Her şey ABD için

The Bourne Identity (Geçmişi Olmayan Adam/ 2002), Mr. and Mrs. Smith (Bay ve Bayan Smith/ 2005), Fair Game (Dürüst Oyun/2010), Edge of Tomorrow (Yarının Sınırında/2014), The Wall (Sniper: Duvar/ 2017) filmlerinin yönetmeni Doug Liman’ın Hollywood’da çok özel bir yeri var. Yüksek bütçeli filmler çekiyor, Tom Cruise, Angelina Jolie, Brad Pitt, Sean Penn, Matt Damon gibi starlarla çalışıyor ama içindeki bağımsız sinemacı kimliğini hep koruyor. Düşündürücü, uyarıcı öyküleri seçiyor, kahramanlarını ve antikahramanlarını kişisel, tinsel, politik, etik yolculuklara çıkarıyor. Kirli entrikaların, savaşların, oyunların içinde yazgılarını belirleyen karakterleri gerçek, etik, vicdan, yozlaşmış devlet arasında seçimlerini yapıyorlar.

Edge of Tomorrow’dan (Yarının Sınırında) sonra ikinci kez Tom Cruise’la çalışan Liman bu kez gerçek bir öykü seçti: Sivil hava idaresinin en başarılı, saygın pilotlarından biri olan Barry Seal’in yükseliş ve çöküş öyküsü. Amerikalı Barry’nin 1970’lerden 1986’ya dek uzanan yaşamı inanılmaz ama yüzde yüz gerçek.

Barry (Tom Cruise) uçmayı ve heyecanı seven bir pilot. TWA’nın (Trans World Airlines) en genç ve en başarılı pilotu. Karısı Lucy’ye (Sarah Wright) ve çocuklarına tapıyor, iyi bir aile babası, onların mutluluğu için her şeyi yapmaya hazır. Birgün CIA’dan (Amerikan Haber Alma Örgütü) ajan Monty Schafer (Domhnall Gleeson) ona hükümet için çalışmasını öneriyor. Barry için paradan çok heyecan, meydan okuma ve uçmak önemli. Schafer’a bunlar yasa dışı değil mi diye soran Barry’e ajanın yanıtı şöyle oluyor: Ülken için yapıyorsan hiçte değil. Sonunda Barry dayanamıyor ve Schafer’a evet diyor. Gölge birime girdikten sonra kimlerle tanışmıyor ki, Kolombiyalı uyuşturucu taciri Jorge Ochoa, Medellinli uyuşturucu baronu Pablo Escobar, Panama devlet başkanı.Manuel Noriega Barry, Amerikan hükümeti için çalışırken stratejik bölgelerin uçaktan fotoğraflarını çekiyor. Öyle bir an geliyor ki CIA dışında Kolombiyalılar ve Medellin Kartel’i içinde kaçakçılık yapıyor. Kolombiya’dan Miami’ye uçakla kokain taşıyor. Bir ara Noriega’nın tahsildarı bile oluyor. Orta Amerika’daki komünist eylemleri izlemek için görevlendirilen Barry Seal komünistlerle savaşan asilere de silah götürüyor. Fotoğraf çekiminden puro kaçakçılığına, puro kaçakçılığından uyuşturucu satıcılığına, uyuşturucu satıcılığından silah tücccarlığına dek ülkesi ABD için herşeyi yapıyor. Schafer, Barry’i tepe tepe kullanıp sömürüyor, terfisine onun sayesinde ulaşıyor. CIA, Pablo Escobar , Uyuşturucuyla Mücadele Bürosu’yla aynı anda çalışan Barry her zaman paçayı sıyırmayı da başarıyor.

Yönetmen Doug Liman, gerçek olayları trajikomik, ironik bir anlatımla aktarıyor. Babası Arthur Liman, İran-kontra skandalında senato soruşturmasının baş danışmanıymış, bundan ötürü de öykü kişisel bir boyutta kazanıyor. Barry ABD hükümeti için o kadar yoğun çalışıyor ki Schafer onu gözlerden uzak Mena Arkansas’a yerleştiriyor. Ona burada özel bir hava alanı ve yardımcı pilot ekibi tahsis ediyor. Schafer’ın verdiği uçuş haritası sayesinde gölge ekip kimseye yakalanmadan işlerini yürütüyor. Barry o kadar çok para kazanıyor ki paralarını Mena’daki dört ayrı bankaya yatırıyor. Kalanı da evine, ahırına, ayakkabı kutularına zar zor sığdırıyor. Bir süre sonra Barry’nin yasa dışı eylemlerini çözen Uyuşturucuyla Mücadele Bürosu onu Louisiana’da tutukluyor. Arkansas valisi Bill Clinton’ın telefonundan sonra Barry kendini Beyaz Saray’da Ronald Reagan’ın yanında, İran–Kontra skandalının (Irangate) ortasında buluveriyor.

Tipik Amerikan başarı öyküsünü Doug Liman, Barry Seal’i yargılamadan, izleyiciye ahlak dersi vermeden aktarıyor. Her zamanki gibi olanlar devlet tarafından maşa gibi kullanılan Barry Seal’e oluyor. Doug Liman’ın derin devlet, komplo teorileri temalarını anlattığı, Amerikan başarı öyküsünün öteki yüzünü sorguladığı, Tom Cruise, Domhnall Gleeson, Sarah Wright, Jesse Plemons, Lola Kirke, Alejandro Edda, Enito Martinez, Caleb Landry Jones, Jayma Mays’ın oynadığı American Made (Barry Seal: Kaçakçı/ 2017) bugün gösterime girdi.