Ev parası vergi olmasın

Bir vatandaş sahibi olduğu bir bina, arazi, konutu 5 yıl içinde elden çıkarırsa kazanç gelir vergisi kanununun 80. Maddesi gereğince “değer artış kazancı” sayılır. Örneğin;

Münevver teyze 2013 nisan ayında 200.000 liraya aldığı evini 2017 yılı nisanında 400.000 liraya sattı. Münevver teyze evini 5 yıl içerisinde sattığı için aradaki kazancı “değer artış kazancı” olarak vergilendirilmekte ve 2018 yılının martında bu gelirini maliyeye bildirmek ve tahakkuk edecek vergiyi mart ve temmuzda iki eşit taksitte ödemek zorunda. Ancak Münevver teyze bu gelirini bildirirken bazı önemli noktalara dikkat etmelidir. Yoksa fazla vergi ödemek zorunda kalabilir. İşte dikkat edilmesi gereken noktalar şöyle;

* Önce iktisap bedelini satışın yapıldığı yıla göre değerlemek gerekir. Yoksa fazla kâr görünür. Bunun için endeksleme yaparak iktisap bedelini (alım bedeli) değerlemiş olacağız.

Münevver teyzenin elde ettiği safi değer artış kazancı hesaplanırken gayrimenkulün maliyet bedeli, iktisap edildiği ay dahil, satıldığı ay hariç olmak üzere “ÜFE” artış oranında endekslenerek dikkate alınacaktır.

2013 yılı Mart’ına ait ÜFE 100.84, 2017 yılı Mart ayına ait ÜFE ise 139.02 olduğunu farzedelim (ÜFE oranları aylar bazında Merkez Bankası veri tabanından bulunabilir). Bu durumda satılan gayrimenkulün endekslenmiş maliyet bedeli (200.000 x 139.02 / 100.84 =) 275.723 lira olacaktır. Bu durumda Münevver teyzenin elde ettiği safi değer artış kazancı yani kârı (400.000 – 275.723) = 124.277 lira olarak hesaplanacaktır.

Kamuya yararlı iş yap vergiden düş

* İkinci olarak bu kazançtan yani 124.277 liradan 2017 yılı için geçerli olan değer artış kazanç istisnası 11.000 lirayı düşebiliriz. Böylece kalan tutar 113.277 lira olacaktır.

* Üçüncü olarak satış esnasında Münevver teyzenin adına tahakkuk eden yüzde 2’lik tapu harcını (400.000x%2=8.000) ve benzeri diğer giderleri bu kazançtan yani 113.277 liradan düşebiliriz. Böylece üzerinden vergi hesaplanacak tutar (113.277- 8.000) = 105.277 lira olacaktır.

Ayrıca şu indirimleri de vergi beyanında düşebiliriz;

* Beyanı yapan vatandaşın şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait yaptırdığı hayat sigortalarının ve, özel sağlık, ferdi kaza ve şahıs sigorta primlerini beyan edilen gelirin yüzde 15’ine kadar olan asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacak şekilde indirim konusu yapabiliriz.

* Beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşmayacak şekilde çocuklar için ödenen özel okul ücretleri, servis ücretleri ve kırtasiye gibi eğitim masraflarını indirim konusu yapabiliriz.

* Kamuya yararlı işler için yapılan bağış ve yardımların tamamını, diğer bağış ve yardımların ise bir kısmını indirim konusu yapabiliriz.

* Amatör spor dalları için yapılan sponsorluk harcamalarının %100’ünü, profesyonel spor dalları için yapılan sponsorluk harcamalarının %50’sini indirim konusu yapabiliriz. Şayet hiçbir indirim yoksa 105.277 liradan hesaplanacak gelir vergisi 28.497 lira olacaktır. Münevver teyze bu vergiyi mart ve temmuzda iki eşit taksitte ödemelidir.