Kusursuz bir eş arayışında insanların ilgisini çeken özellikler

Derleyen: Rita Urgan

Kusursuz bir eş arayışında insanların ilgisini çeken özellikler cinsiyete göre farklılıklar gösterse de çevrimiçi eş bulma sitelerinden yararlanan 7 bini aşkın Avustralyalı üzerinde yapılan bir araştırma yaşlandıkça bu özelliklerin giderek benzeştiklerine işaret ediyor. 

Araştırmada yaşları 16 ile 65 arasında değişen 7325 denekten olası eşlerinde 9 farklı kişilik özelliğinin bulunmasına ne denli önem verdiklerini 0-100 arasında bir puan vererek değerlendirmeleri istendi. 

Kişilik özellikleri estetik (yaş, albeni, beden yapısı); kaynaklar (zekâ, eğitim ve gelir düzeyi) ve kişilik (güvenirlik, açık sözlülük, duygusal yakınlık) olmak üzere üç farklı bölüme ayrıldı.

Plos One adlı dergide yayımlanan araştırmada beden yapısı, albeni ve kişilik özelliklerinin üçüne de her iki cins tarafından büyük bir önem verildiğine, öte yandan gelir düzeyinin çok daha az önemsendiğine tanık olundu.   

YAVRU HAYATTA KALMALI

18-25 yaşlar arasındaki erkeklerin çekicilik ve fiziksel görünüme öncelik tanıdıkları, ancak yaş ilerledikçe erkekler için bu özelliklerin giderek önemini yitirdiği görülürken, kadınlarda yaş, eğitim, zekâ ve gelir düzeyleri, güvenirlik ve duygusal yakınlık gibi özelliklerin çok daha ağır bastığına tanık olundu. 

25 yaşını geçmemiş genç kadınlar kişilik özelliklerine aynı yaştaki erkeklerden çok daha fazla önem verseler de 30 yaşını geçmiş yetişkinlerde kadınlarla erkekler arasındaki fark da azalıyordu. 60 yaş ve üzeri denekler söz konusu olduğunda da erkeklerde kişilik özelliklerine verilen değer kadınlara kıyasla daha fazlaydı. 

Araştırmanın başyazarı olan Queensland Teknoloji Üniversitesi’nden Stephen Whyte “Kişilik özellikleri, yaşları daha geçkin olan katılımcıları güzellikten çok daha fazla ilgilendiriyor. Bu durum yaşla gelen bilgeliğin bir sonucu olabilir” diyor. 

Stephen Whyte, kadınlarla erkeklerin seçimlerinde öncelik tanıdıkları özellikler arasındaki farklılığın psikolojide “ana-babalık yatırımı” adıyla bilinen evrimsel bir kurama bağlanabileceğine inanıyor. Bu kuram, anne ya da babanın soyunu ve sahip olduğu özellikleri sürdürebilmesi için çocuklarına yaptığı harcamalar olarak tanımlanıyor. Bu kurama göre, kadınlar yavrularının yaşamda kalmalarını sağlamak amacıyla eş seçiminde çok daha ince eleyip sık dokuyorlar. 

EVRİMSEL GERÇEKLER

Araştırmada yer almayan Deakin Üniversitesi’nden Beatrice Alba da cinsiyetler arasındaki farklılıkların birçoğunun toplumsallaşmanın etkisinden kaynaklandığını ancak kimilerinin de evrimsel gereksinimler tarafından yönlendirildiğini dile getiriyor. Alba “Gebe kalmak ve emzirmek zorunda olmayan erkekler çok daha fazla sayıda çocuğa sahip olabilirler; olabildiğince çok sayıda kadınla birlikte olmayı ve eş olarak doğurganlık düzeyleri daha yüksek olan kendilerinden çok daha genç kadınları seçmeyi rahatlıkla kaldırabilirler” diyor. 

Ancak evrimsel ruhbilimde sıklıkla sözü edilen ana-babalık yatırımı kuramının “kalıcı cinsiyetçiliğe” katkıda bulunduğu gerekçesiyle kimi araştırmacılar tarafından eleştirildiği de belirtiliyor. 

Araştırmada belli bir özelliği aşırı düzeyde önemseyen kişilerin, başka özelliklere de fazlasıyla önem verdikleri görüldü. Bu örüntünün doğurganlığın ve gelir düzeyinin dorukta olduğu yaşlarda-erkeklerde 25-40 ve kadınlarda 35-45 yaşları arasında- çok daha yaygın görüldüğünün altını çizen Whyte, bunu da yeğlenen özelliklerin yoğunluğundaki bireysel farklılıklara bağlıyor. 

SEÇİMLER VE SÖYLENENLER

Queensland Üniversitesi araştırmacılarından Brendan Zietsch de bu çalışmanın erkeklerle kadınların eş seçiminde önemsediklerini dile getirdikleri özelliklerin farklılıklar gösterdiği yönündeki önceki bulguları pekiştirdiğini ancak insanların seçtikleri eşle dile getirdikleri özelliklerin her zaman uyumlu olmadığını gösteren verilerin de giderek arttığını belirtiyor. Çalışmanın cinsellik ve cinsel kimlik ile ilgili daha geniş kapsamlı bir çalışma olan Avustralya Cinsiyet Araştırması’nın bir parçası olduğunu belirten Whyte, denekleri çevrimiçi buluşma sitelerinin kullanıcılarından oluşan bu çalışmanın toplumun genelini yansıtmıyor olabileceğinin de altını çiziyor.   

The perfect partner: how age affects what men and women find attractive, The Guardian