İran, ABD’yi şikâyet etti

İran’da geçen hafta ekonomik krize yönelik tepkilerle başlayıp rejim karşıtı eylemlere dönüşen protestoların ardından ABD yönetiminden gösterilere açık destek mesajlarına Tahran’dan tepki yükseldi. İran, ABD’yi içişlerine müdahale ettiği suçlamasıyla Birleşmiş Milletler’e (BM) şikâyet etti. İran’ın BM’ye gönderdiği mektupta, ABD Başkanı Donald Trump’ın ve yönetiminin attığı tweetlerle protestocuların cesaretlendirildiği savunuldu. Washington’ın, Tahran hükümetinin düşürülmesi hedefini taşıdığına atıf yapıldı.

ABD’nin “İran’da nüfuz kurma amaçlı garip denemelerle uluslararası hukuku ihlal ettiği, BM’nin ilkelerini çiğnediği” suçlaması dile getirildi. BM üyesi diğer ülkelerin ABD’yi kınaması istendi. İran’ın BM Büyükelçisi Gulam Ali Hoşru’nun, örgütün Genel Sekreteri Antonio Guterres’e sunduğu mektupta, “ABD Başkanı ve Başkan Yardımcısı’nın attığı çok sayıda tweet, İranlıları yıkıcı eylemlere katılmaya teşvik etti” ifadesi kullanıldı.

Rusya: Karışmayın

Suriye konusunda Tahran yönetimiyle yakın işbirliği bulunan Rusya’dan da ABD’ye İran’ın içişlerine karışmama uyarısı geldi. Trump, Twitter hesabından yaptığı son açıklamada, “Yozlaşmış hükümetlerini geri almaya çalışan İran halkına saygı duyuyorum. Uygun zaman gelince ABD’den büyük yardım göreceksiniz” demişti. Washington Post gazetesine bir makale kaleme alan ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’in ise 2009’da rejimin kanlı bastırdığı “Yeşil Hareket” protestolarına işaret ederek “Bu kez İran hakkında sessiz kalmayacağız” cümlesi de dün gündeme yansıdı.

Washington’ın İran’daki olaylara ilişkin bir tasarıyı BM’ye taşımak istediği daha önce gündeme yansımıştı. BM Genel Sekreteri Guterres’ten de İran’daki olaylara ilişkin şiddetin sona ermesi, insanların özgürlük, protesto haklarına saygı duyulması çağrısı geldi.

Macron’dan ‘savaş söylemi’ uyarısı

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise İran’la diyaloğun korunmasının önemine vurgu yaptı. Macron’un, ABD, İsrail ve S. Arabistan’ın çıkışlarındaki tona ilişkin “neredeyse bizi bir savaşa götürebilecek türden” yorumu da dikkat çekti. İran’a ancak sakinliğe dönülmesi ve özgürlüklere saygının gösterilmesi halinde ziyaret gerçekleştirebileceğini belirtti.

‘Düşman değiliz’

Ülkedeki ekonomik kriz, yolsuzluk gerekçesiyle protestolara katılan İsfahan’dan Rıza adlı bir kişi Reuters’a telefonla verdiği demeçte, rejimin kendilerini düşman olarak nitelemesine tepki gösterdi. “Ülkemi seviyorum. Benim, çocuklarımının parasını çalmaya sona verin diyorum” ifadesini kullandı. Amacın ülkeye zarar vermek olmadığını söyleyen Rıza, “Ama ülkenin böylesine yolsuzca yönetildiğini gördüğümde boğulacak gibi oluyorum.. Sadece konuşuyorlar. Her şeyden ‘düşmanları’ suçluyorlar” dedi.

İran Devrim Muhafızları Komutanı Muhammed Ali Caferi önceki gün yaptığı açıklamada ülkedeki protestoların sona erdirildiğini savunmuş, “Bu eylemlere katılan devrim karşıtları gözaltına alındı” ifadesini kullanmıştı. Kimi İranlı yetkili protestoların başlamasından bu yana 450’yi aşkın kişinin gözaltına alındığını duyurmuştu.

Geçen perşembe günü başlayan protestolarda en az 21 kişinin yaşamını yitirdiği gündeme yansımıştı. Rejim karşıtlarına yönelik Devrim Muhafızları’nın tonu her geçen gün sertleşirken Genelkurmay Başkanlığı da polisin talep etmesi halinde kendilerinin de destek için sokaklara inerek güvenlik konusunda katkı sağlayabileceklerini söyledi.