Soğuk Savaş gibi... İngiltere ile Rusya arasındaki gerilim tırmanıyor

Britanya’da eski Rus çifte ajan Sergey Skripal’e yönelik suikast girişimi sonrası suçlamalar Kremlin’e yönelirken dün Londra hükümetinden Rusya’ya diplomatik yaptırım adımı geldi. Britanya Başbakanı Theresa May, Avam Kamarası’ndaki konuşmasında Britanya’daki 23 Rus diplomatı sınır dışı etme kararı aldıklarını duyurdu. May, aralarında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ziyaretinin de bulunduğu, iki ülke arasındaki daha önceden kararlaştırılmış ikili görüşmelerin askıya alındığını da açıkladı. Rusya ise Britanya’nın çıkışını “eşi görülmemiş provokasyon” olarak tanımladı. Devlet televizyonuna konuşan Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ay başındaki silah envanteri açıklamalarına atıfta bulunarak, Rusya’nın nükleer bir güç olduğunu vurguladı ve “nükleer gücü kimsenin tehdit etmemesi gerektiğini” söyledi. Zahavarova, Lavrov’a Britanya’dan gelen daveti ise “zaten kabul etmediklerini” aktardı.

‘En ağır yaptırım’

Kararın Soğuk Savaş döneminden bu yana Rusya’ya karşı uyguladıkları en ağır diplomatik yaptırım olduğunu vurgulayan Britanya Başbakanı May, “Viyana Sözleşmesi uyarınca diplomatları sınır dışı ediyoruz. Britanya verilerine göre bu diplomatlar, açıklanmamış istihbarat üyeleri. Britanya’yı terk etmeleri için sadece bir haftaları var” ifadelerini kullandı. Diplomatların ihracının Rus istihbaratının Britanya’daki faaliyetlerini uzun yıllar sekteye uğratacağını savunan May, hiçbir bakanın ya da kraliyet ailesi üyelerinin 2018 FIFA Dünya Kupası için Rusya’ya gitmeyeceğini de söyledi. Britanya vatandaşlarının hayatlarını ve mülklerini tehdit etmek için kullanılabileceği yönünde kanıt elde etmeleri halinde Rus devlet varlıklarını donduracaklarını da aktaran May, özel uçuşlarda ve gümrüklerde kontrolleri sıkılaştıracaklarını, Britanya’da yayın yapan Russia Today’in (RT) lisansının iptalinin ise Britanya yayıncılık otoritesi OFCOM’un yetki alanına giren bir konu olduğunu söyledi. OFCOM ise RT’nin lisansının iptal edilebileceğini açıkladı. Zaharova buna yanıt olarak “RT’nin lisansının iptal edilmesi halinde tek bir Britanyalı gazetecinin Rusya’da çalışamayacağı” çıkışında bulundu. May, pazartesi günü yaptığı konuşmada Rusya’ya suikast girişimi ile ilgili açıklama yapması için iki gün süre vermiş, Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Londra’nın ültimatomunun kabul edilemez olduğunu belirtirken Rus uzmanlar tarafından test edilmesi için sinir gazı örneği gönderilene kadar yanıt vermeyeceklerini söylemişti.

‘Benzersiz provokasyon’

Rusya’nın ABD’nin eski Başkanı Barack Obama’nın görevden ayrılırken ülkesine dönük siber saldırı iddiaları nedeniyle 35 Rus diplomatı sınır dışı etmesinin ardından en ciddi diplomatik yaptırıma uğradığı belirtiliyor. Rusya Dışişleri yaptırımları “eşi görülmemiş provokasyon” olarak tanımlarken Britanya’nın “cepheleşmeyi seçtiği” kaydedildi. Rus senatör Vladimir Cabarov ise mütekabiliyet esasına atıfta bulunarak karşılık olarak 23’ten fazla Britanyalı diplomatın sınır dışı edilebileceğini söyledi.

NATO ve AB Britanya’nın yanında

NATO üyesi 29 ülke, Skripal kriziyle ilgili ortak bir açıklama yayımlayarak, suikast girişiminin uluslararası kural ve anlaşmaların açık bir ihlali olduğunu savundu. Olayın “NATO sınırları içerisinde sinir gazı kullanılarak yapılan ilk saldırı” olduğunun vurgulandığı açıklamada, Rusya’dan Britanya’ya izahat yapması istendi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ise Britanya’nın çağrısıyla acil koduyla toplanacağı bildirildi. Suikast girişimiyle ilgili bir çıkış da Avrupa Birliği’nden geldi. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Britanya’yla dayanışma içerisinde olduklarını kaydetti ve “saldırının arkasında “muhtemelen” Rusya’nın olduğunu” söyledi.