Etik ve İtibar Derneği ile İ.Ü. Teknoloji Transfer Merkezi, Türkiye'nin fotoğrafını çekti: Yurttaş şeffaflık arıyor

Etik ve İtibar Derneği (TEİD) ile İstanbul Üniversitesi Teknoloji Transfer Merkezi’nce bir Ar-Ge projesi olarak hayata geçirilen “Etik ve Ekonomik Etkiler 2022 Araştırması”, hem toplumun beklentileriyle ilgili çarpıcı sonuçlar hem son 40 yıllık ekonomik verilerin ilgi çekici detaylarını ortaya koydu. 

MERKEZ BANKASI DETAYI

Araştırma kapsamında en dikkat çeken sonuçlardan biri “kurumda aranan özellikler”le ilgili oldu. Buna göre yüzde 29.6’lık oranla “şeffaflık” bir kurumda aranan en önemli özellik olarak karşımıza çıkıyor. Bunu yüzde 29.1 ile “dürüstlük”, yüzde 22.6 ile “adil olma”, yüzde 21.1 ile ”doğruluk”, yüzde 20.3 ile “sorumluluk” ve yüzde 20.2 ile “hesap verebilirlik” izliyor. 

Yine araştırmaya göre demokrasinin yolsuzluklar üzerinde adeta bir denetim mekanizması gibi çalıştığı ve daha güvenli bir ekonomik çevre oluşturarak doğrudan yabancı yatırımları artırdığı görülüyor. Bu kapsamda son 40 yıllık verilere göre doğrudan yabancı yatırımlardaki yüzde 1’lik artış Türkiye ekonomisindeki büyümeyi ortalama yüzde 8.8 artırırken, yüzde 1’lik azalış yüzde 6.3 küçültüyor. Yine enflasyon oranındaki yüzde 1’lik artış büyümeyi yüzde 1.5 azaltırken yüzde 1’lik azalış yüzde 1.8 artırıyor. Ayrıca demokrasideki yüzde 1’lik bir değişme ekonomiyi ortalama yüzde 1.2 etkiliyor.

Öte yandan araştırmanın mevcut ekonomik durumla ilgili detay sonuçları da çarpıcı. Örneğin “Merkez Bankası’nın politika faizi ile ilgili uygulama ve dönemsel açıklamalarını doğru buluyorum” şeklindeki bir yoruma, anket katılımcılarının yüzde 22.5’i “kesinlikle katılmıyorum”, yüzde 26’sı “katılmıyorum” şeklinde yanıt veriyor. “Ne katılırım ne katılmam” diyenlerin oranı da yüzde 36.9. Ayrıca ülke içerisindeki fiyat artışları üzerinde küresel politikaların etkili olduğu düşünülmüyor. 

(Aslı Ertekin)

‘KAYIPLARI ÖNLEMELİYİZ’

Sonuçları yorumlayan TEİD Yönetim Kurulu Başkanı Aslı Ertekin, şu vurguyu yaptı:

“Dünya Ekonomik Forumu’na göre yolsuzluk ve etik dışı davranışlar dünya genelinde iş yapma faaliyetini yüzde 10 artırıyor. Bu kadar yüksek bir kaybın önlenmesi için toplumun tüm kesimlerinin eşgüdümlü ve kararlı bir şekilde çalışması gerekiyor. Etik karar alma mekanizması, yaşayan, öğrenilen, öğretilen ve sürekli gelişim gösteren bir kavram.”