Et fiyatlarında dünyayı solladık

Salgın döneminde gıda fiyatları dünyada ucuzlarken Türkiye’de zamlanmaya devam ediyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) verilerine göre, küresel gıda fiyatları 2020 Mart’ta bir önceki aya göre yüzde 4.3 düşmüş; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ise aynı dönemde Türkiye’deki gıda fiyatları yüzde 1.95 artmıştı.

Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) 13 Nisan 2020 tarihli haftalık piyasa bülteni, Türkiye’deki et fiyatlarının da diğer ülkelere göre daha pahalı olmaya devam ettiğini ortaya koydu. Buna göre, İngiltere’deki perakende kıymanın kilogram fiyatı, 30 Mart-5 Nisan haftasında, bir önceki haftaya göre yüzde 3.8 ucuzlayarak 41.27 TL’ye (5.71 Avro) gerilerken, aynı dönem aralığında Türkiye’deki fiyatlar 44-46 TL aralığında seyretti.

Aynı dönem aralıklarında sığır karkas fiyatları dünyada 14 TL ile 26 TL (2.05-3.67 Avro) arasında değişirken Türkiye’deki fiyatlar yüzde 1.6 artarak 35 TL oldu. Türkiye kuzu karkasın kilogramını 47- 50 TL aralığında tüketirken, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde yaşayanlar yüzde 27, Avustralya’da yaşayanlar yüzde 57 daha ucuza tüketti.

SEBEBİ İTHAL GİRDİLER

Türkiye’deki fiyatların diğer ülkere göre daha pahalı olmasının ana sebebi, tarımsal girdilerin yaklaşık yüzde 90’ının ithal olması. ESK verilerine göre besi yemi fiyatları, 30 Mart-3 Nisan aralığında bir önceki haftaya kıyasla yüzde 3.3 arttı.

Bu oran süt yeminde yüzde 3.1, arpada yüzde 0.2, yemlik buğdayda yüzde 1.3 oldu. Çiftçiler, maliyetlerindeki durdurulamayan fiyat artışı nedeniyle bazı temel girdilerini karşılayamazken, bazı çiftçiler de bankalara olan kredi borcunun artmasını göze alarak üretime devam etmeye çalışıyor.

Fakat ürününü aracılara ucuza satan çiftçinin kazancı erimeye devam ederken, söz konusu ürünün fiyatı tüketiciye ulaşana kadar katlanarak artıyor. Türkiye tarımının bir türlü çözülemeyen bu kronik sorunları hem üretici hem türketiciyi vurmaya devam ediyor.

Öte yandan ESK verilerine göre, Türkiye’de dana eti (kuşbaşı) tüketici fiyatı 2020 Şubat’tan 2020 Mart’a yüzde 5 zamlanarak 50.23 liraya, kuzu eti (but-kemikli parça) tüketici fiyatı da yüzde 5.4 zamlanarak 60 liraya çıktı. Artan enerji maliyetlerinin sanayiciyi zorlaması da tüketiciye zam olarak yansıyor.