KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, egemen, eşit iki devlet vurgulu yol haritasını Guterres’e sundu

Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda Cenevre’de önceki gün başlayan Kıbrıs Konferansı’nda dün gündeme Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC),  iki tarafın eşit uluslararası statüsü ve egemen eşitliğinin sağlanması gerektiği vurgusuyla 6 maddelik öneriyi sunduğu yansıdı. 

Kıbrıs’taki taraflar ve garantör ülkelerin (Türkiye, Yunanistan ve İngiltere) katılımıyla 5+1 formatındaki Kıbrıs konulu gayriresmi konferansın bugün sona ermesi bekleniyor. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in başkanlık ettiği konferansta dün Guterres’in açılış konuşmasının ardından sırasıyla Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Başkanı Nikos Anastasiadis, KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ve İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab söz aldı. Ardından Guterres, heyet başkanlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Çavuşoğlu, “Kıbrıs’ta çözüm, iki tarafın uluslararası eşit statüsüne ve egemen eşitliğine dayanmalı” ifadelerini kullandı. Tüm bölge için barış ve istikrarın ancak “adadaki iki devletin işbirliğiyle mümkün olabileceğinin” altını çizdi. 

'ÖNCE EŞİT STATÜ'

Akşam saatlerinde ise gerek GKRY gerekse KKTC basınına ve AA’ya yansıyan haberlerde, Tatar’ın çözüme yönelik altı maddelik öneriyi Guterres’e ilettiği aktarıldı. “Kıbrıs Türk tarafının sürdürebilir bir anlaşma için önerisi” başlıklı planda, işbirliğine dayalı ilişki vurgusu yapıldı. 

Cenevre’deki toplantıların, sadece Kıbrıs Türk halkına karşı yapılmaya devam eden büyük bir adaletsizliği gidermek için değil, aynı zamanda sürdürülebilir çözüm yolunda başarısızlığın temel nedenlerini ortadan kaldırmak için gerekli adımları atmak adına tarihi bir fırsat olduğu kaydedildi. Öneriler şu şekilde sıralandı:

1- Genel Sekreter, Güvenlik Konseyi’nin iki tarafın eşit uluslararası statüsünün ve egemen eşitliğinin güvence altına alındığı bir kararı kabul etmesi için inisiyatif alacaktır. Böyle bir karar, mevcut iki devlet arasında işbirliğine dayalı bir ilişki kurulması için yeni bir temel oluşturacaktır.

2- Yukarıda belirtilen düzenlemeyle iki tarafın eşit uluslararası statüsü ve egemen eşitliği sağlandıktan sonra, BM Genel Sekreteri himayesinde karşılıklı olarak kabul edilebilir bir işbirliği anlaşması oluşturmak için sonuç odaklı ve belli bir zaman aralığına dayalı müzakerelere başlayacaklardır.

3- Müzakereler, iki bağımsız devlet arasındaki gelecekteki ilişkilere, mülkiyet, güvenlik ve sınır düzenlemesinin yanı sıra AB ile ilişkilere odaklanacak.

4- Müzakereler, Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin yanı sıra uygun olduğu hallerde, gözlemci olarak AB tarafından desteklenecektir.

5- Herhangi bir anlaşma bağlamında, iki devlet karşılıklı olarak birbirini tanıyacak, üç garantör devlet bunu destekleyecektir.

6- Bu müzakereler sonucunda varılacak herhangi bir anlaşma, iki devlette ayrı olarak eşzamanlı referandumlarda onaya sunulacaktır.

Öte yandan KKTC Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Ergün Olgun, belgenin Rum basınına sızdırıldığına değindi. “Biz, bu öneriyi yarın (bugün) görüşmelerin bitiminin ardından paylaşmayı planlıyorduk. Belgeyi sızdıranlara, Kıbrıs Türk tarafının önerisinin tanıtılmasında yardımcı oldukları için teşekkür ederim” dedi. Kıbrıs konferansı bir süredir KKTC ve Ankara tarafından dile getirilen “federasyon değil, iki devletli çözüm” vurgusunun bu kez çok taraflı görüşme masasına getirilmesi açısından kilit önemde görülüyor. GKRY ve Atina’nın federasyon yanlısı tutumu biliniyor.