Yeraltı sularının kaderini, bahar yağışları belirleyecek

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Yrd. Doç. Dr. Fetullah Arık,  yaptığı açıklamada, uzun yıllar ortalamasına bakıldığında, Türkiye genelinde 1970 yılından itibaren yıllık toplam 643 milimetre yağış olurken, Konya Kapalı Havzası'nda yıllık toplam 318 milimetre yağış gerçekleştiğini ifade etti.

Konya'da mevsimsel değişimler olsa da 1990'lı yıllardan itibaren gözlenen sürekli yağış azlığının 2009'dan itibaren yön değiştirdiğini belirten Arık, son üç yılda yağışlarda ciddi bir artış yaşandığını söyledi.

Konya Kapalı Havzası'nda 1 Ekim 2011 ve 29 Şubat 2012 tarihlerinde 5 aylık dönemde toplam 250 milimetre yağış gerçekleştiğini bildiren Arık, ''2011 yılı itibariyle kuraklık azaldı, normal değerlere yakın yağışlar gerçekleşti. 2011 Şubat ile 2012 Şubat arasındaki nemlilik indekslerine baktığımız zaman, bazı yerler normal, diğer yerler de nemli görülüyor. 24 aylık kuraklık değerlendirmesinde Konya'nın büyük bir bölümünün orta ve çok nemli alanda kaldığını söyleyebiliriz'' dedi.

''Toplam 2 milyar metreküp su tasarrufu''

Türkiye'nin yeraltı suyu potansiyelinin yüzde 40'ının Konya'da kullanıldığını, Konya'da 100 bin civarında sulama kuyusu bulunduğunu anlatan Arık, Konya Ovası'nda yerüstü su kaynaklarının 1 milyar 436 milyon metreküpünün sulama, 194 milyon metreküpünün ise içme suyu olarak kullanıldığını vurguladı.

Yeraltı suyu potansiyelinin ise 2.2 milyar metreküpünün sulama, 175 milyon metreküpünün içme için kullanıldığına değinen Arık, aşırı çekimle toplamda 4 milyar metreküplük bir yeraltı suyu kullanıldığını aktardı.

Bu yıl düşen yağışların Konya'nın yeraltı sularına etki edip etmediğinin Nisan ayından sonra yapılacak sulamalara ve yağışlara bağlı olduğuna dikkati çeken Arık, kuyulardaki su seviyesi azalmalarının yüzde 17'sinin kuraklık, yüzde 83'ünün ise sulamadan kaynaklandığını söyledi.

Konya Ovası'nda ciddi alanda üretimi yapılan buğday ve arpa türü ürünlerin bir iki sulamayla yetiştirilebileceğini belirten Arık, şunları kaydetti:

''Bu yıl bahar aylarında yağışların görülmesi halinde sulamaya gerek kalmayacak. 2009 yılından önce Nisan ve Mayıs aylarında sulama yapmadan toprağı nemlendirmek için ön sulama yapılıyordu. Bu yılki yağışların ardından ilk suya da gerek kalmayacağını düşünüyoruz. Havzada bir sulama döneminde yaklaşık 500 milyon metreküp yeraltı suyu harcanıyordu. Yağışların bu şekilde devam etmesiyle, toprağın nemi baharda gerçekleşecek ekimler için yeterli olacak ve ilk sulaması yağışlarla gerçekleşecek. Ovada iki kere sulama yapılmadığında 1 milyar metreküp yeraltı suyu tasarruf etmiş olacağız. Bu yıl yağışlar ümit verici olduğundan ilk sulamalar daha geç dönemde başlayacak, dolayısıyla en az 1 milyar metreküp su tasarrufu yapacağız. Basınçlı sulama sistemlerinin kullanımı da su tasarrufuna ciddi destek sağlamayacaktır. Bunlara ilave olarak yüzey sularının yağışlarla artmasıyla birlikte yüzey sularından daha çok yararlanacağız. İki kez de yüzey sulaması yaparsak, sulamada 2 milyar metreküp yani yıllık harcadığımız 4 milyar metreküp yeraltı suyunun yarısını tasarruf edebiliriz. Yüzey sulamasını arttırdığımız ve basınçlı sulama sistemlerini kullandığımız takdirde yer altı suyundan tasarruf yapabileceğiz.''