‘Zor olan korumak’

SALT Galata’da 13 Eylül’de açılan ve Türkiye’de mimar ile işveren müzakerelerinin üretimlere etkisini, bir dizi nitelikli yapının gelişim süreçleri eşliğinde inceleyen İşveren Sergisi, ziyaretçilerini ağırlamaya devam ediyor. 26 Kasım’a kadar sürecek serginin bir bölümünde ODTÜ Kampusu’nun yapım hikâyesi yer alıyor. Günümüzde yol geçirmek gibi bahanelerle müdahalelerde bulunulan kampusun inşasında, üniversitenin efsane rektörü Kemal Kurdaş’ın mimarlara verdiği destek ortaya konuluyor. SALT Araştırma’ya 2015 yılında devredilen Altuğ-Behruz Çinici Arşivi’ndeki ODTÜ Koleksiyonu, proje çizimlerinin ötesinde, Çiniciler’in titiz çalışma prensiplerini ve karşılığında Kurdaş’ın mimarlardan esirgemediği desteği görünür kılan şantiye seyir defteri ve seyir raporlarının yanı sıra sözleşmeler, belgeler ve dilekçeleri içeriyor. Kurdaş ile 2000’li yıllarda yapılan ve ODTÜ Kampusu’nun inşa sürecini anlatan bir söyleşi de SALT Galata’daki sergide dinlenebiliyor. Bu söyleşide Kurdaş, “Zor olan bu kampusu yapmak değil, korumak” sözleriyle kampusa yönelik her dönem yürütülen baskıcı politikalara dikkat çekiyor.

ODTÜ Kampus inşasının yanı sıra sergide, 1930’lardan 2010’lara Ankara, Çanakkale, Denizli, İzmir ve İstanbul’da özel ve kamu kesiminden sipariş edilmiş olan bir dizi yapılarda, mimar ile işveren arasındaki bu ilişki ve iletişimin ürüne nasıl yansıdığını irdeliyor. Bu noktada yapım sürecinde mimarlar ve mühendislerle işveren arasındaki mektuplaşmalar, dilekçeler sergide görülebiliyor. İşveren Sergisi’nde ODTÜ Kampüsü, Makbule Atadan Villası, Denizli Basma ve Boya Sanayi Fabrikası ile Yahşibey Tasarım Çalışmaları yapısını içeren seçki, özgün arşiv belgeler yer alıyor.

Osmanlı’nın kadın banileri

İşveren Sergisi’nde, Osmanlı İmparatorluğu’nda kadın banilerin İstanbul’da inşa ettirdiği yapılar da tüm duvarı kaplayan büyük bir harita üzerine işlenmiş. Çeşmeden külliyeye çeşitli ölçekteki bu yapılar için hazırlanan bir harita ile SALT Araştırma Ali Saim Ülgen Arşivi’nden derlenen çizim, fotoğraf ve yazışmaların yer aldığı bu bölüm, 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadın banilerin şehirleşmedeki rollerini incelemeyi mümkün kılıyor.