Latin Amerika'nın kötü azizleri

Meksika Devlet Başkanı Felipe Calderon’un 2006’da uyuşturucu çetelerine karşı açıkça savaş ilan etmesinin ardından sekiz yıl geçti. Bu süreçte, ülkede askeri kuvvetlerle çeteler ve çetelerin birbirleriyle giriştiği çatışmalarda 45 bin insan hayatını kaybetti. Sorun bir ülkenin uyuşturucuyla mücadelesinin yetersizliği olarak görülebilir, ama son günlerde FBI raporlarında giderek artan ve yüksek sesle ifade edilen endişe, bu ölümlerin sadece uyuşturucu çevresinde dönen çıkar çatışmalarıyla ilgili olmadığı yönünde.

FBI’nın son günlerdeki en büyük dertlerinden biri, ülkenin yanı başından güneye kadar uzanan coğrafyada hızla yükselen oldukça radikal bir tarikat: Santa Muerte (Kutsal Ölüm). Latin kökenlerinde derin izler bırakan kara büyülerin modern çağlardaki devamı olarak özetleyebileceğimiz tarikat, son birkaç yılda özellikle Meksika’nın belli bölgelerinde ciddi güç kazanmış durumda. 2011 ve 2013’te tarikat hakkında iki rapor yayımlayan FBI ajanları, Santa Muerte hakkındaki son bilgileriyle artık onu iyiden iyiye bir tehdit olarak algılamış durumda.

Kurumun Davranışsal Bilimler Departmanı’nda çalışan Dr. Robert Bunker, Santa Muerte’nin iç yapısı hakında uzmanlaşmış bir isim. Tehlikeyi, yazdığı onca raporla defalarca belgelemiş. Dr. Bunker, bu sıra dışı tarikat hakkında “Davranışları bazen o kadar anormalleşiyor ki, bilinçli acı çekme eylemlerine ya da öldürmeyi zevk verici bir eylem gibi görmeye kadar uzanıyor” diyor.

Meksika’da yarım yüzyıl önce ortaya çıkan Santa Muerte tarikatı, zaman içinde Orta Amerika ve ABD’ye de yayılmış. Bu yayılma sürecinde belirleyici olan, tarikat ritüellerinin özellikle Meksika’da büyük güç sahibi olan uyuşturucu kartellerinin üyeleri arasında benimsenmeye başlaması.

Bu durum zaman zaman ülkede ve çevre ülkelerde uyuşturucu savaşları sonrası ortaya çıkan toplu ölüm bilançoları için de açıklayıcı. Tarikat kendini tam anlamıyla bir din olarak görmediği için ritüeller de bölgeden bölgeye farlılık gösteriyor. Ancak hemen her bölgede kurulmuş bir Santa Muerte mekânı bulmanız mümkün. Ritüeller arasında ortak payda ise tanrı olarak görülen Santa Muerte’nin ruhunu açığa çıkarmak için yukarıda bahsettiğimiz tarzda eylemler yapmak.

Uyuşturucu savaşları sırasında yaşanan toplu ölümler de, sırf rakip çetelere gözdağı verme isteği değil, bu ritüellerin bir uzantısı olarak görülüyor. Üstelik güvenlik güçlerinin yetersizliği her büyük çatışmanın ardından, belli bölgelerin, Santa Muerte’ye bağlı çetelerin eline geçmesine sebep oluyor. FBI tarafında yaşanan en büyük korkuysa, bu tehdidin kısa bir süre sonra hızla ABD içine yerleşeceği...

Latin Amerkia’daki sayısız din ve pratik içinde tanrılara, ruhlara ve envai çeşit ruhani varlığa bir şeyler adamak oldukça bilinen bir yöntemdir. Ancak bu yöntemlerin hemen hepsi, yiyecek, içki, tütün gibi masum şeylerken, Santa Muerte tanrılarına oldukça barbarca yöntemlerle adakta bulunuyor. Tarikatın en bilinen yöntemi öldürülenlerin kafasının tanrılara armağan edilmesi. Dolayısıyla Santa Muerte için insan cesetlerinin ayrı bir değeri var.

Santa Muerte için bir başka önemli şey de tahmin edebileceğiniz gibi uyuşturucu. Karanlık ve sadece mumla aydınlatılmış odalardaki ayinler, uyuşturucu eşliğinde yapılıyor. Uyuşturucu almış üyeler, dualarına daha iyi odaklanıp, tanrılarının daha fazla duayı kabul ettiğine inanıyor. Bir başka ayin aracıysa, insan ya da hayvan kanıyla doldurulmuş çanaklar.

Tarikat kendini tanıtma konusunda da bir hayli istekli. Ritüalistik kitaplar yayımlayan IXAXAAR isimli yayınevinin Calvary Cross Botanica isimli dijital dağıtımcısı tarikatın hediyelik eşyalarını, küçük Santa Muerte sembollerini internet üzerinden satıyor.

Santa Muerte’nin merkezi olarak kabul edilen yer ise Tepito şehrinde oldukça mütevazı bir mekân. Yaklaşık on yıl önce hayata geçen bu yerin özelliği kamusal olarak açılan ilk tarikat mekânı olması.

Aradan geçen sürede Meksika ve Latin Amerika’nın pek çok şehrinde Santa Muerte merkezleri açıldı ve beklenenin çok üzerinde bir ilgi gördü...

Santa Muerte Vatikan'a da karşı

Santa Muerte konusunda endişelenen yegâne kurum FBI değil. Aynı zamanda Katolik Kilisesi de tarikatı önemli bir tehdit olarak görüyor.

Vatikan tarafından, Hıristiyanlığa karışı açık bir tehdit olarak görülen Santa Muerte hakkında Vatikan Insider’a konuşan Ravasi, tarikatı, “kâfir” ilan etti, “Kutsal Ölüm” felsefesini, tarihi Latin Amerika inanışlarıyla, İspanyol istilası sonrası Meksika’ya gönderilen azizlerden öğrenilenlerin bir karışımı olarak betimledi ve “Din, hayatı kutsar, bunlarsa ölümü kutsuyor, aradaki fark çok açık” dedi. Ravasi’nin bu net ifadelerinin ardındaki sebeplerden biri de doğal olarak Santa Muerte’nin Katolik Kilisesi’ni de yok edilmesi gereken bir hedef olarak görmesi.

Öte yandan böylesi bir dinin Meksika gibi gelir eşitsizliğinin olduğu bölgelerde yaygın olması doğal görülebilir. Tarikatın pek çok üyesi, uyuşturucu kartelleri değil, normal vatandaşlar. Özellikle güvenlik güçlerinin etkili olmadığı bölgelerdeki bir sürü genç Santa Muerte için potansiyel mürit niteliği taşıyor.