Verdiğim karardan ıstırap duyuyorum

CHP ve HDP’li milletvekillerinin Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam cezalarının yerine getirilmesine ilişkin yasanın yürürlükten kaldırılmasına ilişkin yasa önerileri komisyonda bekliyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu “İstenen Deniz Gezmiş ve arkadaşlarına itibarlarını iade edilmesi isteği değildir. Denizlerin’in iade-i itibara ihtiyacı yok, TBMM’nin var” dedi. CHP Grup Başkanvekili Levent Gök de “İdamlara oy verenler hem vicdanları, hem de tarih önünde hesap vereceklerdir” derken, “Denizler’in 40 yıl öncesinden Gezi’ye önderlik ettiğini” vurguladı.

CHP’den Sezgin Tanrıkulu, Mahmut Tanal ve Ali Rıza Öztürk’le HDP’li Sırrı Süreyya Önder’in 1586 Sayılı Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın Ölüm Cezalarının Yerine Getirilmesine Dair Kanun’un yürürlükten kaldırılması için verdikleri yasa önerileri TBMM Adalet Komisyonu’nda bekliyor. Tanal’ın önerisinin gerekçesinde “Bu kanun teklifi ile itibarlarının iadesi amaçlanmamaktadır. Deniz Gezmiş ve arkadaşları Anayasaya tam bağımlılık ve tam bağımsız Türkiye için mücadele etmiştir. Onların zaten bu toplumda çok iyi bir itibarları vardır. Amaç, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının fiilen zaten varolan itibarlarının hukuki olarak da tescil edilmesidir. Bu kanunun yürürlükten kaldırılması ile bu sağlanacağı gibi; Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idam cezalarının infazının toplumsal vicdanda yarattığı tahribatı bir nebze giderecek ve toplumsal barışa katkı sağlanacaktır” deniliyor.

Can Dündar’ın yazı dizisinin ardından CHP yöneticileri şu değerlendirmeleri yaptılar:

Sezgin Tanrıkulu (Genel Başkan Yardımcısı): Öncelikle Cumhuriyet Gazetesi’ni ve Can Dündar’ı kutluyorum. Çok önemli bir yakın tarih araştırmasını okura ulaştırdılar. Türkiye nasıl değerli bir evladını kaybetmiş bir kez daha gördük. Bizim bir yasa teklifimiz var. Deniz Gezmiş ve arkadaşları meclis kararıyla idam edildiler. Bu kararın kaldırılmasını istedik. Bu, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarına itibarlarının iade edilmesi isteği değildir. Onlar zaten itibarlıdır. Karar kaldırılırsa, Meclis idam kararı nedeniyle kaybettiği itibarını geri alır. Onlar çok büyük bir cesaretle, yüreklilikle, birikimle demokratik, bağımsız ve özgür bir Türkiye sevdasıyla ortaya çıktılar, canlarını ortaya koydular. Gezi’de ortaya çıkan ortaklık da böyle bir Türkiye hayaliydi. Gezi’de de Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının Türkiye arzusuyla aynı arzu, hedef dile getirildi.

Levent Gök: (Grup Başkanvekili): Türkiye solunun ve devrimci hareketin sembol isimlerinden Deniz Gezmiş’le ilgili anılar, kardeşi Hamdi Gezmiş’le yapılan konuşma ışığında yayınlandı. Usta gazeteci Can Dündar’ın kaleminden okuduklarımız bir kez daha gözlerimizi yaşarttı. Darağacında üç fidanın kendilerini bekleyen akıbete cesurca, meydan okuyarak nasıl gittiklerine bir kez daha tanıklık ettik. Çürümüşlüğe, yolsuzluklara, emperyalizme, Türkiye’ye karşı oynanan oyunlara başkaldıran Deniz Gezmiş ve arkadaşları sadece Türkiye solu için değil, dünya solu için de örnek oldular. Bu mücadele, Türk solunun mücadele tarihinde önemli bir yer tutuyor. Onların mücadelesi bugün de Ethem Sarısülük, Ali İsmail Korkmaz, Abdullah Cömert ve Gezi’de kaybettiğimiz diğer tüm gençlerimizin mücadelesiyle sürüyor. Onlar, 40 yıl öncesinden Gezi direnişçilerinin mücadelesine öncülük ettiler. AKP döneminde Türkiye bir bataklığa sürükleniyor. Ama, Deniz Gezmiş’in yolundan giden binlerce gencin olduğunu unutmuyoruz. Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının mücadelesini bize tekrar hatırlatan Can Dündar’a teşekkür ediyoruz. Biz siyasal idamların her türlüsüne karşıyız. İdamlara katkı verenler, oy verenler hem vicdanları, hem de tarih önünde hesap vereceklerdir.

İdamlara oy verenlerden Esat Kıratlıoğlu:

“Fevkalade yanlış oldu, ızdırap duyuyorum”

Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamına o dönemde Mecliste oturduğu AP sıralarında “evet” diyen, eski bakanlardan Esat Kıratlıoğlu bugün çok pişman. İdamların üzerinden 42 yıl geçtikten sonra şu değerlendirmeleri yaptı:

“Ben insan olarak karıncayı bile inciten bir insan değilim. Ama o gün bu idam kararının verildiği zaman, 12 Mart 1971 ihtilali olmuştu, bu ihtilalin komutanları bu idam kararını meclise getirdiler. Ve o gün bir kargaşayla çıktı. Hiç kimse bizim arkadaşlar dahil gönül rızasıyla oy vermiş değil. Bu gencecik insanların asılması bir insan olarak herkesin yüreğini sızlatır. Fevkalede yanlış olmuştur. Onlara Allah’tan rahmet diliyoruz. Fevkalade yanlış oldu, bu yanlış bir kargaşanın içinde oldu. O gün Meclis onu tasdik etse de etmese de ihtilalin komutanları idam edeceklerdi. Meclisin tasdik etmesi bir formaliteden ibaretti. Bütün buna rağmen onun için parmak kaldırmış olmaktan dolayı büyük ızdırap duyuyorum.”

Kıratlıoğlu, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın idamları nedeniyle “3’e 3” denilerek intikam duygusuyla Denizler’in idamına destek verildiği yorumlarına katılmıyor. “Öyle bir havanın içinde olmadık. Onu düşünenler askeri komutanlardı. Ben hayatımda karıncayı incitmiş adam değilim” diyor. Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idam cezalarının onaylanmasıyla ilgili yasanın kaldırılması istekleriyle ilgili olarak da “Buna iade-i itibar deniyor. Yeniden gündeme gelmesi fevkalede iyi olur” görüşünü dile getiriyor.

İsmet Sezgin: Bugün olsa vermezdim

İdamlara oy verenlerden İsmet Sezgin “Zamanın ruhuna göre haraket etmek gerekiyor. O zamanki konjonktür, o zamanının gerekliliği ile bugünü karşılaştıramazsınız. Bugün böyle bir şey olsaydı kesinlikle oy vermezdim. O günün ortamında oy verdim. Meclisin çoğunluğuna uymak zorunda kaldım. Bugün baktığımızda doğru değil. Bugün böyle bir olay olsaydı oy vermezdim” dedi.