale Kanunu’nun 21/b, yani davet yöntemli ihaleleri dolayısıyla sık sık gündeme taşıdığımız müteahhitlik harcamalarına bakalım.
2017 yılının tamamında bütçeden müteahhitlere 38 milyar 180 milyon TL aktarıldı. (Bu tutar, 2016 yılında 33 milyar 687 milyon TL’ydi. )
Bir yıl öncesine göre yüzde 13.5 oranında bir artış bir yıl öncesine göre 4.5 milyar TL artmış. Bu kalem bütçede değişik alt başlıklarda listeleniyor.
Kamunun müteahhitlik harcamasında ilk sırayı düzenli olarak “diğer giderler” alıyor. En yüksek tutarı bu başlık oluşturmasına karşın bu “diğer”in hangi işlere harcandığına dair bir açıklık yok.
Yol yapım giderleri bile ikinci sırada geliyor.
Geçen yıl, bütçeden yol projeleri için 15.1 milyar TL çıktı. Bu tutar 2016 yılında 13.3 milyar TL olduğunu dikkate alırsak, müteahhit şirketlere aktarılan kaynak 1.8 milyar TL arttı. Bu tutarın büyük kısmının davetli ihaleler yoluyla seçilmiş müteahhitlere ilişkin olduğu muhtemeldir.

Binalara sığamamak
Müteahhitlik harcamalarında yol yapımından sonra ikinci sırayı hizmet binaları alıyor. Ve bu kaleme yapılan harcamalar dikkat çekici biçimde son üç yıldır birbirine yakın bir tutarda gerçekleşiyor. Geçen yıl kamunun hizmet verdiği her türlü bina için müteahhitlere 9 milyar 170 milyon TL aktarıldı. Bu tutar, sırasıyla 2016’da 9 milyar 158, 2015’te de 9 milyar 225 milyon TL’ydi. Böylece son üç yılda hizmet binaları için müteahhitlere bütçeden aktarılan kaynak da 27.5 milyar TL’yi geçti.

Özel güvenlik 2 milyara koşuyor
Hizmet binaları yapılması için son üç yılda aktarılan kaynak 9.2 milyar TL dedik. Doğal olarak bu binaların temizlik ve özel güvenlik işleri oluyor!..
Daha önce AKP iktidarının taşeron işçilerin kadroya geçirilmesi konusundaki yaklaşımıyla bağlantı kurduğumuz hizmet alımlarında, binalara paralel olarak büyük artış var.
2016’da 2.7 milyar TL olan temizlik hizmeti alım giderleri 600 milyon TL artmış.
Yani kamu binalarının temizliğini yapan müteahhit şirketlere bir yılda 3.3 milyar TL ödendiğinden söz ediyoruz.
İlk kez 2009 yılında başlayan özel güvenlik hizmet alımındaki yıllık artış trendi sürüyor. Başlangıç yılında bütçeden aktarılan kaynak 169.5 milyon TL’ydi. Bu tutar 2017 bütçesinde 1.9 milyar TL’ye yükseldi. Özel güvenlik hizmetleri için, bütçeden 2015’te 1.1 milyar, 2016’da 1.5 milyar TL aktarılmıştı. Böylece devletin, şiddet tekelini, kaynak transferi yoluyla paylaştığı özel güvenlik sektörüne, son üç yılda aktarılan ödenek de 4.5 milyar TL’ye ulaşmış oldu.
Bu alımın başladığı 2009 yılından itibaren yapılan toplam aktarım ise yaklaşık 7.4 milyar TL’ye ulaştı.