Yersiz ve yurtsuzluğun daimi halleri

“Yerinden yurdundan edilmiş insanların çıkış aradığı bir dünya oldu artık burası” diyor Christian Peyzold. Günümüz Alman sinemasının en önemli yönetmenlerinden olan Petzold, nitekim bu yıl Altın Ayı için yarıştığı “Transit”te Avrupa’nın orta yerini ‘araf’ misali kullanarak, karakterlerini de ait olmadıkları bir dünyaya savurarak mülteci krizinin anlatıyor.

i asıllı Alman yazar Anna Seghers’in 1942 yılındaki romanını günümüz atmosferinde çekerek yapıyor. Yani Nazi Almanya’sından kaçanlarla şimdilerin mültecilerini aynı evrende buluşturmuş oluyor. Adeta Bir ‘geçiş noktası’ olarak Avrupa, geçmişin hayaletleriyle yine ve yeniden yüzleşmek zorunda kalıyor çünkü günümüz mültecilerinin hal ve ahvaline bakıldığında belli ki bu suçların sonu geleceğe benzemiyor. “Başta romanı olduğu gibi uyarlamayı düşünüyordum ama sonradan bir dönem filmi olmasını istemedim ve her şey değişti. Yersiz ve yurtsuzluğa dair böyle zamansız ve mekânsız bir film çıktı” diyor.

‘Deniz’e özgürlük!’

2012 yılında Altın Ayı yarışındaki “Barbara” ile en iyi yönetmen ödülünü kazanan Petzold, malumunuz Türk asıllı belgesel yönetmeni Aysun Bademoğlu’yla evli. Türkçeyi pek bilmese de “Merhaba’ selamıyla karşılaşıyor ve birkaç gün önce serbest bırakılan gazeteci Deniz Yücel’in Almanya’ya dönüşünün Alman basınında manşetlere çıkmasını yorumlarken heyecanlanıyor, “İnanılmaz bir haber! Oğlumun adı da Deniz ve bir yıl boyunca ‘Free Deniz!’ (Deniz’e Özgürlük) tişörtüyle dolaştı ortalıklarda” diyor. Ancak hemen ardından ekliyor: “Gel gelelim, ilk baştaki sevincimiz çok geçmeden yerini burukluğa bıraktı çünkü hâlâ geride, hapishanede nedensiz yere tutulan gazeteciler var. Bu nedenle yeterince sevinemiyor insan. Neden hapishanedeler, anlaşılması zor. Umarım yakında adalet herkes için yerini bulur.” Christian Petzold her şeye karşı umutlu, 2. Dünya Savaşı’ndan yaklaşık 70 yıl sonrasında günümüzdeki çalkantılı gündeme rağmen direniş noktalarının daha güçlü olduğuna inanıyor ve “Dayanışmaya inanıyorum. Şu anda da dünya büyük bir karmaşanın içinde, Avrupa da sarsılıyor ama o zamanlar hazırlıksız yakalanmıştık ama şimdi çoğu şeyi biliyoruz. Benim gibiler hâlâ bu filmleri yapabiliyorsa demek ki iyi şeyler de oluyor, gelecekten umutlu olmalıyız” diyor. Dağıtım haklarının Bir Film tarafından alındığı “Transit”, yakında Türkiye’de de gösterime girecek.